Nga đã tiến hành một trong những cuộc không kích lớn nhất từ trước đến nay, nhằm vào một loạt thành phố của Ukraine, phóng hơn 100 tên lửa và nhiều máy bay không người lái khiến hệ thống phòng không của Ukraine bị áp đảo.
Trong nhiều tháng qua, việc Ukraine sử dụng các hệ thống phòng không mạnh mẽ do phương Tây cung cấp để đẩy lùi các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga đã phần nào giúp bảo vệ hiệu quả các thành phố lớn như thủ đô Kiev. Nhưng ngày 28/12, "tấm khiên chắn này" đã bị phá vỡ một phần.
Binh sỹ Ukraine đi ngang qua một tòa nhà bị phá hủy ở Avdiivka. Ảnh: Getty
Điểu yếu của hệ thống phòng không Ukraine
Nga đã tiến hành một trong những cuộc không kích lớn nhất từ trước đến nay, nhằm vào một loạt thành phố của Ukraine, phóng hơn 100 tên lửa và nhiều máy bay không người lái khiến hệ thống phòng thủ của Ukraine bị quá tải. Đối mặt với hàng loạt vũ khí trên không phức tạp, không quân Ukraine cho biết, họ chỉ bắn hạ 87 trong số 122 tên lửa do Moscow phóng đi, chiếm khoảng 70% tổng số vũ khí. Nhiều tên lửa siêu thành và tên lửa đạn đạo đã lọt qua được hệ thống phòng không và nhắm trúng mục tiêu.
Serhii Kuzan, Chủ tịch nhóm nghiên cứu Trung tâm An ninh và Hợp tác Ukraine cho rằng: “Đợt tấn công này đã hoàn toàn áp đảo lực lượng phòng không Ukraine”. Theo giới phân tích, mạng lưới hệ thống phòng không hạn chế của Ukraine và cường độ mạnh mẽ của cuộc tấn công mà Nga đang thực hiện đã khiến rất nhiều tên lửa dễ dàng lọt qua. Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự và giới chức Ukraine cho rằng, cuộc tấn công cũng cho thấy Nga đã học được những cách thức tốt nhất để né tránh hệ thống phòng không của Ukraine.
Trong nhiều tháng qua, Nga đã dự trữ số lượng lớn tên lửa có độ chính xác cao, đồng thời triển khai hàng loạt máy bay không người lái, trong một nỗ lực nhằm thăm dò hệ thống phòng thủ của Ukraine.
Ông Serhii Kuzan cho rằng, cuộc tấn công ngày 29/12 đã được lên kế hoạch rất “khéo léo và cẩn thận”. “Nga tấn công bằng máy bay không người lái, tên lửa đạn đạo và tên lửa siêu thanh, kết hợp theo nhiều đợt khác nhau và phóng từ các địa điểm khác nhau”.
Cuộc tấn công đã khiến nhiều cơ sở hạ tầng công nghiệp và quân sự của Ukraine bị hư hại nghiêm trọng. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov cho rằng: “Với kho dự trữ tên lửa lớn, Nga có khả năng tiếp tục tiến hành nhiều đợt tập kích như vậy”.
Để đáp trả Nga, Ukraine ngày 30/12 đã tiến hành cuộc không kích ồ ạt bằng tên lửa và rocket vào thành phố Belgorod của Nga ở khu vực biên giới, khiến ít nhất 14 người thiệt mạng và hơn 100 người khác bị thương. Đây được coi là một trong những vụ tấn công nguy hiểm nhất vào thành phố của Nga kể từ khi xung đột nổ ra vào cuối tháng 2/2022.
Các quan chức Ukraine tiếp tục kêu gọi đối tác phương Tây đẩy nhanh việc cung cấp vũ khí phòng không cho Kiev. Nhưng căng thẳng chính trị đang diễn ra ở Mỹ và nhiều nước châu Âu đã lám dấy lên nhiều hoài nghi về các khoản viện trợ bổ sung cho Ukraine, đặc biệt là gói viện trợ trị giá 50 tỷ USD mà Quốc hội Mỹ nhiều lần từ chối thông qua.
Trong các cuộc oanh tạc dữ dội vào mùa đông năm 2022, tên lửa Nga đã dễ dàng vượt qua hệ thống phòng không của Ukraine, tấn công cơ sở hạ tầng dân sự và quân sự. Nga cũng tăng cường tập kích mạng lưới điện, khiến nhiều khu vực tại Ukraine chìm trong bóng tối. Ngay sau đó, Mỹ và châu Âu bắt đầu cung cấp cho Ukraine những loại vũ khí phòng không tiên tiến, trong đó có hệ thống phòng không Patriot, để cải thiện khả năng phòng thủ.
Dữ liệu do không quân Ukraine công bố hồi tháng 5 cho thấy, các lực lượng nước này đã đánh chặn khoảng 83% tên lửa của Nga. Rochan Consulting, một nhóm phân tích có trụ sở tại Ba Lan cho biết, Ukraine đã đạt tỷ lệ đánh chặn cao kéo dài đến đầu tháng 12/2023. Nhưng hiện giờ, xu hướng này đang thay đổi khi Nga bắt đầu thử nghiệm việc kết hợp nhiều loại vũ khí trên không và thay đổi các tuyến đường tấn công khác nhau, nhằm tìm kiếm cách thức tốt nhất xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Ukraine.
Cách Nga ra đòn tấn công áp đảo
Quân đội Ukraine cho biết, Nga liên tiếp sử dụng máy bay không người lái tấn công Shahed giá rẻ có nguồn gốc từ Iran để thử nghiệm khả năng phòng thủ. Vào tháng 11 vừa qua, Nga đã phóng khoảng 75 máy bay không người lái trong một cuộc tấn công trong đêm – đạt “con số kỷ lục” ở thời điểm đó.
Yury Ihnat – người phát ngôn của Không quân Ukraine cho rằng, việc sử dụng máy bay không người lái cho phép đối phương nắm bắt thông tin về lực lượng và phương tiện ở một khu vực cụ thể, đồng thời sử dụng thông tin này cho các cuộc tấn công trong tương lai.
Truyền thông Ukraine cho biết, máy bay không người lái của Nga thường bay dọc theo tuyến đường cao tốc lớn ở miền Nam Ukraine. Tiếng ồn của chúng hòa quyện với âm thanh các phương tiện giao thông, khiến chúng rất khó bị phát hiện. Hâu hết UAV đều được phóng đi từ Crimea. Đôi khi Nga phóng máy bay không người lái và tên lửa từ các địa điểm cách xa nhau nhưng đều nhắm vào cùng một mục tiêu.
Các quan chức Ukraine nói rằng, Nga đã dự trữ tên lửa cho một chiến dịch tấn công quy mô lớn kéo dài trong mùa đông này. Theo cơ quan tình báo quân sự Ukraine, đến đầu tháng 11, Nga đã tích lũy được hơn 800 tên lửa có độ chính xác cao. Đến ngày 29/12, Nga dường như đã biến kế hoạch thành hành động. Tướng Valery Zaluzhny, chỉ huy hàng đầu của Ukraine, cho biết, cuộc tấn công bắt đầu với 30 máy bay không người lái phóng từ phía Bắc và Đông Nam. Sau đó, Nga điều máy bay ném bom phóng tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo, cuối cùng là tên lửa siêu thanh – một trong những vũ khí tinh vi nhất của họ.
Theo phân tích của Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Washington, cuộc tấn công cho thấy, những UAV Shahed mà Nga triển khai trong đợt đầu tiên có thể đã đảm nhận vai trò đánh lạc hướng lực lượng phòng không của Ukraine hoặc kích hoạt cuộc tấn công, khiến tên lửa dễ dàng vượt qua. Một lý do có thể khác khiến nhiều tên lửa tránh được hệ thống phòng không của Ukraine là việc sử dụng mồi nhử. Các video xuất hiện trên mạng xã hội cho thấy, tên lửa hành trình của Nga dường như đã phóng pháo sáng – một loại mồi nhử mà máy bay chiến đấu sử dụng để gây nhầm lẫn cho lực lượng phòng không đối phương.
Nhà phân tích Serhii Kuzan cho rằng, Ukraine vẫn chưa đủ thiết bị phòng không để đẩy lùi các cuộc tấn công phối hợp. Trái lại, Nga “có đủ nguồn lực để thực hiện thêm nhiều cuộc tấn công như vậy”.
Theo VOV.VN - 01/01/2024
https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/cach-nga-tung-don-tan-cong-ap-dao-de-bop-nghet-he-thong-phong-khong-ukraine-post1068940.vov