Vườn cò Hải Lựu thuộc thôn Đồng Dừa, xã Hải Lựu, huyện Sông Lô. Nơi đây như một bức tranh sống động với những đàn cò bay rợp trời, cánh đồng dừa phía dưới với những lạch nước chứa nhiều tôm tép để cò đậu, tìm mồi tạo nên cảnh yên bình giữa chốn đồng quê.
Từ những năm 1950, cò đã về đây trú ẩn, sinh sống và đặc biệt chỉ ở trong vườn của gia đình Bà Vũ Thị Khiêm, thôn Đồng Dừa, xã Hải Lựu người dân địa phương. Có lẽ, do nhiều cây lớn còn lại và không gian yên ả, thanh bình đã khiến đàn cò chọn đây là nơi trú ngụ.
Khu vực vườn cò có tổng diện tích 15ha, trong đó, khu vực cò làm tổ 5ha. Trong vườn có rất nhiều loại cò đủ sắc màu, đây là tài sản quý của thiên nhiên ban tặng. Vì thế, suốt thời gian qua, gia đình Bà Khiêm không những bảo tồn các cây cổ thụ mà còn trồng thêm nhiều cây lâu năm, đặc biệt là tre để thu hút cò về; đồng thời, trông nom cẩn thận không để kẻ gian vào săn bắt.
Gần đây, do nguồn thức ăn trong vùng bị cạn kiệt, thêm nữa hoạt động săn bắn, trộm cò diễn ra khiến cò không còn về vườn nhiều như trước; sự phát triển chỉ mang tính duy trì bảo tồn nên đã làm giảm đáng kể hệ sinh thái trong vườn.
Để phát triển Vườn cò Hải Lựu, cần có những giải pháp lâu dài, bền vững, không chỉ sự vào cuộc, định hướng của các ngành chức năng mà còn cần sự nhận thức đúng đắn của người dân địa phương. Vườn cò Hải Lựu khi được người dân có ý thức bảo tồn sẽ trở thành điểm du lịch sinh thái hấp dẫn, tạo thu nhập từ du lịch cho người dân nơi đây./.
Đặng Thưởng