Ðã thành thông lệ, vào những ngày gần Tết cổ truyền, các đối tượng làm ăn phi pháp lại lợi dụng đẩy mạnh hoạt động buôn lậu, vận chuyển, buôn bán hàng cấm, hàng nhập lậu, sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) và gian lận thương mại. Ðây cũng là lúc các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Ninh tập trung lực lượng để đấu tranh, ngăn chặn những hành vi tiêu cực, góp phần bảo vệ người tiêu dùng, hỗ trợ sản xuất trong nước, ổn định thị trường.
Siết chặt quản lý ngay từ cửa ngõ
Thành phố Móng Cái luôn là điểm “nóng” về buôn lậu và mảnh đất “đắc địa” để các loại tội phạm hoạt động. Đáng chú ý là tình hình buôn bán, vận chuyển thực phẩm bẩn, thực phẩm không rõ nguồn gốc, gia cầm, thủy sản, đồ đông lạnh gia tăng và diễn biến phức tạp vào dịp cuối năm. Trong năm 2016, các lực lượng chức năng trên địa bàn thành phố đã thu giữ gần 2,4 tấn pháo nổ các loại; hơn 70 nghìn sản phẩm đồ chơi trẻ em; hơn 35 nghìn sản phẩm thực phẩm ăn sẵn; gần 120 nghìn sản phẩm mỹ phẩm; gần 200 nghìn con/quả gia cầm, thủy sản; hơn 33 tấn gia cầm và sản phẩm gia cầm, thủy sản và hơn 10 tấn thực phẩm đông lạnh không hợp pháp.
Riêng Đội kiểm soát Hải quan số 1 (Cục Hải quan Quảng Ninh) trong năm 2016 đã phát hiện, bắt giữ 123 vụ với tổng trị giá hàng hóa hơn 5 tỷ đồng. Trong đó, có những vụ điển hình như: Ngày 4-5-2016, tại phường Hòa Lạc, TP Móng Cái, Đội kiểm soát liên hợp số 2 đã phát hiện, bắt giữ gần 2 tấn quả dưa, lê, táo nhập lậu từ Trung Quốc. Cùng ngày, tại phường Hải Yên, Đội kiểm soát liên hợp số 1 đã phát hiện, bắt giữ vụ vận chuyển gần ba tấn sản phẩm thực phẩm gồm bột, bánh, mù tạt nhập lậu. Gần đây nhất, vào ngày 12 và 14-9-2016, Đội kiểm soát Hải quan số 1 đã bắt giữ vụ vận chuyển hai tấn thịt trâu đông lạnh do nước ngoài sản xuất và gần hai tấn cá ướp đá nhập lậu từ biên kia biên giới.
Đội trưởng Đội kiểm soát Hải quan số 1 (Cục Hải quan Quảng Ninh) Lê Mạnh Tùng cho biết: Vào dịp cuối năm, tình hình vận chuyển thực phẩm bẩn, thực phẩm không rõ nguồn gốc có chiều hướng tăng. Tuy nhiên, do các lực lượng chức năng trên toàn tuyến tăng cường phối hợp tuần tra, kiểm soát và quyết liệt xử lý, cho nên đã tạm thời lắng xuống.
Theo đồng chí Tùng, ngoài việc tăng cường kiểm soát, phát hiện và xử lý các vụ việc thì lực lượng hải quan chủ động tham mưu và phối hợp với thành phố và các lực lượng chức năng trên địa bàn tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân về cách phát hiện thực phẩm bẩn, các loại gia súc, gia cầm, hải sản, đồ đông lạnh không rõ nguồn gốc.
Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Quảng Ninh, từ đầu năm đến nay tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới tiếp tục phức tạp. Tình trạng vận chuyển, buôn bán hàng cấm, thực phẩm bẩn, thực phẩm không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, vận chuyển tiêu thụ than... với nhiều thủ đoạn tinh vi, quy mô nhỏ lẻ vẫn xảy ra. Phương thức của đối tượng buôn lậu là lợi dụng địa hình đường biên giới sát các khu dân cư có nhiều đường mòn, lối mở, tập kết hàng lậu từ bên kia biên giới, rồi thuê "cửu vạn" cõng hàng đi theo đường mòn đến điểm tập kết, sau đó bốc lên ô-tô và đi sâu vào trong nội địa. Ðể qua mặt cơ quan chức năng, đối tượng buôn lậu giả làm hành khách, khách du lịch mang theo hàng lậu trong hành lý, xách tay qua trạm kiểm soát hoặc được cất giấu kỹ ở vách ngăn, khoang hàng tự tạo trên xe ô-tô, rất khó phát hiện.
Ban Chỉ đạo 389 tỉnh cũng nhận định thời điểm các đối tượng tập trung găm hàng lậu, nhất là thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc như gia cầm, hải sản, bánh kẹo, bia, đồ uống, đồ đông lạnh để sau đó vận chuyển sâu vào nội địa tiêu thụ là vào các dịp cuối năm, hay dịp khai giảng năm học mới. Do nắm rõ được quy luật của các đối tượng, cho nên lực lượng Hải quan Quảng Ninh đã tập trung xử lý quyết liệt ngay từ cửa ngõ biên giới, và đã ngăn chặn hiệu quả việc thẩm lậu thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc vào sâu trong nội địa.
Phó Trạm trưởng Trạm kiểm soát liên hợp Km15 - Bến tàu Dân Tiến Phạm Văn Hanh chia sẻ: Dự báo hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại dịp cuối năm có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp, cho nên đơn vị xác định tập trung triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, tăng cường tuần tra, kiểm soát vào các giờ cao điểm nhằm phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm hoạt động kinh doanh thương mại ngay tại biên giới. Chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng đấu tranh chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia tố giác, đấu tranh phòng, chống tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại.
Tăng cường kiểm tra, xử lý
Quảng Ninh là tỉnh biên giới phía bắc có đường biên giới trên bộ dài hơn 118 km, địa hình phức tạp, có nhiều sông, suối, đường mòn, lối tắt, đường biên sát khu dân cư, có nhiều cửa khẩu, các cặp chợ đường biên. Chính những yếu tố này đã gây rất nhiều khó khăn cho công tác chống buôn lậu, vận chuyển trái phép ma túy, hàng hóa, thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc nhập lậu qua biên giới.
Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Quảng Ninh Cao Xuân Luật cho biết: Chi cục sẽ bố trí lực lượng thường trực suốt 24 giờ, chỉ đạo các đội công tác, nhất là tại khu vực biên giới thành phố Móng Cái, các huyện Hải Hà, Bình Liêu, tăng cường kiểm tra, kiểm soát có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các khu vực đường mòn, lối mở, kho, bến bãi, nơi tập kết hàng hóa, các chợ đầu mối, trung tâm thương mại, như hai bên cánh gà cửa khẩu Trạm kiểm soát liên hợp Km15 - Bến tàu Dân Tiến, những điểm tập kết hàng hóa dọc quốc lộ 18A, 18B…
Trước, trong và sau Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017, Chi cục đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo các đội QLTT thực hiện đợt cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, tập trung vào ngăn chặn thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc, gia cầm, gia súc, hải sản, đồ đông lạnh… thẩm lậu vào nội địa.
Ngày 22-10-2016, Đội QLTT số 3, thành phố Cẩm Phả phát hiện vụ vận chuyển 2.060 kg bột sắn không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Ngày 6-12-2016, Đội QLTT số 14 kiểm tra xe ô-tô BKS 34C-111.38 do ông Nguyễn Văn Lương là lái xe (chủ hàng), phát hiện 300 kg chân gà, 800 kg thịt mỡ bò đông lạnh nhập lậu, bốc mùi hôi thối. Mới đây nhất, vào ngày 20-12-2016, Đội QLTT số 9 đã phát hiện xe ô-tô khách mang biển kiểm soát 37B-019.79 chạy tuyến Móng Cái - Quảng Bình vận chuyển 312 kg cá đối ướp lạnh, đã phân hủy, bốc mùi hôi thối, không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Lái xe Nguyễn Bá Ngọc, sinh năm 1978, có hộ khẩu thường trú tại xã Diễn Thịnh, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An khai nhận vận chuyển thuê số cá trên cho Lê Văn Ban, sinh năm 1989, hộ khẩu thường trú tại huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An từ khu vực biên giới thành phố Móng Cái (Quảng Ninh) về Nghệ An tiêu thụ.
Xác định là phòng tuyến đầu tiên ngăn chặn hàng lậu, hàng cấm, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo các lực lượng chức năng coi trọng xây dựng kế hoạch, đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng cấm, hàng giả... theo từng giai đoạn, thường xuyên tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo các ngành chức năng trên địa bàn phối hợp với lực lượng biên phòng, hải quan, công an vận động quần chúng nhân dân tích cực phòng ngừa đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả các hoạt động buôn lậu và đấu tranh với các hoạt động tội phạm vận chuyển hàng cấm, gắn với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới. Tập trung triển khai các biện pháp nghiệp vụ nắm tình hình, rà soát, phát hiện các đường dây, ổ nhóm, đối tượng hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa để chủ động lập án đấu tranh, triệt phá. Tăng cường tuần tra, kiểm soát tại các tuyến, địa bàn trọng điểm và tập trung lực lượng tổ chức bắt giữ, xử lý bảo đảm triệt phá tận gốc các đường dây, ổ nhóm buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
Ðể ngăn chặn và hạn chế tình trạng buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép, nhất là thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc vào dịp cuối năm, tỉnh Quảng Ninh đang quyết tâm chỉ đạo các ngành chức năng tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho từng cán bộ, chiến sĩ làm công tác chống buôn lậu. Ðồng thời tăng cường các biện pháp nghiệp vụ biên phòng, phối hợp các lực lượng chức năng thường xuyên tuần tra, kiểm soát khu vực biên giới, vùng biển ngăn chặn hàng hóa thẩm lậu vào sâu trong địa bàn; xây dựng kế hoạch đấu tranh triệt phá tận gốc các đường dây buôn bán, vận chuyển hàng cấm từ nước ngoài vào trong nước.
Năm 2016, Hải quan Quảng Ninh đã bắt giữ được gần 26 tấn thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc, hải sản, đồ đông lạnh, bánh kẹo; hơn 50 nghìn con gia cầm, chim; hơn bảy nghìn quả trứng gia cầm và gần tám nghìn chai bia, đồ uống giải khát không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
Bài và ảnh: QUANG THỌ
Báo Nhân dân điện tử