Không để cho bệnh nhân ung thư có cảm giác đói, nên ăn trước khi đói vì cơn đói làm tăng cảm giác buồn nôn.
Khi sử dụng phương pháp điều trị ung thư bằng hóa trị liệu, người bệnh sẽ gặp phải các tác dụng phụ như buồn nôn và nôn mửa... Nếu không được dự phòng và kiểm soát tốt, tình trạng này có thể dẫn đến những hệ quả nghiêm trọng.
Người bệnh không thể ăn uống và đảm bảo đủ nhu cầu dinh dưỡng giúp hồi phục sức khỏe sau khi truyền hóa chất, để chuẩn bị sẵn sàng cho đợt điều trị tiếp theo. Tình trạng nôn kéo dài có thể gây ra rối loạn nước và điện giải, suy dinh dưỡng khiến bệnh nhân trở nên suy kiệt, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, dễ gây tâm lý căng thẳng có thể dẫn tới trầm cảm trong quá trình điều trị hoá chất.
Nếu bệnh nhân được dùng hóa chất đường uống thì buồn nôn và nôn khiến họ không thể uống được đầy đủ liều thuốc theo chỉ định, thậm chí bỏ thuốc gây ảnh hưởng lớn đến kết quả điều trị.
Chế độ ăn cho người bệnh ung thư, có hóa trị liệu cần đảm bảo giàu năng lượng, dễ tiêu hóa, đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng: đạm, đường, lipid, vitamin và chất khoáng. Nhằm duy trì thể trạng tối ưu, tăng khả năng dung nạp với điều trị thuốc, giảm thiểu các tác dụng phụ.
Dưới đây Cử nhân điều dưỡng Lê Thị Minh Hoa, Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) đưa ra một số lưu ý trong chế độ ăn uống cho bệnh nhân ung thư:
- Chia nhỏ các bữa ăn: Thay vì 3 bữa ăn chính mỗi ngày, chuyển thành 5-6 bữa ăn nhỏ/ngày, thức ăn chế biến mềm.
- Không để cho bệnh nhân có cảm giác đói. Nên ăn trước khi đói vì cơn đói làm tăng cảm giác buồn nôn.
- Có thể chọn các món ăn khô như bánh mì, lương khô, bánh quy giòn, bánh nướng, mì xào ít dầu… Không uống nước hoặc uống ít nước trong bữa ăn đặc biệt ở bữa ăn đầu tiên buổi sáng. Khi uống thì uống chậm, sử dụng ống hút để tránh gây cảm giác óc ách, đầy bụng.
- Tránh thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nồng nóng và tránh ăn nhiều đường...
- Tránh dùng cà phê và thuốc lá.
- Nên tránh các thức ăn có nhiều gia vị, các món ăn chiên rán, nhiều mùi,
- Chọn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa như thịt trắng, hải sản... Hạn chế các loại trứng, khoai… Những thức ăn khó tiêu sẽ gây ậm ạch, khó chịu ở bụng, kích thích cảm giác buồn nôn.
- Không nên nằm nghỉ hay tập thể dục ngay sau khi ăn.
- Không bắt bệnh nhân ăn những thức ăn mà người bệnh không thích hoặc trước đó đã gây nôn.
- Nếu nôn nhiều, khuyên bệnh nhân tạm ngừng ăn. Sau khi ngừng nôn, giảm cảm giác buồn nôn, có thể từ từ bắt đầu lại với việc uống một ít nước gừng, kẹo gừng, nước hoa quả tươi ít ngọt, sữa đậu, nước gạo rang…
Nếu sau 1 tiếng cảm thấy dễ chịu hơn, có thể sử dụng các món ăn mềm như cháo, bánh mì, chuối... trước khi trở lại với các món ăn bình thường.
- Có thể dùng thức ăn nguội hơn để hạn chế sự kích thích gây buồn nôn do mùi của thức ăn.
- Sử dụng kỹ thuật thư giãn như thiền định và thở sâu có thể giúp ngăn ngừa buồn nôn và nôn.
- Nếu tình trạng buồn nôn xảy ra trong suốt thời gian hóa trị, người bệnh cần tránh ăn trước khi hóa trị khoảng 1-2 giờ.
- Chú ý đảm bảo đủ lượng nước uống hàng ngày, uống lượng ít một, uống xa trước và sau ăn.
Khi nào người bệnh cần đến bệnh viện ngay để được điều trị hỗ trợ?
- Buồn nôn, nôn mức độ nặng khiến không thể ăn, uống được và mệt mỏi nhiều.
- Dấu hiệu nôn kèm theo đau đầu dữ dội, choáng ngất, mệt thỉu, tụt huyết áp là những dấu hiệu đáng ngại, cần thiết phải liên lạc ngay với bác sĩ điều trị và nhập viện.
- Buồn nôn, nôn đã dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ nhưng không cải thiện.
Theo Hà An/dantri.com.vn