Là điểm đến không thể thiếu trong các tour du lịch Đà Lạt, nhà thờ Chánh Tòa hay còn được biết đến với tên gọi thân thuộc là nhà thờ Con Gà là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu và cổ xưa nhất Đà Lạt.
Với vẻ đẹp cổ kính, nhà thờ Con Gà Đà Lạt tạo cho du khách một ấn tượng đặc biệt về kiến trúc và sự hoành tráng hiếm thấy trên cao nguyên Langbiang.
Cái tên Con Gà của nhà thờ là do trên đỉnh tháp chuông gắn tượng con gà trống lớn, một biểu tượng của sám hối theo kinh Tân ước. Đây chính là điểm nhấn khó quên cho nhà thờ bởi với độ cao đó, con gà trên tháp chuông có thể được nhìn thấy từ nhiều nơi trong thành phố.
Tượng làm bằng hợp kim nhẹ, bên trong được tráng phủ một lớp hóa chất đặc biệt, đặt trên một trục quay và có thể quay theo hướng gió. Ngoài ra, tượng con gà còn có tác dụng như một cột thu lôi, bảo vệ cho nhà thờ bền vững theo năm tháng.
Là nhà thờ lớn nằm ngay trung tâm thành phố, nhà thờ Con Gà Đà Lạt hàng năm thường tổ chức nhiều lễ lớn, phục vụ đời sống tôn giáo của người dân địa phương. Ngược dòng thời gian, một vị linh mục tên là Robert thuộc Hội Thừa sai Paris (MEP) đã đi cùng bác sỹ Alexandre Yersin trong chuyến đi khám phá Đà Lạt năm 1893.
Linh mục Robert đã mô tả lại những đặc điểm của thành phố Đà Lạt cho MEP khi trở về Pháp. Đến năm 1917, linh mục quản lý của MEP lúc bấy giờ tại Viễn Đông là Nicolas Couveur đã đến Đà Lạt và quyết định xây dựng một dưỡng viện giáo đồ cho các giáo sỹ của mình.
Sau khi có quyết định thành lập Giáo phận Đà Lạt vào năm 1920, nhà thờ Con Gà đã được khởi công vào năm 1931 và xây dựng trong suốt 11 năm tiếp đó.
Hơn bảy thập kỷ trôi qua kể từ khi hoàn thành vào năm 1942, nhà thờ Con Gà thực sự là một công trình kiến trúc Roman tuyệt đẹp mang phong cách châu Âu, với tổng thể hình chữ thập dài 65m, rộng 14m với điểm cao nhất là tháp chuông cao 47m. Để không gian nhà thờ có những điểm nhấn, các kiến trúc sư đã cho lắp đặt trên tường 70 tấm kính màu, dấu ấn của kiến trúc nhà thờ châu Âu thời Trung cổ.
Những tấm kính này vừa có tác dụng chiếu sáng nội thất thánh đường, vừa có tính trang trí thẩm mỹ độc đáo, lạ mắt. Ngoài ra, các cửa sổ đều có vòm cung tròn, phần mái được lợp bằng ngói thạch bản.
Thánh đường nhà thờ Con Gà được chia làm 3 gian: 1 gian lớn ở giữa và 2 gian nhỏ ở hai bên có hình vòm cung độc đáo theo thiết kế cổ điển của phương Tây. Mặt cắt công trình thể hiện rõ hệ cuốn theo dạng cung nguyên với dãy cuốn và hệ vòm nôi. Các cột trong nội thất có hệ đầu cột, mô phỏng dạng cổ điển kết hợp với tự phát.
Cả mặt bằng và mặt đứng đều được thiết kế đối xứng nghiêm ngặt theo lối cổ điển. Chính lối thiết kế này tạo cho không gian bên trong nhà thờ Con Gà trở nên cổ kính và pha chút sang trọng.
Nhà thờ Con Gà Đà Lạt có mặt đứng với phần tháp chuông vươn cao. Những đường nét, chi tiết trên mặt đứng hoàn toàn phỏng theo nguyên gốc của các kiểu mẫu châu Âu, tỉ lệ giữa các mảng khối rất hài hoà và chặt chẽ. Riêng cửa chính nhà thờ hướng về núi Langbiang, ngọn núi huyền thoại trên cao nguyên Langbiang.
Không chỉ là nhà thờ lớn nhất ở Đà Lạt, có tầm quan trọng về mặt tôn giáo, lịch sử và nằm trong tổng thể kiến trúc chung của thành phố, nhà thờ Con Gà còn là một trong những biểu tượng gắn liền với Đà Lạt mù sương.
Bầu trời Đà Lạt trở nên lãng mạn khi từ nhiều góc nhìn khác nhau đều luôn in dấu tháp chuông nhà thờ với hình ảnh Con Gà độc đáo. Với người dân thành phố hay du khách đến thăm, đó sẽ là một cảm giác bình yên, một hình ảnh mang đậm dấu ấn văn hóa, nghệ thuật trên thành phố cao nguyên Đà Lạt./.
ST