Lộ trình thay thế xăng khoáng RON 92 bằng xăng sinh học E5 đang đến gần rất cần có cơ chế về thuế, giá để khuyến khích người tiêu dùng.
Cần có cơ chế về thuế và giá cũng như tăng cường tuyên truyền cho người tiêu dùng hiểu và sử dụng xăng sinh học E5. (Ảnh minh họa: KT)
Từ ngày 1/1/2018, xăng khoáng RON 92 sẽ chính thức bị “xóa sổ”. Trên thị trường, các doanh nghiệp chỉ được phép sản xuất kinh doanh xăng sinh học E5 và xăng khoáng RON 95 trên phạm vi toàn quốc. Sau một thời gian triển khai thí điểm, doanh nghiệp và người tiêu dùng chưa thực sự mặn mà với xăng sinh học E5. Cần có cơ chế về thuế, giá như thế nào để khuyến khích sử dụng xăng sinh học theo lộ trình Chính phủ đặt ra.
Chỉ còn hơn 2 tháng nữa là đến thời điểm thay thế hoàn toàn xăng khoáng RON 92 truyền thống bằng xăng E5 (loại xăng được phối trộn từ 5% cồn sinh học ethanol và 95% xăng thông thường RON 92) đồng loạt trên toàn quốc. Các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối đã có những chuẩn bị rốt ráo để thực hiện kinh doanh xăng E5 theo lộ trình của Chính phủ đặt ra.
Ông Trần Ngọc Năm, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, đơn vị đã có phương án đảm bảo đủ lượng xăng E5 cung cấp cho thị trường. Ngay cả trong trường hợp một số nhà máy nhiên liệu sinh học ethanol trong nước không đủ nguồn, Petrolimex tính đến nhập khẩu ethanol về để phối trộn xăng E5, đảm bảo không đứt nguồn cung.
Tuy nhiên, nhìn từ thực tế qua gần ba năm triển khai kinh doanh xăng E5, đến nay, sản lượng bán E5 chỉ khoảng 3 triệu tấn/năm, chiếm khoảng 7% tổng lượng bán ra của Petrolimex. Nhìn chung, giá xăng E5 và giá xăng RON 92 chênh nhau không đáng kể là một trong những lý do chưa hấp dẫn người tiêu dùng.
“Hiện giá xăng E5 so với xăng khoáng RON 92 chỉ chênh khoảng 300 đồng/lít, độ chênh lệch với kỳ vọng người tiêu dùng vẫn còn thấp. Để có chính sách giá tốt cần xem xét giảm thuế bảo vệ môi trường để tạo ra khoảng cách nhất định và tạo lợi ích về mặt kinh tế. Đối với đầu mối để có giá tốt thì phải chủ động các giải pháp tạo nguồn ethanol và tiết giảm chi phí hoạt động để góp phần giảm giá cơ sở với xăng E5 từ đó quyết định giá bán”, ông Năm nói.
Trước khi bắt buộc triển khai đồng loạt trên toàn quốc, xăng sinh học E5 đã được bán tại 7 địa phương gồm Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ngãi, Đà Nẵng, Cần Thơ, Bà Rịa-Vũng Tàu và TP HCM từ tháng 12/2014. Tuy nhiên, thực tế, tại nhiều địa phương sản lượng bán xăng E5 chưa được như kỳ vọng.
Đơn cử như tại TP HCM, hiện có 240/533 cửa hàng xăng dầu phân phối xăng sinh học E5, nhưng sản lượng tiêu thụ bình quân chỉ đạt hơn 8.000 m3/tháng, chiếm 6,2% tổng sản lượng tiêu thụ xăng dầu trên địa bàn. Lượng tiêu thụ giảm 3,3% so với thời điểm tháng 10/2016. Thậm chí, một số đơn vị đề nghị tạm ngừng kinh doanh xăng E5, do sản lượng bán ra thấp, mức chiết khấu không cao, không bù đắp được chi phí của cửa hàng.
Còn tại Hà Nội hiện có 140/486 cửa hàng xăng dầu có kinh doanh xăng E5, chiếm khoảng 28,8%. Việc tổ chức kinh doanh xăng sinh học E5 vẫn tập trung vào các doanh nghiệp đầu mối, còn lại các đại lý bán lẻ xăng dầu, các thương nhân nhượng quyền, cửa hàng bán lẻ xăng dầu chưa thực sự mặn mà.
PGS.TS. Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, để khuyến khích tiêu dùng xăng E5 cần có chính sách ưu đãi về thuế.
“Chẳng hạn như nhập máy móc sản xuất nhiên liệu sinh học thì cần có ưu đãi, hoặc trong tiêu dùng có áp thuế môi trường với xăng E5 hay không? Thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt cũng cần giảm hơn. Về chính sách giá, có thể giá xăng E5 cần giảm hơn, thấp hơn xăng RON 92 khoảng 1.000-1.500 đồng/lít thì mới đủ sức cạnh tranh và là động lực để người dân tiêu thụ mạnh hơn”, PGS.TS. Ngô Trí Long lưu ý.
Hiện nay xăng E5 vẫn được bán song song cùng với xăng RON 92 và RON 95. Về chất lượng xăng E5, ông Nguyễn Nam Hải - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, việc thực hiện thanh tra chuyên ngành về chất lượng xăng E5 lưu thông trên thị trường thời gian qua đều đảm bảo theo quy định và chưa có bất kỳ khiếu nại nào của người tiêu dùng về chất lượng xăng E5.
Theo lộ trình, từ ngày 1/1/2018, xăng sinh học E5 sẽ thay thế hoàn toàn xăng RON92. Người tiêu dùng có ít lựa chọn hơn. Tuy nhiên, sẽ không tránh khỏi việc một bộ phận người dùng chuyển hẳn sang dùng xăng RON 95, nhất là với người đi ô tô. Bởi vậy, cần có cơ chế, chính sách về thuế, giá bán lẻ hợp lý để giảm giá xăng sinh học, kích thích tiêu dùng.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Lộc An, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước - Bộ Công Thương cho biết, Bộ Công Thương đang kiến nghị Bộ Tài chính đưa ra mức thuế hợp lý căn cứ vào tính ưu việt của xăng sinh học, không nên tính theo cơ học.
“Hiện nay, thuế bảo vệ môi trường với xăng khoáng RON 92 là 3.000 đồng/lít, xăng sinh học là 2.850 đồng/lít, thuế tiêu thụ đặc biệt xăng E5 là 8%, xăng khoáng 10%... Bộ đang kiến nghị để đưa ra Quốc hội xử lý vấn đề này. Từ tháng 7/2018 nếu có thuế bảo vệ môi trường, tổng cộng thuế, phí tới đây có thể giá xăng sinh học E5 có thể chênh so với giá bán của RON 95 cỡ khoảng 1.200 - 1.500 đồng/lít”, ông An cho biết.
Lộ trình thay thế hoàn toàn xăng khoáng RON 92 thông thường bằng xăng sinh học E5 là một chủ trương đúng đắn mang lại nhiều lợi ích to lớn cho nền kinh tế xã hội và môi trường. Bên cạnh việc đảm bảo chất lượng xăng E5, thì cần có “đòn bẩy” là mức giá đủ sức cạnh tranh, thu hút doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh phân phối và đẩy mạnh tiêu dùng. Có như vậy mới đảm bảo lộ trình sử dụng xăng sinh học bền vững và hiệu quả./.
Theo Việt Hà/VOV.VN - Trung tâm Tin