Trong quá trình phát triển, các làng quê trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc luôn chú trọng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của quê hương, tạo nền tảng vững chắc trong xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, đặc biệt trong xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh.
Là địa phương có gần 50% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số với những nét văn hóa đặc sắc. Trong quá trình xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu, huyện Tam Đảo luôn chú trọng giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc nên đã tạo sự đồng thuận, nhất quán cao từ phía người dân.
Thôn Đồng Pheo, xã Yên Dương, huyện Tam Đảo chủ yếu là đồng bào dân tộc Sán Dìu sinh sống với nhiều nét đặc trưng về phong tục, tập quán, văn hóa như: Hát Soọng cô, các lễ hội dân gian và sản vật đặc trưng mang lại nhiều tiềm năng, lợi thế phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng. Ngay sau khi được lựa chọn xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu, cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân có diện tích đất nằm trong khu quy hoạch hiến đất để xây dựng khu thiết chế văn hóa của thôn. Đồng thời, quan tâm bảo tồn và phát huy những nét đặc sắc của đồng bào dân tộc Sán Dìu.
Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa đồng bào dân tộc Sán Dìu, từ năm 2011, thôn Đồng Pheo, xã Yên Dương đã thành lập Câu lạc bộ Soọng cô, sinh hoạt thường xuyên vào ngày 16 hằng tháng. Các thành viên Câu lạc bộ rất tích cực tham gia tập luyện và thường xuyên giao lưu với các CLB trong và ngoài tỉnh.
Với xu thế hội nhập và sự phát triển nhanh của kinh tế xã hội, một số nét văn hóa của đồng bào dân tộc Sán Dìu có nguy cơ bị mai một, lớp trẻ và các cháu nhỏ hầu như không biết nói tiếng dân tộc mình; các thành viên CLB Soọng cô đã truyền dạy lại cho thế hệ sau những làn điệu, câu hát mang đậm bản sắc dân tộc.
Cùng với trùng tu, tôn tạo khu di tích lịch sử văn hóa cấp ủy, chính quyền xã Tam Quan đã khôi phục lễ hội truyền thống của thôn Đồng Bùa vào đầu tháng Giêng hàng năm tạo thành điểm nhấn thăm quan, du lịch đầu xuân kết nối giữa các khu du lịch của huyện Tam Đảo.
Hiện nay, huyện Tam Đảo đang triển khai xây dựng 5 Làng văn hóa kiểu mẫu, phần lớn các làng có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa đặc sắc của người dân địa phương, huyện Tam Đảo đang tích cực phối hợp với các sở, ngành khôi phục một số lễ hội truyền thống và một số nghi lễ của đồng bào dân tộc Sán Dìu.
Làng văn hóa kiểu mẫu huyện Tam Đảo hoàn thành góp phần thúc đẩy phát triển dịch vụ, làng nghề truyền thống, sản phẩm nông nghiệp gắn với du lịch cộng đồng; qua đó, cải thiện đời sống của người dân, phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của địa phương, góp phần thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh.
Thúy Hơn