Ung thư tuyến tiền liệt thường không có triệu chứng trong giai đoạn đầu và triệu chứng có thể bị nhầm lẫn với dấu hiệu của các bệnh khác.
Rất may là loại ung thư này thường phát triển chậm nên tỷ lệ sống khá cao. Hãy cùng tìm hiểu về một số dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt, cùng với cách chẩn đoán và điều trị.
Ung thư tuyến tiền liệt là gì?
Ung thư tuyến tiền liệt là một dạng ung thư ác tính bắt đầu từ các tế bào của tuyến tiền liệt - tuyến có kích thước bằng quả óc chó nằm bên dưới bàng quang và gần trực tràng - tạo thành một khối u có thể phá hủy mô lân cận. Ung thư cũng có thể di căn sang các bộ phận khác của cơ thể. Ung thư tuyến tiền liệt thường phát triển chậm nên nó có thể được loại bỏ toàn bộ sau khi được chẩn đoán.
Triệu chứng
Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn muộn có thể dẫn đến các vấn đề về tiểu tiện, có máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch, rối loạn cương dương, đau đặc biệt ở vùng háng, lưng hoặc ngực và yếu chân hoặc bàn chân. Mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột cũng có thể là một triệu chứng nếu ung thư đã bắt đầu chèn ép vào tủy sống.
Những người có nguy cơ
Cứ 7 nam giới thì có một người bị ung thư tuyến tiền liệt trong đời. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh tấn công nam giới từ 50 tuổi trở lên. Đây là bệnh ung thư phổ biến thứ hai ảnh hưởng đến nam giới.
Yếu tố nguy cơ: Di truyền
Ung thư tuyến tiền liệt có xu hướng di truyền trong gia đình, có nghĩa là bệnh di truyền hoặc liên quan đến các yếu tố di truyền. Những người có anh em trai hoặc cha bị ung thư tuyến tiền liệt có nguy cơ mắc bệnh cao hơn gấp đôi.
Yếu tố nguy cơ: Chế độ ăn
Mặc dù các yếu tố nguy cơ từ chế độ ăn vẫn chưa rõ ràng, nhưng các nghiên cứu cho thấy nam giới ăn nhiều thịt đỏ hoặc các sản phẩm từ sữa giàu chất béo có xu hướng tăng nhẹ nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt.
Yếu tố nguy cơ: Vùng địa lý
Nơi sinh sống có thể góp phần vào nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt. Theo Hội Ung thư Mỹ, căn bệnh này phổ biến nhất ở Bắc Mỹ, Tây Bắc Châu Âu, Úc và các đảo Caribe, và ít phổ biến hơn ở Châu Á, Châu Phi, Trung Mỹ và Nam Mỹ.
Mặc dù chưa rõ lý do, nhưng điều này có thể liên quan đến sự khác biệt về lối sống và việc tầm soát ung thư chuyên sâu hơn ở một số nước phát triển.
Yếu tố nguy cơ: Đột biến gen
Theo Hội Ung thư Mỹ, các đột biến gen được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác là nguyên nhân gây ra khoảng 5% đến 10% số trường hợp ung thư tuyến tiền liệt. Ví dụ, những nam giới thừa hưởng đột biến ở gen sửa chữa sự không ghép đôi không đúng trong ADN, một tình trạng được gọi là hội chứng Lynch, có nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt cao hơn.
Chẩn đoán: Xét nghiệm PSA
Xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) trong máu là một phương pháp tầm soát ung thư tuyến tiền liệt. Trong hầu hết các trường hợp, mức PSA ≤4 nanogam/ml máu là một dấu hiệu cho thấy không bị ung thư tuyến tiền liệt. Khả năng bị ung thư tuyến tiền liệt càng lớn khi mức này tăng lên. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng luôn như vậy. Khoảng 15% nam giới có PSA dưới 4 bị ung thư tuyến tiền liệt - được phát hiện qua sinh thiết.
Chẩn đoán: Sinh thiết
Trước đây, yêu cầu sinh thiết là bước phổ biến nhất khi xác định có ung thư tuyến tiền liệt hay không. Tuy nhiên, "nếu bệnh nhân quá cao tuổi hoặc quá ốm yếu do mắc các bệnh khác khiến cho chẩn đoán không mang lại thêm giá trị cho cuộc sống của họ," thì bác sĩ có thể chọn sinh thiết hoặc không.
Nếu sinh thiết, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm qua trực tràng để xem hình ảnh của tuyến tiền liệt. Khoảng một chục mẫu mô sẽ được lấy bằng kim để gửi đi xét nghiệm mô bệnh học nhằm phát hiện ung thư.
Chẩn đoán: Thăm khám tuyến tiền liệt
Theo Healthline, phương pháp thăm trực tràng bằng tay cho phép các bác sĩ "kiểm tra trực tràng dưới và các cơ quan nội tạng khác". Thăm trực tràng có thể giúp phát hiện ung thư tuyến tiền liệt hoặc u xơ tuyến tiền liệt và có thể kiểm tra sức khỏe chung của tuyến tiền liệt.
Chẩn đoán: Xét nghiệm chỉ số sức khỏe tuyến tiền liệt
Xét nghiệm Chỉ số Sức khỏe Tuyến tiền liệt là một xét nghiệm sàng lọc mới sử dụng kết hợp các xét nghiệm PSA -PSA toàn phần, PSA tự do và proPSA để xác định chính xác hơn sự tồn tại của ung thư tuyến tiền liệt ở bệnh nhân và dự đoán xem liệu nó có tiến triển không trong giám sát tích cực.
Điều trị: Phẫu thuật
Nếu bệnh chưa lan sang các bộ phận khác của cơ thể, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt triệt để, đây là loại phẫu thuật phổ biến nhất đối với bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Phẫu thuật này đòi hỏi phải cắt bỏ toàn bộ tuyến tiền liệt cùng với một số mô xung quanh, bao gồm cả túi tinh.
Mặc dù có những rủi ro và tác dụng phụ có thể xảy ra liên quan đến phẫu thuật, các nghiên cứu đã cho thấy tỷ lệ sống thêm lâu dài đầy hứa hẹn ở những bệnh nhân đã cắt tuyến tiền liệt triệt để.
Điều trị: Tia xạ
Tia xạ chùm bên ngoài thường được khuyến nghị cho các giai đoạn đầu của ung thư tuyến tiền liệt khu trú. Phương pháp điều trị này nhắm vào tuyến tiền liệt một cách hiệu quả và chỉ kéo dài trong vài phút. Thời gian điều trị thường từ sáu đến bảy tuần.
Tia xạ có thể có tác dụng phụ đối với một số nam giới gặp phải các vấn đề về tiểu tiện không kiểm soát và liệt dương sau khi điều trị.
Điều trị: Hóa trị
Hóa trị có thể được sử dụng cho ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn cuối đã di căn đến các bộ phận khác của cơ thể. Đôi khi nó cũng có thể được "sử dụng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt tiến triển tại chỗ" khi bệnh "đã lan ra ngay bên ngoài tuyến tiền liệt".
Hóa trị có thể được sử dụng kết hợp với liệu pháp hormon.
Điều trị: Liệu pháp hormon
Liệu pháp hormon ngăn não bộ không cho cơ thể tạo ra testosteron hoặc ngăn chặn nó đến các tế bào ung thư, vốn thường cần testosteron để phát triển. Liệu pháp hormon sẽ không tự chữa khỏi ung thư, nhưng có thể giúp kiểm soát bệnh và các triệu chứng của bệnh. Nó có thể được kết hợp với một hình thức điều trị khác như xạ trị hoặc hóa trị.
Hỗ trợ: Dầu cá có thể giúp kiểm soát bệnh
Duy trì một chế độ ăn uống ít chất béo kết hợp với bổ sung dầu cá đã được chứng minh là làm chậm sự phát triển của ung thư tuyến tiền liệt nếu được thực hiện từ 4 - 6 tuần trước khi cắt bỏ tuyến tiền liệt. Dầu hạt lanh, là một nguồn axit béo omega-3 khác, có thể được thêm vào chế độ ăn để giúp duy trì tuyến tiền liệt khỏe mạnh.
Khả năng sống sau khi chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại ung thư có tỷ lệ sống cao nhất. Trong khi cứ 7 nam giới thì có một người mắc ung thư tuyến tiền liệt, thì 36 người mới có một người chết vì căn bệnh này. Ước tính "99% nam giới mắc ung thư tuyến tiền liệt thông thường sẽ sống 5 năm hoặc hơn sau khi có chẩn đoán, theo WebMD.
Cuộc sống sau khi bị ung thư tuyến tiền liệt
Điều trị có thể loại bỏ hoàn toàn hoặc tiêu diệt ung thư đối với đa số bệnh nhân, nhưng có khả năng bệnh sẽ tái phát ở nơi khác trong cơ thể hoặc không bao giờ được loại bỏ hoàn toàn.
Bệnh nhân đã trải qua quá trình điều trị sẽ cần khám và kiểm tra theo dõi, nhưng hoạt động thể chất thường xuyên cũng là một cách dễ dàng để duy trì sức khỏe.
Phòng ngừa: Chế độ ăn lành mạnh
Không có mối liên hệ chắc chắn giữa chế độ ăn và ung thư tuyến tiền liệt, nhưng các chuyên gia y tế thường khuyên nên giảm lượng thịt đỏ và chất béo và ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật để giảm nguy cơ ung thư và bệnh tim, cũng như giúp duy trì cân nặng hợp lý.
Trong một bài báo trên WebMD, bác sĩ chuyên khoa tiết niệu Sheldon Marks viết rằng chế độ ăn uống truyền thống kiểu Nhật (chứa nhiều trà xanh, đậu nành, rau và cá) và chế độ ăn Địa Trung Hải (bao gồm trái cây tươi và rau, tỏi, cà chua, đỏ. rượu vang, dầu ô liu và cá) có thể giúp tăng tuổi thọ và giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Phòng ngừa: Tập thể dục thường xuyên
Cùng với một chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên là cần thiết để duy trì cân nặng khỏe mạnh. Theo Hội Ung thư Canada, thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt và Bệnh viện Mayo báo cáo rằng có bằng chứng cho thấy những nam giới không hoạt động thể chất có mức PSA cao hơn thường cho thấy tiên lượng xấu hơn khi có chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt.
Cẩm Tú/dantri.com.vn - Ngày 10/4/2021
Theo Espresso
https://dantri.com.vn/suc-khoe/nhung-dieu-can-biet-ve-ung-thu-tuyen-tien-liet-20210409163732851.htm