Đạo diễn Michael Haneke: 3 năm 2 Cành cọ Vàng

LHP quốc tế Cannes lần thứ 65 đã khép lại với giải thưởng Cành cọ vàng Phim hay nhất thuộc về phim Amour (Tình yêu) của đạo diễn Áo Michael Haneke (70 tuổi).

Đây là giải Cành cọ Vàng thứ 2 của Haneke trong vòng 3 năm qua. Chiến thắng này khiến Haneke trở thành nhà làm phim đoạt 2 giải Cành cọ Vàng trong một thời gian ngắn nhất và càng khẳng định ông là đạo diễn điện ảnh quan trọng nhất đang làm việc ở châu Âu.

Được giới phê bình đánh giá là “kiệt tác”, bộ phim lồng tiếng Pháp Amour của Haneke đánh dấu hành trình tiến vào vào lãnh thổ mới của ông - một nhà làm phim nổi tiếng với những đề tài phơi bày những bí mật lạnh lùng của tâm hồn con người, những vấn đề và thất bại trong xã hội hiện đại.

Phim Amour đề cập đến tuổi già, ốm đau và cái chết, là câu chuyện đầy cảm động về một người đàn ông cùng người vợ sắp chết của mình. Góp phần đem lại thành công cho bộ phim là sự diễn xuất tuyệt vời của 2 diễn viên gạo cội Pháp Emmanuelle Riva (85 tuổi) và Jean-Louis Trintignant (81 tuổi). 

Tại LHP Cannes, đạo diễn Haneke đã có buổi chuyện trò với báo giới về phim Amour - tác phẩm điện ảnh sẽ được hãng Sony Pictures Classics phát hành vào cuối năm nay.

* Khi viết kịch bản dường như trong tâm trí ông đã nghĩ đến 2 diễn viên gạo cội Pháp là Emmanuelle Riva và Jean-Louis Trintignant?

- Tôi viết kịch bản này dành cho Jean-Louis Trintignant. Tôi luôn ngưỡng mộ và muốn được làm việc cùng ông. Không có ông, tôi không thể làm được bộ phim này. Trintignant đã tỏa ra thứ hơi ấm mà tôi cần cho bộ phim. 

Khi còn trẻ, tôi đã bị lối diễn xuất của Emmanuelle Riva hút hồn khi xem  phim Hiroshima Mon Amour. Nhưng sau đó, tôi không được xem các phim bà đóng nữa. Khi thử vai nữ chính, chúng tôi đã mời tất cả các nữ diễn viên Pháp ở độ tuổi đó tới tham gia. Ngay từ đầu, Emmanuelle Riva đã là sự lựa chọn của tôi, không phải vì bà là một diễn viên nổi tiếng, mà bởi cùng với Jean-Louis Trintignant, bà tạo nên một cặp đôi vô cùng hấp dẫn và đáng tin.

Cảnh trong phim Amour.

* Tại cuộc họp báo quảng bá phim, Jean-Louis Trintignant có nói rằng ông là một đạo diễn khắt khe. Tuy nhiên, nữ diễn viên Isabelle Huppert, một cộng sự lâu năm của ông, lại nói rằng chị không hề thấy khó khăn gì khi làm việc với ông. Ông có nghĩ mình đòi hỏi ở diễn viên quá nhiều?

Michael Haneke sinh ra ở Munich, Đức. Ông là con trai của diễn viên/đạo diễn Đức Fritz Haneke và nữ diễn viên Áo Beatrix von Degenschild. Haneke trưởng thành ở thành phố Wiener Neustadt. Ông từng học triết học, tâm lý và sân khấu tại trường ĐHTH Vienna sau khi gặp thất bại với việc theo đuổi sự nghiệp âm nhạc và diễn xuất. Tốt nghiệp đại học, ông trở thành nhà phê bình điện ảnh và năm 1974 tung ra phim truyền hình đầu tiên với vai trò đạo diễn.

Ngoài việc làm phim, ông còn dạy về đạo diễn tại Viện Hàn lâm Điện ảnh Vienna. Ông đã làm nhiều bộ phim lồng tiếng Pháp, Đức và Anh. Bộ phim The White Ribbon của ông đã đoạt giải Cành cọ Vàng năm 2009 và giải Quả cầu Vàng Phim tiếng nước ngoài xuất sắc nhất tại lễ trao giải Quả cầu Vàng lần thứ 57.

- Vì tôi là tác giả kịch bản phim nên tôi biết mình tìm kiếm điều gì. Đúng là tôi luôn muốn nhận được những gì mình muốn, song trong quá trình làm việc tôi luôn kiên nhẫn và dành tình thương yêu cho các diễn viên. Tôi yêu quý các diễn viên. Cha mẹ tôi cũng đều là diễn viên. Trong quá trình làm một bộ phim, thời gian làm việc với diễn viên là vui nhất. Quan trọng là bạn phải làm sao để diễn viên của mình nhận thấy được rằng, họ đang được bảo vệ, khiến họ tin họ không bị phản bội.

Khi bạn tạo được niềm tin thì các diễn viên sẽ làm mọi thứ đáp ứng yêu cầu diễn xuất của bạn.

* Tại sao bối cảnh trong phim gần như chỉ “gói gọn” trong căn hộ của cặp đôi già? 

- Khi bạn chọn một chủ đề nghiêm túc như phim Amour, bạn phải tìm được cách tiếp cận phù hợp với chủ đề đó. Với cảnh già cả và ốm đau, cuộc sống của cặp đôi này chỉ quanh quẩn trong 4 bức tường. Thật khó khi làm một bộ phim về 2 người già chỉ ở trong một bối cảnh như vậy, mà vẫn gây được sự quan tâm của khán giả. Nhưng tôi thích thách thức đó.

* Căn hộ, ông dựng trong một studio, cũng trở thành một nhân vật trong phim - nó kể rất nhiều về cuộc sống của cặp đôi già. Ông đã có những tính toán gì khi tưởng tượng và thiết kế không gian này? 

- Căn hộ này được mô phỏng theo căn hộ của cha mẹ tôi ở Vienna. Nhưng khi chuyển mô hình căn hộ đó tới Paris, chúng tôi đã phải có một số chỉnh sửa và phải kê đồ nội thất mang phong cách Pháp.

* Ông có ngạc nhiên khi bộ phim Amour đã nhận được sự hưởng ứng nồng nhiệt tại LHP Cannes? Với một số bộ phim trước đây của ông, dường như khán giả phản ứng…

- Khán giả phản ứng hung hăng phải không? (cười) Tôi hy vọng mỗi bộ phim thể hiện một khía cạnh mới của tôi. Khán giả phản ứng với bộ phim này một cách khác hẳn vì chúng ta biết tuổi già và cái chết là những thứ mà chúng ta phải đối diện trong cuộc sống. Tôi không nghĩ với tuổi tác mình sẽ thông thái hơn hay trầm lặng hơn.

Theo Việt Lâm/TT & VH Online