Địa chỉ : Xã Bồ Sao, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc
Đã xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia theo quyết định số 937-QĐ/BT ngày 23 tháng 7 năm 1993
Đền Đuông là một di tích gắn liền với nhân vật truyền thuyết lịch sử Đuông Hải Long Vương (tên húy là Long Vương). Theo truyền thuyết: Đuông Hải Long Vương, con thứ 25 của bà Âu Cơ, sinh thời tuổi niên thiếu ông sống ở Quang Đông, lớn lên lấy vợ người Châu Hoan sau được phong là Dực Bảo Trung Hưng Thụy Triết, Thụy Minh Thái phu nhân.
Thủa ấy vùng đất Bồ Sao xảy ra đại hồng thủy, tan phá hết nhà cửa ruộng nương, dân chúng đi phiêu bạt khắp nơi, vua Hùng thứ 18 sai Đông Hải Quan Long và An Giang là nhị vị tướng quân sinh ra cùng một bào thai đến giang đầu sứ Đuông Hải hành binh đóng trụ sở thành doanh trại tại Bồ Sao, An Giang đóng ở đất Diễm Xuân. Đuông Hải truyền quân sỹ xây dựng doanh trại tại đồi quán sứ và long sứ. Đuông Hải sai lính đắp thành ngăn lũ.
Một hôm, bỗng nhiên mây mù vẩn đụng, nước lũ tràn dâng, có 3 bè gỗ trôi từ hướng núi Tam Đảo về, trên 3 bè gỗ có ngọn cờ đen thẳng xuống vùng Bồ Sao. Nhị vị tướng công lệnh truyền cho binh sĩ giữ lại, không cho các bè gỗ đi. Trên bè gỗ trống không, chẳng có một ai, ngoài đàn rắn. Một lát sau thấy xuất hiện một con thuyền nổi lên từ dưới nước cũng không thấy có gì trên thuyền nhưng lại có tiếng nói vọng ra từ chiếc thuyền ấy: “Tôi vâng lệnh Đức Long Quân Thủy Quốc, lũ chúng tôi lên núi Tam Đảo lấy cây cối mang về Thủy Quốc, chúng ta cùng là tình huyết mạch dòng máu cớ sao lại đem quân vây hãm chúng tôi”.
Tướng công Thuyết Xong, tự nhiên dòng nước rút hết, vạn vật lại như xưa nhà cửa ruộng nương như bừng tỉnh, mọi người từ các nơi lại kéo về Đuông Hải vẫn được vua cho trị vì nhân dân trong vùng và đống trụ sở nơi cũ để gìn giữ an bình các bản làng trong vùng.
Thời gian Đuông Hải ra sức giúp dan bảo vệ xóm làng và xây dựng cuộc sống thì vợ của ông có thai – sinh được một cô con gái đoan trang phúc hậu. Hôm đó là ngày 15/5 trên trời may ngũ sắc cuồn cuận trôi về Đuông Hải và phu nhân đặt tên con là Danh Vị Thục Nương. Sau gọi là Mục Trinh công chúa.
Đuông Hải tự vị được 3 năm nhân dân trong vùng yên vui no ấm thì vua lại điều về vùng Khoái Châu – Hải Dương. Lúc này nạn đại hồng thuỷ lại đe dọa nhân dân trong địa hạt. Đuông Hải cùng với An Giang một lần nữa cứu dân làng khỏi tặc họa. Lần này sau yên vui Đuông Hải trở về với dân làng Bồ Sao được khoảng vài năm hóa cùng Bạch Vương đều là con của Âu Cơ. Từ đó dân làng lập đền thờ Đuông Hải Đại Vương, phu nhân cùng con gái Thục Trinh công chúa ở Đền Đuông – Bồ Sao
ST