Với ý thức sâu sắc về tầm quan trọng của biển đảo, cả về vị trí chiến lược quân sự, giao thông, mậu dịch, khai thác các nguồn lợi thủy hải sản…, triều Nguyễn đã có một hệ thống chính sách bài bản và khá nhất quán về biển đảo, cũng như xác lập và thực thi chủ quyền trên các đảo nói chung và hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa nói riêng.