Chiều qua, nước Chủ tịch ASEAN năm 2011 Indonesia đã ra Tuyên bố Chủ tịch Hội nghị cấp cao ASEAN 19 - một thông cáo dài 45 trang, trong đó nhấn mạnh nhiều vấn đề, gồm cả Biển Đông.
Tuyên bố đề cập đến những nội dung quan trọng, cơ bản và cập nhật về định hướng, cam kết, biện pháp tiếp tục xây dựng Cộng đồng ASEAN trên ba trụ cột; đẩy mạnh kết nối ASEAN; triển khai Hiến chương ASEAN; tăng cường vai trò của ASEAN trong cấu trúc khu vực, đẩy mạnh quan hệ đối ngoại của ASEAN; xây dựng Cộng đồng ASEAN trong cộng đồng các quốc gia toàn cầu cũng như nhiều vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.
Trong phần đề cập đến các vấn đề khu vực và quốc tế, nguyên một trang đã được dành cho Biển Đông, đúc kết ý kiến các lãnh đạo ASEAN trong ba điểm :
Thứ nhất, tái khẳng định tầm quan trọng của bản Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) nhằm giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, phù hợp với luật lệ quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc năm 1982 về Luật biển. Với tinh thần này, cần phải nỗ lực bảo đảm việc thực thi đầy đủ DOC, và hướng đến việc hoàn tất một bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC).
Thứ hai, Trung Quốc và các nước ASEAN phải làm việc với nhau để áp dụng thực thụ bản DOC bằng cách xem xét khả năng tiến hành các hoạt đông/dự án đồng khai thác đã được dự trù trong bản DOC cũng như bản Hướng dẫn thực thi DOC (đã ký vào tháng 7/2011).
ASEAN cũng hoan nghênh việc toàn khối đã bắt đầu thảo luận để xác định những điểm then chốt cho một bộ Quy tắc Ứng xử COC, và hy vọng Trung Quốc sẽ sớm tham gia tiến trình này vào một thời điểm phù hợp.
Thứ ba, ASEAN ghi nhận sáng kiến của Philippines về một vùng hòa bình, tự do, hữu nghị và hợp tác ZoPPF/C tại Biển Đông. Đề nghị này cần phải được nghiên cứu thêm, đặc biệt về tính khả thi về mặt luật pháp, kỹ thuật và chính trị.
Tuyên bố cũng đề cập vấn đề liên quan đến sông Mê Kông, nhất trí tăng cường nỗ lực thúc đẩy sử dụng và quản lý bền vững nguồn nước trong khu vực
Trước đó, ngày 17/11, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 19 đã thông qua “Tuyên bố Bali: Cộng đồng ASEAN trong Cộng đồng các quốc gia toàn cầu”, nhấn mạnh cùng với đẩy nhanh xây dựng Cộng đồng ASEAN, ASEAN sẽ tăng cường tương tác và hội nhập với thế giới bên ngoài, nâng cao vị thế tổ chức khu vực của ASEAN trong các công việc quốc tế.
Theo Việt Hà/ Dântri