Một dự án cơ sở dữ liệu mới do các nhà khoa học biên soạn đã xác định được hơn 140.000 loài virus sống trong ruột người, hơn một nửa số virus này trước đây chưa được khoa học biết đến.
Hình ảnh minh họa về vi khuẩn ruột. Ảnh: EMBL.
Trong khi virus SARS-CoV-2 gây ra đại dịch đang được cả thế giới tập trung nghiên cứu, thì bằng chứng mới cho thấy con người đã không hề biết đến mức độ rộng lớn về sự tồn tại của virus, ngay cả khi đó là bên trong cơ thể chúng ta.
Việc hàng chục nghìn loại virus mới được phát hiện nghe có vẻ là đáng báo động, nhưng các nhà nghiên cứu cho biết, chúng ta không nên hiểu sai những hoạt động của virus bên trong cơ thể.
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell, nghiên cứu sinh sau Tiến sĩ Alexandre Almeida, Viện Sinh học phân tử châu Âu giải thích: "Điều quan trọng là chúng ta phải nhớ rằng không phải tất cả các virus đều có hại, chúng đại diện cho một phần không thể thiếu của hệ sinh thái đường ruột".
"Những mẫu nghiên cứu này chủ yếu của những người khỏe mạnh không mắc bất kỳ bệnh cụ thể nào", anh Alexandre Almeida cho biết.
Danh mục virus mới, được gọi là Cơ sở dữ liệu Gut Phage (GPD), được thực hiện bằng cách phân tích hơn 28.000 mẫu gen riêng lẻ. Các hồ sơ công khai về trình tự DNA của các mẫu vi sinh vật đường ruột được thu thập từ 28 quốc gia, cùng với gần 2.900 bộ gen tham chiếu của vi khuẩn đường ruột được nuôi cấy.
Kết quả cho thấy 142.809 loài virus cư trú trong ruột người, tạo thành loại virus cụ thể được gọi là thực khuẩn, ngoài ra còn các sinh vật đơn bào được gọi là vi khuẩn cổ.
Trong môi trường bí ẩn của hệ vi sinh vật đường ruột - nơi sinh sống của một hỗn hợp đa dạng các sinh vật cực nhỏ, bao gồm cả vi khuẩn và virus - vi khuẩn được cho là đóng một vai trò quan trọng, điều hòa cả vi khuẩn và sức khỏe của chính đường ruột con người.
Bức tranh minh họa về hệ sinh thái ruột của con người. Ành: EMBL.
Các nhà nghiên cứu viết trong bài báo mới của họ: “Thực khuẩn ảnh hưởng sâu sắc đến các cộng đồng vi sinh vật bằng cách hoạt động như vectơ chuyển gen ngang, mã hóa các chức năng phụ có lợi cho các loài vi khuẩn chủ và thúc đẩy các tương tác đồng tiến hóa động học”.
Trong một thời gian dài, kiến thức của chúng ta về hiện tượng này bị đình trệ bởi những hạn chế trong hiểu biết của chúng ta về các loài thực khuẩn.
Trong những năm gần đây, những tiến bộ mới trong phân tích gen cộng đồng đã mở rộng đáng kể nhận thức của chúng ta về sự đa dạng của virus đường ruột, và Cơ sở dữ liệu Gut Phage chính là "sự hiểu biết rộng lớn về đa dạng thực khuẩn đường ruột của con người".
Các tác giả nghiên cứu viết: “Theo hiểu biết của chúng tôi, bộ dữ liệu này đại diện cho bộ sưu tập toàn diện và đầy đủ nhất về bộ gen thực khuẩn đường ruột của con người cho đến nay”.
"Việc có một cơ sở dữ liệu toàn diện về các bộ gen của thực khuẩn chất lượng cao mở đường cho vô số phân tích về tập hợp virus trong ruột của con người với độ phân giải được cải thiện đáng kể, cho phép sự liên kết của các nhóm virus cụ thể với các hiện tượng vi sinh vật riêng biệt".
Cơ sở dữ liệu đang cập nhật những gì chúng ta biết về hành vi của virus.
Nghiên cứu chỉ ra rằng, một phần ba (36%) các cụm virus được xác định không bị hạn chế đối với một loài vi khuẩn duy nhất, có nghĩa là chúng có thể tạo ra các mạng lưới gen trên các loài vi khuẩn khác nhau.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy 280 cụm virus phân bố trên toàn cầu, bao gồm một nhóm mới được xác định, gọi là Gubaphage, có vẻ là nhóm virus phổ biến thứ hai trong ruột người, sau nhóm crAssphage.
Do những điểm tương đồng nhất định giữa hai nhóm, các nhà nghiên cứu ban đầu nghĩ rằng Gubaphage có thể thuộc về một họ virus giống crAssphage, trước khi xác định các nhóm trên thực tế là khác biệt.
Vẫn còn rất nhiều điều để tìm hiểu, và không chỉ trên Gubaphage, mà còn về vô số loại virus hơn chúng ta từng mơ ước. Tuy nhiên, nhờ những nỗ lực nghiên cứu như thế này, những khám phá trong tương lai đã gần hơn và những hiểu biết mới sẽ đến nhanh hơn.
Nhà vi sinh vật học Trevor Lawley, Viện Wellcome Sanger đánh giá “Nghiên cứu về vi khuẩn hiện đang trải qua thời kỳ phục hưng".
"Danh mục chất lượng cao, quy mô lớn về virus đường ruột của con người đã được công bố vào đúng thời điểm để phục vụ cho việc phân tích sinh thái và tiến hóa trong các nghiên cứu về tập hợp virus trong tương lai", Tiến sĩ Trevor Lawley nói.
Theo HÙNG ANH (nguồn Sciencealert) - 1/3/2021
https://nhandan.com.vn/science-news/ruot-nguoi-chua-140-000-loai-virus-hau-het-deu-chua-duoc-biet-636937/