Những tháng đầu năm, công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (BL, GLTM, HG) đã có chuyển biến tích cực, tuy nhiên vẫn chưa tương xứng với tình hình thực tế. Càng về cuối năm, tình hình còn diễn biến phức tạp, đòi hỏi lực lượng chức năng cần có các giải pháp chủ động, linh hoạt, khắc phục những hạn chế nhằm tránh thất thu ngân sách nhà nước, ảnh hưởng tới thị trường trong nước và sức khỏe người dân.
Đội Quản lý thị trường số 1 (Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Gia Lai) kiểm tra một hộ kinh doanh trên địa bàn TP Plây Cu. Ảnh: Quang Tấn
Vẫn còn nhiều phức tạp
Ngay từ những ngày đầu năm, các bộ, ngành, địa phương đã chủ động xây dựng kế hoạch công tác đấu tranh chống BL, GLTM, HG năm 2018 với các giải pháp phù hợp thực tiễn. Trong đó, tập trung chỉ đạo các lực lượng chức năng như hải quan, thuế, quản lý thị trường, công an, bộ đội biên phòng đẩy mạnh kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tại các tuyến, địa bàn trọng điểm. Đồng thời, tăng cường các đoàn kiểm tra công khai, bí mật để giám sát hoạt động thực thi pháp luật của các lực lượng chức năng. Nhờ đó, đã chủ động phát hiện, ngăn chặn kịp thời, có hiệu quả các hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa ngay từ khu vực biên giới cũng như đề xuất xử lý những hành vi thiếu tinh thần trách nhiệm, bao che, tiếp tay cho BL, GLTM, HG.
Sáu tháng qua, các lực lượng chức năng trên cả nước đã phát hiện và bắt giữ, xử lý hơn 88 nghìn vụ vi phạm, giảm 2%; khởi tố hình sự 887 vụ, tăng 25%; 889 đối tượng, tăng 30% so cùng kỳ; thu nộp ngân sách nhà nước hơn 7.400 tỷ đồng. Trong đó, xử lý hơn 5.000 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, tăng 117% so cùng kỳ.
Theo Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo quốc gia chống BL, GLTM, HG (Ban chỉ đạo 389 quốc gia) Đàm Thanh Thế, dù đạt được những kết quả bước đầu nhưng công tác chống BL, GLTM, HG vẫn diễn ra hết sức phức tạp với thủ đoạn ngày càng tinh vi, quy mô ngày càng lớn, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sức khỏe và niềm tin của người tiêu dùng (NTD), chủ yếu diễn ra trên tuyến biên giới, cửa khẩu đường bộ với trọng điểm là các khu vực đường mòn, lối mở, kênh, rạch, sông suối,… Cụ thể, ở biên giới phía bắc như: Lạng Sơn, Quảng Ninh nổi lên hoạt động vận chuyển, buôn bán ma túy, pháo nổ, quần áo, hoa quả, gia cầm..., nhất là xuất hiện tình trạng vận chuyển, buôn bán tiền giả tại Cao Bằng.
Các tỉnh biên giới miền trung như: Hà Tĩnh, Quảng Trị, tình trạng buôn lậu gỗ, ma túy, pháo nổ, rượu ngoại, đường cát diễn ra rất phức tạp. Còn ở biên giới các tỉnh miền Tây Nam Bộ, hoạt động vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá ngoại, đường cát vẫn đang là vấn đề nhức nhối. Phương thức, thủ đoạn của đối tượng buôn lậu ngày càng tinh vi hơn, manh động hơn. Chúng sẵn sàng chống trả các lực lượng chức năng bằng vũ khí nóng hoặc tông xe vào lực lượng đang làm nhiệm vụ. Điển hình như ngày 29-6 vừa qua, trong vụ bắt giữ vận chuyển 20 bánh hê-rô-in tại Nghệ An, các đối tượng đã bắn trả làm hai chiến sĩ bộ đội biên phòng bị thương nặng.
Cần sự phối hợp chặt chẽ
Đáng lưu ý, số vụ vi phạm về hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ có chiều hướng tăng mạnh (117%); số vụ bị xử lý hình sự cũng tăng 25%. Do đó, nếu không tích cực và có những biện pháp mạnh mẽ, quyết liệt hơn, thị trường sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, tạo cơ hội cho tội phạm BL, GLTM, HG lộng hành. Tổng cục trưởng Hải Quan (Bộ Tài chính) Nguyễn Văn Cẩn cho biết, thời gian tới, Tổng cục Hải quan sẽ tiếp tục chỉ đạo lực lượng kiểm soát hải quan và các đơn vị chức năng bám sát diễn biến tình hình tội phạm để nắm bắt, phân tích thông tin, kịp thời ngăn chặn, đấu tranh có hiệu quả.
Trong đó, tập trung tiến công vào các đường dây, ổ, nhóm để phòng ngừa, ngăn chặn, triệt phá các vụ buôn lậu, vận chuyển hàng cấm qua biên giới. Đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý hoặc chuyển cơ quan chức năng khởi tố những vụ việc buôn lậu, gian lận, trốn thuế, nhất là buôn lậu hàng cấm, gian lận về hàng có giá trị, thuế suất lớn,… Bên cạnh đó, sẽ phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng khác trong tuần tra, kiểm soát, điều tra, bắt giữ và xử lý nhằm phát hiện, ngăn chặn kịp thời hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa ngay tại các điểm nóng, khu vực cửa khẩu.
Theo đánh giá của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thật sự quan tâm, chưa quyết liệt trong đấu tranh chống BL, GLTM, HG; quy chế phối hợp chưa tốt. Còn một bộ phận cán bộ, công chức thực thi nhiệm vụ yếu kém về năng lực, phẩm chất, có biểu hiện bao che, “chống lưng” cho BL, GLTM, HG lộng hành. Bên cạnh đó, không ít doanh nghiệp trong nước còn thờ ơ, không quan tâm đến vấn đề bảo vệ thương hiệu, sản phẩm, thiếu quan tâm lợi ích, sức khỏe NTD cũng như chưa chủ động hợp tác với cơ quan chức năng trong bảo vệ thương hiệu sản phẩm. Thực tế, trên thị trường, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc với nhiều chủng loại như: dược phẩm, thực phẩm chức năng, phân bón, thuốc lá, rượu bia,… vẫn được bày bán công khai, thậm chí nhiều mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp sức khỏe của người dân đã gây bức xúc trong dư luận.
Dự báo tình hình BL, GLTM, HG từ nay đến cuối năm sẽ có nhiều diễn biến phức tạp, đặc biệt trước Tết Nguyên đán, vì vậy Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình yêu cầu các bộ, ngành liên quan cần chủ động rà soát, tham mưu, đề xuất sửa đổi, bổ sung các chế tài xử phạt đủ sức răn đe, nâng cao hiệu quả công tác. Các đơn vị, địa phương tiếp tục tập trung điều tra, bóc gỡ đường dây, ổ nhóm buôn lậu có tổ chức, các đầu nậu lớn có liên kết trong và ngoài biên giới, xác lập đối tượng, chuyên án cụ thể để đấu tranh xử lý theo quy định của pháp luật. Kiên quyết không cho phép có “vùng cấm” trong công tác chống BL, GLTM, HG và cần loại ra khỏi bộ máy những cán bộ, công chức tha hóa, biến chất. Đây là nhiệm vụ quan trọng nhằm lấy lại niềm tin của cộng đồng DN và NTD, góp phần khôi phục môi trường kinh doanh lành mạnh, hiệu quả.
Theo MINH DŨNG/nhandan.com.vn