Bánh "gật gù" có hình thức khá giống bánh cuốn, bánh phở nhưng cách làm độc đáo hơn. Bánh không có nhân, khi ăn quệt với nước mắm chưng đặc biệt khiến thực khách cũng phải "gật gù" thích thú.
Tiên Yên là một huyện lưu giữ nhiều giá trị văn hóa lâu đời của tỉnh Quảng Ninh. Đến với Tiên Yên, du khách không chỉ được ngắm nhìn cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, khám phá những ngôi nhà cổ kính của bà con dân tộc Dao, Tày, Sán Dìu mà còn được thưởng thức nền ẩm thực đa dạng, hấp dẫn.
Ngoài những món ăn nổi tiếng như khâu nhục, gà đồi,... thì ở Tiên Yên còn một đặc sản không thể không nhắc đến - đó chính là bánh gật gù.
Theo cô Tuyết - một người làm bánh gật gù lâu năm ở huyện Tiên Yên cho biết, sở dĩ bánh có tên gọi ngộ nghĩnh là nhờ vẻ ngoài "lắc lư" độc đáo.
Trước đây, người dân Tiên Yên thường ăn sáng bằng bánh phở nhưng không thích có nhân mà thích giữ nguyên vị đậm đà của loại gạo đặc trưng trong vùng. Miếng bánh cuộn tròn, dài, dẻo quẹo, gật lên gật xuống khi cầm trên tay.
Bánh được ăn kèm với nước mắm chưng khiến thực khách khen ngon nên có tên "gật gù" từ đó.
Bánh gật gù được làm từ bột gạo, hình thức khá giống bánh cuốn, bánh phở nhưng cách làm có phần kỳ công hơn. Ảnh: Hương vị Bình Liêu
Để làm ra mẻ bánh ngon thì gạo cần được ngâm từ tối hôm trước, đến sáng hôm sau vớt lên, chờ ráo nước mới đem nghiền thành bột nước.
Người dân Tiên Yên thường nghiền gạo bằng cối xay đá thay vì sử dụng máy móc hiện đại. Cách làm thủ công này vừa giữ được nét chân phương của món bánh truyền thống, vừa giúp hạt gạo được xay nhuyễn, mịn màng hơn để bánh giữ được vị đậm đà vốn có.
Đặc biệt, trong quá trình nghiền bột, người dân thường cho thêm cơm nguội để khi tráng bánh có độ phồng, xốp, dẻo mịn mà các loại bánh cùng loại không sánh bằng.
Công đoạn tráng bánh đạt chất lượng cũng rất kỳ công. Người làm bánh phải đong đủ lượng bột bánh để không bị đặc quánh hay quá loãng. Đổ một lớp bột bánh dày vừa phải lên khuôn, không đổ mỏng như bánh cuốn cũng không quá dày như bánh đa.
Tráng bột đều thành hình tròn, đậy nắp đợi bánh chín. Lửa đun cũng phải đều tay, không được quá nóng, nếu không bánh sẽ không chín đều và dễ bị rách miếng.
Khi bánh chín nở phồng lên, người dân dùng que nứa, khéo léo xiên từ dưới miếng bánh đưa lên rồi tiếp tục tráng mẻ mới. Khi chưa cuộn, bánh gật gù cũng giống bánh cuốn, bánh phở Hà Nội nhưng không có nhân. Sau khi cuộn tròn đều lại, bánh dẻo quẹo, được đặt lên lớp lá chuối để không bị dính sát vào nhau.
Ngoài quá trình chế biến kỳ công, bí quyết làm bánh gật gù ngon còn phụ thuộc vào nước chấm "thần thánh".
Mặc dù nước chấm làm nên đặc sản bánh gật gù khá đa dạng, tùy theo khẩu vị các vùng nhưng chủ yếu vẫn là nước mắm chưng với mỡ gà (dùng gà đồi thả tự nhiên ở Tiên Yên). Người dân cho thêm hành phi và thịt băm để nước chấm đậm đà và ngon hơn.
Bánh gật gù có thể ăn kèm khâu nhục hoặc cắt thành miếng nhỏ xào với thịt bò hay ăn kèm nước ninh xương như bún, phở cũng ngon tuyệt. Ảnh: Thảo Sún
Mặc dù hình thức bánh có vẻ đơn điệu nhưng độ ngon đủ khiến thực khách ăn lần một muốn thưởng thức lần hai. Ở Tiên Yên, người ta thường mua bánh gật gù theo cân. Người 2kg, người 5kg bánh chẳng có gì lạ.
Không chỉ ngon, bổ, rẻ mà bánh gật gù còn là thứ thuốc giải cảm hiệu quả của người dân địa phương. Miếng bánh nóng hổi vừa được tráng xong còn nghi ngút khói, đem chấm với nước mắm chưng có vị béo ngậy của mỡ gà và thịt, vị cay của ớt, làm nên món ngon không thể thiếu, nhất là vào mùa đông ở vùng Tiên Yên.
Ở thị trấn Tiên Yên, du khách khi đến con phố Hòa Bình khó lòng mà tìm được những biển quảng cáo về món bánh gật gù nhưng đây lại là nơi nổi tiếng với những hộ gia đình làm bánh ngon nức tiếng đất mỏ.
Không chỉ hấp dẫn du khách trong và ngoài tỉnh, bánh gật gù còn được nhiều thực khách phương xa thích thú, mong muốn được thưởng thức dù chỉ một lần.
Theo Thảo Trinh/dantri.com.vn - Ngày 27/11/2020