Các nhà khoa học vừa mang đến một hy vọng mới trong cuộc chiến chống ung thư, sau khi khám phá ra rằng, một loại vi khuẩn đường ruột có liên quan đến đột biến gen có thể gây ung thư đường ruột.
Phát hiện này được kì vọng là có thể giúp ngăn ngừa hàng ngàn ca mắc mới ung thư đường ruột mỗi năm, thông qua việc xét nghiệm và diệt trừ tận gốc loại vi khuẩn này ở những người có kết quả dương tính. Được biết, có khoảng 20% những người khỏe mạnh trên toàn thế giới đang mang trong mình loại vi khuẩn gây ung thư này.
TS Hans Clevers và cộng sự đến từ Đại học Hubrecht, Hà Lan chính là tác giả của phát hiện này. Được biết, họ đã thực hiện một công trình nghiên cứu về tác động của colibactin, loại chất độc được sản sinh bởi một chủng vi khuẩn E coli và một loại khuẩn đường ruột khác có tên là Klebsiella pneumoniae. Các nghiên cứu trước đó đã chỉ ra ra rằng, colibactin có thể gây tổn hại đến ADN trong tế bào sống.
Để tiến hành, nhóm tác giả đã nuôi cấy một mẩu ruột của người (được gọi là minigut) và đều đặn cấy vào đó chủng E coli có khả năng sản sinh colibactin, vào tất cả các ngày trong tuần (trừ chủ nhật) trong vòng 5 tháng. Bên cạnh đó, vào cuối mỗi tuần, minigut sẽ được xử lý với thuốc kháng sinh để tiêu diệt tất cả mọi vi khuẩn. “Nếu chúng tôi không xử lý bằng thuốc kháng sinh, minigut sẽ chất đầy vi khuẩn và phát nổ” – TS Clevers phân tích.
Sau 5 tháng, các nhà nghiên cứu tiến hành chiết xuất ADN từ minigut và so sánh vật chất di truyền này với mẫu đối chứng (cũng được bố trí thí nghiệm tương tự nhưng chủng E coli đã bị bất hoạt khả năng sản sinh clobactin).
“Điều mà chúng tôi nhận thấy là một dạng đột biến rất đặc trưng” – TS Clevers chia sẻ. Theo chuyên gia này, colibactin đã len lỏi vào những nucleotide (A,T,G,C) trên chuỗi ADN mạch kép và khiến nucleotide A của mạch này gắn với nucleotide A của mạch còn lại (theo nguyên tắc, nucleotide A phải bắt cặp với nucleotide T). Chính liên kết bất thường này đã khiến chuỗi ADN không thể nào tháo xoắn để tiến hành phiên mã được. Nhóm tác giả cũng phát hiện, tế bào bị ảnh hưởng liên tục tìm cách sửa chữa trục trặc này nhưng thường bất lực.
Đáng chú ý, nhiều trường hợp mắc ung thư đường ruột được phát hiện có nhiều đột biến ADN có liên quan đến colbactin, đặc biệt loại gen đóng vai trò chủ chốt để chống ung thư là APC cũng bị tổn thương bởi những đột biến này. Như vậy, bằng cách gây đột biến gen, colibactin đã làm yếu đi lớp phòng thủ của cơ thể trước căn bệnh ung thư. Kết quả trong nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, đột biến ADN này có thể xuất hiện và tích lũy từ khi chúng ta 10 tuổi.
Giá trị cốt lõi của nghiên cứu này là nhóm tác giả đã phát hiện colibactin chính là nguyên nhân gây ra dạng đột biến ADN đặc trưng của ung thư đường ruột, cũng như lần đầu tiên thực sự xác định một phần của hệ vi sinh có thể gây đột biến ADN cho chúng ta.
“Nếu kết quả của chúng tôi được củng cố thêm bởi các nghiên cứu khác, sẽ là một ý kiến không tồi khi phòng ngừa ung thư bằng cách kiểm tra sự có mặt của loại vi khuẩn này trong cơ thể và sớm xử lý chúng” - TS Clevers cho biết.
Theo Minh Nhật/dantri.com.vn