Chỉ với những nguyên liệu đơn giản: cá tươi, muối hột, thính ,người dân huyện Lập Thạch đã tạo ra món cá thính chua nức tiếng gần xa.
Ở Lập Thạch, Vĩnh Phúc vào mùa cá đẻ, lượng cá từ các ao hồ, sông suối được đánh bắt rất nhiều. Những chú cá béo tròn sẽ được mang đi bán để tăng thêm thu nhập, còn lại, lũ cá nhỡ sẽ là nguyên liệu chính để chế biến món cá thính chua.
Cá Thính
Để làm ra được món ngon của Vĩnh Phúc này công đoạn khá là công phu. Đầu tiên cá tươi đem rửa sạch, bỏ ruột, chặt vây. Cá to thì xắt miếng từ 7-10cm, cá nhỏ thì để cả con. Sau đó đem ướp muối trắng, cứ 10kg cá tươi ướp 1,5-1,8kg muối trắng: nhét muối vào bụng cá, bóp muối kỹ xung quanh cá, nếu để cả con thì phải nhét muối vào mang, miệng cá. Sau đó xếp cá vào lọ nén từ 36-48 tiếng, tuỳ theo nhiệt độ thời tiết và độ dầy mỏng của con cá. Cá ướp xong đem vắt kiệt nước, lấy thính ngô, đậu nhét đầy vào bụng, vào mang cá, bóp kỹ rồi xếp vào lọ sành đã phơi khô, mỗi lượt cá cho thêm một lượt lá ổi.
Sau đó dùng rơm khô sạch nhét chặt vào lọ, một lưu ý nhỏ là thường xuyên kiểm tra, nếu rơm nút trong lọ ướt phải thay ngay rơm khô khác. Vì nước hoặc hơi ẩm của các miếng cá sẽ làm ướt rơm trong lọ, để lâu sẽ làm cho các miếng cá mất mùi thơm, chua, sau đó lấy nan tre cài không cho rơm thò ra miệng lọ. Lấy một bắng sành đựng nước rồi đem lọ cá thính lộn ngược úp xuống; thỉnh thoảng phải đổ nước cũ ở bắng sành thay nước mới, không để nước ôi tanh, không cho không khí lọt vào làm hỏng cá. Miệng lọ sành cần chọn loại miệng cao. Cá làm xong, 3 tháng sau lấy ra nướng than hoa mà ăn là ngon nhất. Nếu định để lâu thì sau 3 tháng phải lấy cá ra, thay thính mới, thay 3 lần bột thính mới cho cá vào lọ để làm chua như vậy có thể để lâu được vài năm.
Cá thính ăn không khô như cá mắm biển, không nhão như cá nướng tươi hoặc rán. Để miếng cá trên đĩa trông như miếng bánh đa mật. Gỡ cá ra thịt có màu mận chín. Khi ăn, những hạt thính thơm, giòn giòn sậm sựt hoà quyện với vị ngọt đậm của cá đọng mãi trên đầu lưỡi, tạo nên một vị hương lạ, hấp dẫn mà các món cá khác ở miền xuôi không có được. Du khách mỗi khi đi du lịch Vĩnh Phúc đừng quên thưởng thức đặc sản thơm ngon này và nhớ mua một ít về làm quà cho người thân.
Sưu tầm