Việc đề cao truyền thống văn hóa và coi đó như một tiêu chí đánh giá thành công của thiết kế hiện đại đã thực sự trở thành điểm tựa cho các nhà thiết kế. Đó là ý kiến của PHÓ HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP NGÔ ANH CƠ khi nói về truyền thống văn hóa trong thiết kế ứng dụng hiện đại.
Nghệ thuật thiết kế là một loại hình văn hóa được hình thành và phát triển trong quá trình sản xuất của cải vật chất của con người. Đó là sự kết hợp của văn hóa vật chất và tinh thần trong quá trình tạo ra sản phẩm, những giá trị truyền thống tham gia vào quá trình này vừa mang tính kế thừa và chia sẻ.
Ở Việt Nam, chúng ta quen gọi thiết kế (design) là mỹ thuật công nghiệp hay mỹ thuật ứng dụng. Thuật ngữ thiết kế mới nhập vào Việt Nam trong thập niên 60 của thế kỷ trước, cũng từ đó hình thành các trường đào tạo về thiết kế. Những kiến thức cơ bản để đào tạo một nhà thiết kế ở Việt Nam, kể cả quy trình thiết kế để tạo ra sản phẩm và mục đích hướng đến của sản phẩm cũng giống các cơ sở đào tạo trên thế giới. Bên cạnh kiến thức mang tính nguyên lý và khoa học, nhà trường còn trang bị cho học viên những môn học nhằm giáo dục truyền thống văn hóa.
Thực tế, những thập niên trước, ở Việt Nam, việc đưa giá trị truyền thống văn hóa ứng dụng trong thiết kế hiện đại chưa phát huy được hiệu quả, nhiều khi mới chỉ dừng lại ở motip văn hóa mang tính hình thức tạo cảm giác khô cứng, bảo thủ. Việc đề cao thái quá những giá trị truyền thống văn hóa đôi khi cũng hạn chế khả năng hội nhập, mất đi tính quốc tế của sản phẩm thiết kế. Nhưng gần đây, nhược điểm này đã được khắc phục, dù vẫn còn hạn chế. Nhà thiết kế thuộc các lĩnh vực như thiết kế thời trang hay thiết kế nội thất đã tìm thấy trong truyền thống văn hóa cảm hứng sáng tạo, sự chia sẻ và động lực phát triển những thiết kế ứng dụng hiện đại phục vụ đời sống; vận dụng hiệu quả truyền thống văn hóa để nâng cao giá trị vật chất và tinh thần cho sản phẩm. Vận dụng linh hoạt giá trị truyền thống văn hóa với cái nhìn đa chiều và sâu hơn là khai thác tính ẩn dụ của nó đã trở thành giải pháp hữu hiệu cho những nhà thiết kế hiện đại mong muốn truyền tải nhiều hơn những thông tin - yếu tố sống còn của thiết kế hiện đại, đặc biệt trong thiết kế truyền thống. Những thông tin này cũng góp phần nâng cao nhận thức và thẩm mỹ của người tiêu dùng...
Thành công của những thiết kế ứng dụng ngày nay đã chứng minh rằng: việc học hỏi và tiếp thu các giá trị văn hóa truyền thống sẽ tạo ra giá trị và sự khác biệt cho thiết kế hiện đại.
Theo Thảo Nguyên/ Báo điện tử ĐBND