Lần đầu tiên trong lĩnh vực y tế, các nhà nghiên cứu đã khai thác sóng não của một người đàn ông bị liệt không thể nói được và biến những gì anh ta định nói thành câu hiển thị trên màn hình máy tính.
Tiến sĩ Edward Chang, Đại học California, San Francisco. Ảnh: UCSF.
Lần đầu tiên trong lĩnh vực y tế, các nhà nghiên cứu đã khai thác sóng não của một người đàn ông bị liệt không thể nói được và biến những gì anh ta định nói thành câu hiển thị trên màn hình máy tính.
Phát hiện này sẽ còn mất nhiều năm nghiên cứu bổ sung nhưng công trình được báo cáo hôm 14/7 trên Tạp chí Y học New England đánh dấu một bước quan trọng hướng tới lúc khoa học sẽ giúp khôi phục giao tiếp tự nhiên cho những người không thể nói chuyện vì chấn thương hoặc bệnh tật.
Tiến sĩ Edward Chang, nhà giải phẫu thần kinh tại Đại học California, San Francisco, Mỹ, người đứng đầu công trình cho biết: “Hầu hết chúng ta đều không để ý cách giao tiếp qua giọng nói quan trọng như thế nào. Thật thú vị khi nghĩ rằng chúng ta đang bắt đầu một chương mới, một lĩnh vực mới để giảm bớt sự thiệt thòi của những bệnh nhân mất khả năng đó”.
Nhóm của Tiến sĩ Chang đã phát triển một “chất thần kinh giọng nói” giải mã các sóng não thường kiểm soát đường thanh âm, các chuyển động cơ nhỏ của môi, hàm, lưỡi và thanh quản tạo thành từng phụ âm và nguyên âm.
Nhà nghiên cứu David Moses làm việc với người đàn ông bị liệt tham gia thử nghiệm lâm sàng để ghi lại hoạt động của não trong khi anh ta cố gắng phát ra các từ và câu. Ảnh: UCSF.
Tình nguyện thử nghiệm thiết bị này là một người đàn ông khoảng 30 tuổi, bị đột quỵ cách đây 15 năm gây tê liệt lan rộng và mất khả năng nói. Các nhà nghiên cứu đã cấy các điện cực lên bề mặt não của người đàn ông, trên khu vực điều khiển giọng nói.
Máy tính đã phân tích các mẫu khi anh ta cố gắng nói những từ phổ biến như “nước” hoặc “tốt”, cuối cùng anh ta có thể phân biệt được 50 từ có thể tạo ra hơn 1.000 câu.
Với những câu hỏi như "Hôm nay bạn thế nào?" hoặc “Bạn có khát không”, thiết bị cho phép người đàn ông trả lời “Tôi rất khỏe” hoặc “Không, tôi không khát”, không phải nói thành lời mà chuyển chúng thành văn bản.
Tác giả chính David Moses, một kỹ sư trong phòng thí nghiệm của Tiến sĩ Chang, cho biết, phải mất khoảng 3-4 giây để từ xuất hiện trên màn hình sau khi người đàn ông cố gắng nói.
Trong một bài đánh giá kèm theo, Leigh Hochberg và Sydney Cash, các nhà thần kinh học của Harvard, đã gọi công trình này là một “minh chứng tiên phong”.
Họ đề xuất những cải tiến nhưng cho biết nếu công nghệ phát triển nó cuối cùng có thể giúp những người bị thương, đột quỵ hoặc bệnh tật về não có thể gửi những bị mắc kẹt trong não tới mọi người.
Theo HÙNG ANH (nguồn AP) – 15/7/2021
https://nhandan.vn/khoa-hoc/thiet-bi-cham-vao-song-nao-giup-nguoi-bi-liet-giao-tiep-655292/