Cấp điện cho ngành tôm, thống nhất việc xả nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và an toàn đập, trồng rừng thay thế... đang được đặt ra cấp thiết trong quá trình chuyển đổi sản xuất nông nghiệp hiện nay.
Chi phí về điện hiện đang chiếm tới 11-14% giá thành tôm. Ảnh minh họa
Nhu cầu điện cho nuôi tôm rất lớn
Theo thông tin từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), lưới điện miền Bắc, miền Trung đều là lưới 3 pha 4 dây, nên việc cung cấp điện cho nuôi tôm khá thuận lợi. Riêng lưới điện của miền Nam nhiều khu vực là lưới điện 1 pha cấp điện phục vụ ánh sáng sinh hoạt, các hộ dân nuôi tôm tự phát, nên khó khăn hơn trong việc cung cấp điện cho khách hàng, dẫn đến tình trạng lưới điện bị quá tải, chất lượng điện áp không bảo đảm.
Để tháo gỡ vấn đề này, Tổng công ty Điện lực miền Nam đã sử dụng nguồn vốn vay của WB, vốn của Tổng công ty, vốn ứng trước của các địa phương gần 900 tỷ đồng để thực hiện đầu tư các công trình lưới điện trung hạ áp đáp ứng cơ bản các vùng nuôi tôm phát triển nóng, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng kịp thời các hộ nuôi nhỏ lẻ, không tập trung, phát triển tự phát theo thị trường nguyên liệu tôm. Tính đến hết năm 2016, EVN cung cấp điện trực tiếp cho 48.315 khách hàng nuôi tôm với sản lượng điện là hơn 953 triệu kWh, chiếm 46% điện thương phẩm nông, lâm, thủy sản.
Cũng theo EVN, qua khảo sát sơ bộ, nhu cầu đầu tư để cải tạo và phát triển lưới điện trung hạ thế phục vụ nuôi trồng thủy sản tại 6 tỉnh (Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre và Tiền Giang) ven biển trong khu vực ĐBSCL đến năm 2020 là khoảng hơn 5.000 tỷ đồng. Đây là một lượng tiền rất lớn, trong khi nguồn vốn của EVN rất khó khăn.
Vì thế, mới đây EVN đề nghị Bộ NN&PTNT báo cáo Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, Bộ KH&ĐT, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có cơ chế ưu đãi huy động sử dụng vốn riêng cho phát triển ngành tôm, bao gồm cả đầu tư kết cấu hạ tầng lưới điện 3 pha cung cấp cho phát triển ngành tôm đồng bộ với các vùng nuôi trồng, chế biến theo quy hoạch được Chính phủ phê duyệt.
Ông Trần Đình Luân, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) cho biết, diện tích nuôi tôm cả nước hiện vào khoảng 700.000 ha, trong đó có 130.000-135.000 ha nuôi tôm công nghiệp. Trong kế hoạch trình Thủ tướng Chính phủ về phát triển ngành tôm, diện tích nuôi tôm công nghiệp tăng lên 200.000-250.000 ha, chủ yếu tập trung ở miền Trung và miền Nam.
“Chi phí về điện hiện đang chiếm tới 11-14% giá thành tôm (khoảng 8.000-10.000 đồng/kg). Nếu không có điện mà dùng máy nổ để phát điện thì chi phí này có thể tăng lên gấp đôi”, ông Luân nói và kiến nghị EVN phối hợp cùng Tổng cục Thủy sản, các địa phương rà soát, bổ sung nguồn điện cho các vùng nuôi tôm trọng điểm ngay trong năm 2017 và trong thời gian tới để sản xuất có kết quả.
Ông Luân cũng kiến nghị ngành điện triển khai chương trình giảm tổn thất điện để giảm chi phí cho người nuôi. Chẳng hạn như ở Sóc Trăng, có mô hình giảm tổn thất điện tới 23%; hay mô hình nuôi cá chẽm cũng tiết kiệm được 18 triệu đồng/ha.
Để phục vụ chiến lược phát triển ngành tôm, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường chỉ đạo Tổng cục Thủy sản cần sớm hoàn thiện thiết kế hạ tầng cho ngành nuôi tôm, trong đó có giải pháp về hạ tầng điện.
Bộ trưởng đề nghị Tổng cục Thủy sản phối hợp với EVN và các địa phương nuôi tôm trọng điểm thống nhất quy hoạch tập trung; quy hoạch vùng thửa nuôi tôm quy mô công nghiệp. Bộ trưởng cũng gợi ý các đơn vị liên quan nghiên cứu triển khai mô hình xã hội hóa đầu tư hạ tầng cung cấp nguồn điện; triển khai chùm đề tài khoa học về tiết giảm điện năng cho nuôi trồng thủy sản.
“Mua điện mà mất nhiều tiền quá người ta sẽ sốt ruột, nhưng ít tiền mà nhiều oxy, thông thoáng hơn là họ cảm ơn anh ngay”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Để bảo đảm cung cấp đủ nước phục vụ làm đất gieo cấy vụ Đông Xuân, mỗi năm, EVN điều tiết bổ sung nước từ các hồ thủy điện cho hạ du hệ thống sông Hồng 3 đợt với tổng lượng xả từ 3-5 tỷ m3
Hạ cốt trạm bơm, xả nước ‘linh hoạt’
Theo EVN, hằng năm, để bảo đảm cung cấp đủ nước phục vụ làm đất gieo cấy vụ Đông Xuân cho khoảng 620.748 ha lúa và hoa màu, EVN đã phối hợp với Bộ NN&PTNT cũng như các địa phương thống nhất kế hoạch điều tiết bổ sung nước từ các hồ chứa thủy điện cho hạ du hệ thống sông Hồng 3 đợt với tổng lượng xả từ 3-5 tỷ m3.
Tuy nhiên, do thời gian xả nước vụ Đông Xuân khá dài và tốn nhiều nước, thời gian còn lại trong năm (nhất là mùa khô) cần điều tiết nước, do vậy EVN đề nghị Bộ NN&PTNT ủng hộ Tập đoàn có kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép vận hành linh hoạt. Cụ thể là trong ngày, để đáp ứng biến động phụ tải điện giữa giờ cao và giờ thấp điểm, các nhà máy thủy điện tương ứng có thể xả rất lớn vào giờ cao điểm và hơi thấp hơn yêu cầu một chút vào giờ thấp điểm (có thể một vài giờ đồng hồ mỗi ngày, nhưng không ảnh hưởng đến tổng lượng xả xuống hạ du).
Ông Nguyễn Văn Tỉnh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi bảy tỏ sự ủng hộ phương án đề xuất mà phía EVN đưa ra và hứa sẽ giao các đơn vị liên quan phối hợp nghiên cứu kỹ vấn đề này.
Theo ông Tỉnh, do phối hợp giữa EVN và Tổng cục Thủy lợi rất tốt, nên trong năm 2017 đã rút ngắn được 4,5 ngày xả nước so với kế hoạch. “Cứ mỗi ngày rút ngắn sẽ tiết kiệm được 300.000 m3 và nếu mỗi mét khối nước có giá 330 đồng thì mỗi ngày chúng ta tiết kiệm được khoảng 100 tỷ đồng”, ông Tỉnh tính toán và đề xuất EVN có cơ chế phối hợp cùng Bộ NN&PTNT hỗ trợ các địa phương xây dựng trạm bơm từ nguồn kinh phí tiết kiệm được này. Ông Tỉnh cho biết thêm, hiện nay một số tỉnh như Vĩnh Phúc, Bắc Ninh... đang hạ cốt trạm bơm để lấy nước phục vụ sản xuất trong bối cảnh mực nước sông đang ngày một xuống thấp do nguồn cung hạn chế.
Trong buổi làm việc ngày 21/3 với Bộ NN&PTNT, lãnh đạo EVN cũng kiến nghị Bộ sớm trình Chính phủ xem xét, ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2007/NĐ-CP về quản lý an toàn đập.
EVN cũng kiến nghị Bộ xem xét trình Chính phủ cho chủ trương chuyển đổi mục đích rừng và đất rừng đối với dự án đường dây 500 kV Vũng Áng-Dốc Sỏi-Pleiku; phối hợp với EVN trong quá trình triển khai xây dựng cụm xả công trình thủy điện tích năng Bắc Ái (liên quan đến dự án xây dựng hồ Tân Mỹ); về công tác trồng rừng thay thế...
Với tinh thần cởi mở, chia sẻ và coi đây là nhiệm vụ song trùng mà hai bên cần tập trung giải quyết, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường đã giao cho các đơn vị liên quan phối hợp, tập trung cùng với EVN tháo gỡ những khó khăn, thực hiện những nhiệm vụ được gia một cách nhanh chóng và có hiệu quả nhất.
Đỗ Hương
Theo baochinhphu.vn