Dân số cao tuổi Việt Nam đang tăng lên nhanh chóng cả về số lượng và tỷ lệ so với tổng dân số. Theo dự báo dân số của Tổng cục Thống kê (2010) thì tỷ lệ người cao tuổi so với tổng dân số ở Việt Nam sẽ đạt đến con số 10% vào năm 2017, hay dân số Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn “già hóa” từ năm 2017.
Giống như việc gia tăng dân số, dân số già hóa cũng gây ra nhiều thách thức cho tăng trưởng kinh tế cũng như hạ tầng cơ sở và các dịch vụ an sinh xã hội, trong đó chăm sóc y tế là một mảng an sinh chiếm tỷ trọng khá lớn. Bằng cách nhận thức của các bệnh mãn tính phổ biến, bạn có thể thực hiện các bước để ngăn chặn bệnh theo độ tuổi, nhất là cho nhóm người cao tuổi. Sau đây là 15 nhóm bệnh thường gặp ở người cao tuổi được liệt kê ở Hoa Kỳ.
1. Viêm khớp
Viêm khớp có lẽ là số một trong những bệnh lý mà những người từ 65 tuổi trở lên hay đối mặt. Trung tâm kiểm soát và phòng bệnh Hoa Kỳ (CDC) ước tính rằng viêm khớp ảnh hưởng đến 49,7 % của tất cả người lớn trên 65 tuổi và có thể dẫn đến đau đi kèm chất lượng cuộc sống thấp đối với một số người cao niên.
Lời khuyên: Tư vấn với bác sĩ để có một kế hoạch hoạt động cá nhân, cùng với điều trị khác, có thể giúp duy trì sức khỏe và vận động.
2. Bệnh tim
Theo CDC, bệnh tim ảnh hưởng đến 37 % đàn ông và 26 % phụ nữ 65 tuổi trở lên. Khi lớn tuổi, họ đang ngày càng sống với các yếu tố nguy cơ, chẳng hạn như tăng huyết áp và cholesterol cao, làm tăng nguy cơ bị đột quỵ hoặc mắc bệnh tim mạch.
Lời khuyên: Giải quyết các yếu tố nguy cơ không chỉ hạn chế bệnh tim mà còn có thể cải thiện sức khỏe chung. Nên tập thể dục, ăn uống tốt, ngủ ngon giấc.
3. Ung thư
Theo CDC, ung thư là nguyên nhân thứ hai dẫn đến tử vong ở những người trên 65 tuổi. CDC cũng báo cáo rằng 28 % đàn ông và 21 % phụ nữ trên 65 tuổi đang sống chung với căn bệnh ung thư.
Lời khuyên: Khám định kỳ, nếu phát hiện sớm thông qua sàng lọc, nhiều loại ung thư có thể điều trị được. Bằng cách tiếp xúc với đội ngũ y tế và được tư vấn.
4. Bệnh hô hấp
Theo CDC, bệnh mãn tính hô hấp dưới, chẳng hạn như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây tử vong ở những người 65 tuổi trở lên. Trong số những người từ 65 tuổi trở lên, khoảng 10 % đàn ông và 13 % phụ nữ đang sống chung với bệnh hen suyễn, và 10 % đàn ông và 11 % phụ nữ đang sống chung với viêm phế quản mạn tính hoặc khí phế thũng.
Lời khuyên: Khám định kỳ, xét nghiệm chức năng phổi và dùng thuốc đúng, và các chỉ dẫn khác của bác sĩ, sẽ bảo tồn sức khỏe và chất lượng của cuộc sống.
5. Bệnh Alzheimer
Hiệp hội Alzheimer báo cáo rằng cứ 9 người trong độ tuổi từ 65 trở lên có 1 người mắc bệnh Alzheimer.
Lời khuyên: Khám định kỳ, phát hiện sớm. Bằng cách tiếp xúc với đội ngũ y tế và được tư vấn chăm sóc hoặc là ở nhà hay một cơ sở tập trung.
6. Loãng xương
Ước tính rằng 54 triệu người Mỹ trên 50 tuổi bị ảnh hưởng bởi khối lượng xương thấp hay loãng xương, đặt họ vào nguy cơ bị gãy xương và giảm chất lượng cuộc sống. Ước tính rằng đến năm 2020 con số này sẽ tăng lên đến 64,4 triệu.
Lời khuyên: Khám tư vấn bác sĩ, bổ sung thuốc và thực phẩm ngăn chặn loãng xương, thay đổi lối sống phù hợp.
7. Bệnh đái tháo đường
CDC ước tính rằng 25 % những người tuổi từ 65 tuổi trở lên đang sống chung với bệnh đái tháo đường. Đái tháo đường có thể được xác định và giải quyết sớm với xét nghiệm đường máu đơn giản.
Lời khuyên: Khám định kỳ, phát hiện sớm. Điều trị, ăn uống và thay đổi lối sống theo tư vấn của bác sĩ.
8. Cúm và viêm phổi
Theo CDC, mặc dù bệnh cúm và viêm phổi không phải là bệnh mãn tính, các bệnh nhiễm trùng này là một trong tám nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở những người trên 65 tuổi.
Lời khuyên: Chích ngừa cúm hàng năm, và chủng ngừa viêm phổi nếu bác sĩ đề nghị, để ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng và biến chứng đe dọa tính mạng.
9. Té ngã
Theo CDC, mỗi năm 2,5 triệu người ở độ tuổi 65 tuổi trở lên được điều trị tại khoa cấp cứu vì ngã, nhiều hơn bất kỳ nhóm tuổi khác. Cũng lưu ý rằng hầu hết té ngã xảy ra trong nhà, nơi có nguy cơ vấp ngã bao gồm sàn nhà và sàn phòng tắm trơn.
Lời khuyên: Đi lại thận trọng, có hỗ trợ tay vịn ở những nơi dễ tá ngã.
10. Lạm dụng chất gây nghiện
Chất gây nghiện và lạm dụng rượu là một mối quan tâm y tế đối với người cao tuổi vì các tương tác có thể với thuốc kê theo toa và các lý do tinh thần khác, tác động xấu đối với sức khỏe, và tăng nguy cơ chẳng hạn như té ngã, tình hình ngộ độc.
Lời khuyên: Hạn chế dùng rượu và các chất gây nghiện, tăng cường tương tác với cộng đồng và khám định kỳ.
11. Béo phì
Theo CDC, trong số người từ 65 đến 74, có 36,2 % đàn ông và 40,7 % phụ nữ bị béo phì (theo cách tính BMI cho người Mỹ, BMI> 30 gọi là béo phì).
Lời khuyên: Theo dõi BMI cá nhân, nên giữ chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18,5 - 23 (dành cho người châu Á). Nếu chỉ số BMI trên 25 là bị béo phì, cần giảm ngay cân nặng. Chỉ số BMI được tính bằng cân nặng (tính bằng kg) chia cho bình phương chiều cao (tính bằng m).
12. Trầm cảm
Theo Hiệp hội tâm lý Mỹ, từ 15 đến 20 % người Mỹ trên 65 tuổi đã trải qua trầm cảm. Một mối đe dọa cho sức khỏe, trầm cảm có thể làm giảm khả năng miễn dịch và có thể làm tổn hại khả năng của một người để chống lại nhiễm trùng.
Lời khuyên: Khám định kỳ, kiểm tra sức khỏe và thực hiện theo hướng dẫn của chuyên gia tâm thần kinh.
13. Sức khỏe răng miệng
Theo CDC, 25 % người lớn trên 65 tuổi không có đủ răng tự nhiên. Khi bạn già đi, khó khăn để ngăn chặn sâu răng, gây ảnh hưởng nhai và sức khỏe chung.
Lời khuyên: Khám định kỳ, kiểm tra sức khỏe răng miệng với nha sĩ.
14. Nghèo
Theo một báo cáo năm 2015 của Kaiser Family Foundation, 45 % người lớn tuổi từ 65 tuổi trở lên có thu nhập dưới mức nghèo vào năm 2013.
Lời khuyên: Cần ưu tiên các chính sách cho người cao tuổi có thu nhập thấp, cộng đồng cũng nên chung tay giúp sức cho những người này.
15. Bệnh zona
Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, một trong ba người trên 60 tuổi mắc bệnh zona với những cơn đau dữ dội hoặc ngứa ran và ảnh hưởng sức khỏe. Bệnh thường gặp ở những người có sức đề kháng cơ thể kém.
Lời khuyên: Nâng cao thể trạng, tiêm vắc xin phòng bệnh.
TS.BS. Lê Thanh Hải
Theo suckhoedoisong.vn