Thời kỳ tiền - mãn kinh xuất hiện rối loạn kinh nguyệt, không đúng chu kỳ, hoặc vài tháng không có kinh, lượng kinh lúc nhiều lúc ít, váng đầu, đau đầu, tâm phiền bứt rứt, miệng khô, sốt hâm hấp, chót lưỡi đỏ... Một số bài thuốc giúp cải thiện triệu chứng này.
Tiền - mãn kinh là giai đoạn thời kỳ quá độ từ trung niên đến lão niên, thường xảy ra giữa độ tuổi 45 - 52. Vào thời kỳ này, tuy chức năng bài tiết của buồng trứng suy giảm, nhưng do sự thích ứng và điều tiết của chức năng thần kinh thực vật, nên nhiều phụ nữ không có triệu chứng rõ rệt, có 10 - 30% số phụ nữ xuất hiện những triệu chứng bất ổn, chẳng hạn như: kinh nguyệt không đều, triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật, triệu chứng rối loạn tâm thần, triệu chứng rối loạn chuyển hóa và dinh dưỡng.
Phật thủ 15g, uất kim 15g, xuyên luyện tử 15g. Các vị thuốc cùng tán thô, cho vào trong ly, hãm với nước sôi, đậy nắp nửa giờ, dùng uống thay trà. Ngày 1 thang. Công hiệu: bình can chế dương, lý khí tiết nhiệt. Dùng chữa hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh do thận âm hư suy, can bị mất dưỡng, can dương thượng cang.
Sinh địa 12g, bạch thược 12g, nữ trinh tử 12g, bạch cúc hoa 9g, hoàng bá 9g, toan táo nhân 9g, long mẫu sống 30g. Các vị thuốc trên sắc 2 lần, lấy 2 nước trộn đều, dùng uống thay trà. Ngày 1 thang, chia uống sáng và chiều. Công hiệu: tư bổ can thận, bình chế can dương. Dùng chữa hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh do thận âm hư suy, can bị mất dưỡng, can dương thượng cang.
Tri mẫu 12g, hạn liên thảo 12g, tiên linh tỳ 12g, nữ trinh tử 12g, hoàng bá 10g, đương quy 10g, tiên mao 10g. Các vị thuốc trên sắc 2 lần, lấy 2 nước trộn đều, dùng uống thay trà. Ngày 1 thang, chia uống sáng và chiều. Công hiệu: tư âm thanh nhiệt, bình chế can dương. Dùng chữa hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh do thận âm hư suy, can bị mất dưỡng, can dương thượng cang.
Câu kỷ tử 10g, ích trí nhân 10g, nữ trinh tử 10g, hạn liên thảo 10g. Các vị thuốc cùng tán thô, cho vào trong ly, hãm với nước sôi, đậy nắp nửa giờ, dùng uống thay trà. Ngày 1 thang. Công hiệu: tư bổ can thận, bình chế can dương. Dùng chữa hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh do thận âm hư suy, can bị mất dưỡng, can dương thượng cang.
Đại táo 10 quả, tiểu mạch 20g, chích cam thảo 20g. Các vị thuốc sắc dùng uống thay trà. Ngày 1 thang. Công hiệu: kiện tỳ ích khí, dưỡng tâm trừ phiền. Dùng chữa hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh do tỳ thận bất túc, thiên về tỳ hư có triệu chứng hồi hộp, hư phiền mất ngủ.
Toan táo nhân 10g, bá tử nhân 10g, ích trí nhân 10g, ngũ vị tử 10g. Các vị thuốc sắc 2 lần , lấy 2 nước hòa lại, dùng uống thay trà. Ngày 1 thang, chia uống sáng và chiều. Công hiệu: ích thận kiện tỳ, dưỡng tâm an thần. Dùng chữa hội chứng tiền - mãn kinh thể tỳ thận bất túc.
Sinh địa 30g, hoàng tinh (chế) 30g. Các vị thuốc tán thô, cho vào trong ly, hãm với nước sôi, đậy nắp nửa giờ, dùng uống thay trà. Ngày 1 thang. Công hiệu: tư âm thanh nhiệt, dưỡng huyết nhuận phế. Dùng chữa hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh do thận âm hư suy, can bị mất dưỡng, can dương thượng cang.
Củ sen 150g, xương sườn heo 100g, muối, bột nêm, dấm gạo với mỗi thứ vừa đủ, thêm nước tiềm chín, dùng nóng, ngày 1 lần. Thích hợp dùng cho hội chứng mãn kinh và tiền mãn kinh, bứt rứt bất ổn.
Đại táo 10 quả, phù tiểu mạch 30g, cam thảo 10g, thêm nước sắc, ngày 1 thang. Thích hợp dùng cho hội chứng mãn kinh và tiền mãn kinh hư nhiệt nhiều mồ hôi, tâm phiền bất an.
Ngân nhĩ 10g, bách hợp 30g, tiềm cách thủy, nêm đường trắng, ngày 1 thang, dùng liền 10 ngày. Thích hợp dùng cho hội chứng mãn kinh và tiền mãn kinh hư nhiệt, tâm phiền mất ngủ.
Quả óc chó 50g, trứng gà 1 quả, đường trắng vừa đủ. Quả óc chó giã nhuyễn, sau khi thêm nước đập thêm trứng gà trộn đều, nêm đường trắng. Ngày 1 - 2 lần. Thích hợp dùng cho hội chứng mãn kinh và tiền mãn kinh âm hư táo nhiệt, mất ngủ.
Bách hợp 30g, đại táo 15g, thêm nước sắc, ngày 1 thang. Thích hợp dùng cho hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh hư phiền hồi hộp, mất ngủ mộng nhiều.
Sữa ong chúa 50g, mật ong 0,5kg. Sữa ong chúa cùng mật ong trộn đều, chứa trong keo sử dụng dần. Mỗi lần 1 muỗng canh, ngày 1 - 2 liều, uống với nước ấm trước bữa ăn nửa giờ. Thích hợp dùng cho hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh phiền táo dễ quạu, váng đầu hoa mắt.
Sứa biển 100g, mè đen 50g, dấm ăn vừa đủ. Sứa biển rửa sạch, thái sợi, chứa trong thau sử dụng sau. Mè đen vo sạch, phơi râm, rang thơm, rắc trên sứa biển, thêm dấm ăn vừa đủ trộn đều. Thích hợp dùng cho hội chứng tiền - mãn kinh ngũ tâm phiền nhiệt, váng đầu hoa mắt, phiền táo dễ quạu.
Trứng cút 2 quả, sữa bò tươi 200ml, đường trắng một ít. Sữa bò sau khi đun sôi, đập thêm trứng cút trộn đều, nêm đường trắng thì dùng, ngày 1 thang, dùng liền 20 ngày. Thích hợp dùng cho hội chứng tiền - mãn kinh váng đầu hoa mắt, hồi hộp hay quên, mất ngủ mộng nhiều.
Chem chép khô 100g, tóc tiên 25g, thịt heo nạc 100g, muối ăn vừa đủ, thêm nước tiềm với lửa nhỏ 1 giờ thì dùng. Thích hợp dùng cho hội chứng tiền - mãn kinh hồi hộp bất an, tâm phiền mất ngủ, váng đầu ù tai.
Câu kỷ tử 15g, cam cúc hoa 12g, các vị thuốc cho vào trong ly, hãm với nước sôi, đậy nắp 20 phút thì dùng. Thích hợp dùng cho hội chứng tiền - mãn kinh chóng mặt căng đầu, nhìn mờ.
Bách hợp sống 50g, mật ong vừa đủ, tiềm cách thủy, uống trước khi đi ngủ. Thích hợp dùng cho hội chứng tiền - mãn kinh tâm thận bất giao và về đêm ngủ không yên.
Đậu đen 30g, nấm mèo đen 30g, cùng tán thô, trộn đều, mỗi lần dùng 3g, ngày 2 lần, uống với nước ấm.
Đại táo 10g, da heo 60g. Da heo rửa sạch thái lát, đại táo rửa sạch, hai thứ cùng tiềm cách thủy, ngày 2 liều. Thích hợp dùng cho hội chứng tiền - mãn kinh tỳ thận dương hư, kinh nguyệt dầm dề không dứt.
Nấm mèo đen 15g, đường đỏ vừa đủ, thêm nước sắc uống.
Rong biển vừa đủ, cho nướng chín trên than (nướng hơi khét, không nướng thành than), chấm nước tương hoặc cho vào các loại canh (tốt nhất là canh thịt), ăn rong biển. Thích hợp dùng cho hội chứng tiền - mãn kinh đau lưng, nhức khớp.
Bách hợp 10g, hạt sen 10g, đơn bì 15g, cùng tán thô, mỗi lần dùng 3g, ngày 2 lần, uống với rượu vang.
Vỏ gừng 3g, đại táo 10 quả, câu kỷ tử 30g, sắc uống. Ngày 2 lần.
Táo đỏ 40g, toan táo nhân 40g, sắc uống.
Tim dê 60g, hoa hồng 60g, muối ăn 5g. Muối và hoa hồng sắc nước 10 phút, để nguội sử dụng sau. Tim dê thái lát nhỏ, vừa nhúng nước hoa hồng vừa nướng chín. Ngày 1 thang.
Rùa 1 con, bỏ nội tạng, rửa sạch thái lát, thêm nước, sa sâm 20g, đông trùng hạ thảo 10g cùng tiềm. Ngày 1 thang, chia vài lần dùng hết.
Hà thủ ô 30g, gạo 150g, ninh cháo thì dùng. Ngày 1 thang.
Hoàng kỳ 150g, gà mái 1 con (bỏ nội tạng), thêm nước tiềm, loại bỏ hoàng kỳ, dùng canh ăn thịt.
Đương quy 50g, thịt dê 300g, thêm nước tiềm. Ngày 1 thang.
Hạt dẻ 30g, câu kỷ tử 20g, thịt dê 150g, muối một ít, thêm nước tiềm. Cách ngày 1 thang.
Chim se sẻ 5 con, gạo 60g, đầu hành 5 cọng, rượu gạo 1 ly, muối vừa đủ, thêm nước nấu chín. Ngày 1 thang.
Phật thủ 15g, uất kim 15g, xuyên luyện tử 15g, sắc uống. Ngày 2 thang.
Sơn tra 15g, lá sen 12g, sắc uống thay trà, thích hợp dùng cho hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh căng đầu, hồi hộp, mất ngủ.
LY.DS. BÀNG CẨM
Theo suckhoedoisong.vn