Năm 2009, năm đầu tiên thị trường bán lẻ Việt Nam chính thức hoạt động (kể từ ngày 1/1/2009). Vui đón Xuân mới Canh Dần - 2010, ta hãy nhìn lại và đánh giá triển vọng của thị trường này. Với xu hướng phục hồi của nền kinh tế thế giới và trong nước, sức mua của người dân ngày càng tăng cao, nhiều chuyên gia dự báo thị trường bán lẻ nước ta sẽ tăng trưởng khoảng 20 – 25% trong năm 2010 này.
Những tín hiệu tốt lành đầu năm
Trong những ngày đầu xuân Canh Dần, những đánh giá, và những triển vọng về sự phát triển nhanh chóng của thị trường bán lẻ Việt Nam là những tin tốt lành báo hiệu một sự khởi động tốt đẹp của thị trường bán lẻ trong năm 2010. Được biết, thị trường bán lẻ tăng với tốc độ trung bình khoảng 23%/năm, theo đánh giá về sự phát triển thị trường bán lẻ toàn cầu của công ty tư vấn thị trường bán lẻ A.T. Kearney - USA vừa được công bố, Việt Nam xếp thứ 4/30 quốc gia hấp dẫn đối với các nhà bán lẻ nước ngoài.
Theo Công ty Nghiên cứu thị trường Nielsen Việt Nam, hơn 70% nhà sản xuất khi được hỏi cho rằng thị trường bán lẻ sẽ tăng trưởng từ 20 – 25% trong năm 2010. Nhìn lại sự phát triển của thị trường bán lẻ thời gian qua, các chuyên gia cho rằng, các kênh bán lẻ hiện đại như siêu thị, trung tâm thương mại... đang có nhiều tiềm năng phát triển hơn.
Các dự án thương mại tại khu vực ngoài trung tâm, nhờ nguồn cầu được cải thiện nên tỷ lệ trống đã giảm xuống mức 31%, tuy nhiên ngoài Parkson và Big C, hầu hết các trung tâm thương mại ngoài khu vực trung tâm đều vẫn có tỷ lệ trống tương đối cao. Năm 2010 dự báo sẽ là một năm thịnh vượng của thị trường bán lẻ.
Hiệp hội bán lẻ Việt Nam cho rằng, dù sự chênh lệch giữa kênh bán lẻ hiện đại và truyền thống vẫn còn rất lớn, khó cân bằng nhanh trong thời gian tới. Nhưng hiện nay người tiêu dùng đã quan tâm hơn đến hệ thống siêu thị và các cửa hàng tiện ích. Bởi nếu như trong năm 2007 có 66% người tiêu dùng thỉnh thoảng mua sắm tại siêu thị, thì cuối 2008 con số này đã lên tới 96%. Tần suất mua sắm tại cửa hàng tiện ích, siêu thị cũng ngày càng tăng, từ 2 lần/tháng trong giai đoạn 2005 – 2007, lên 3 lần/tháng trong năm 2008, và nâng lên 4 – 5/tháng trong năm 2009. Cuộc cạnh tranh liên tục giữa các kênh bán lẻ hiện đại - truyền thống, nhất là sự tham gia của các nhà bán lẻ nước ngoài đã mang lại luồng gió mới làm thay đổi về chất và diện mạo của ngành bán lẻ nước ta. Với nhiều kênh bán lẻ mới, người tiêu dùng có thêm các lựa chọn mua sắm hơn nên đã tạo áp lực buộc kênh bán lẻ truyền thống đang dần thay đổi về chất lượng phục vụ. Với dân số hơn 80 triệu, thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn còn nhiều cơ hội và khoảng trống để các nhà đầu tư trong và ngoài nước khai thác.
Vui xuân mới không quên phấn đấu
Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu đang đối mặt nhiều thách thức, triển vọng từ thị trường bán lẻ trong nước là cơ hội lớn đối với các doanh nghiệp Việt Nam trong việc giải quyết đầu ra sản phẩm. Tuy nhiên, để khai thác tốt các lợi thế tiềm năng, phát triển thị trường bán lẻ nước ta một cách căn cơ vẫn đang là một “nút thắt” đối với các nhà bán lẻ nói chung và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam nói riêng.
Để cạnh tranh với các tên tuổi lớn, lâu năm trong thị trường bán lẻ thế giới, ngành bán lẻ Việt Nam còn nhiều điểm cần khắc phục như: nâng cao tính chuyên nghiệp, vì chỉ có khoảng 4-5% nhân lực được đào tạo chuyên ngành; 60-70% các đơn vị kinh doanh chưa sử dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực quản lý; 20% đơn vị mới xây dựng trang web nhưng nội dung đơn giản, nghèo nàn. Ngoài ra, hậu cần cho hệ thống phân phối như kho bảo quản, các kho lạnh, xe tải chuyên dùng cũng thiếu đồng bộ, chưa đạt chuẩn khu vực và quốc tế. Việc tổ chức cung ứng hàng hóa chủ yếu có gì bán nấy, chưa xây dựng được vùng cung cấp nguồn hàng ổn định để tiêu thụ. Tính chủ động trong hợp tác liên kết, liên doanh thu mua, tiêu thụ hàng hóa còn rời rạc.
Bên cạnh đó, để phát triển thị trường bán lẻ, việc nhà phân phối thực hiện tốt chức năng cầu nối giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn còn nhiều cơ hội và khoảng trống để các nhà đầu tư trong và ngoài nước khai thác. Do đó, cộng đồng bán lẻ nước ta cần tăng cường hợp tác, mở rộng hội nhập và cạnh tranh bình đẳng trong môi trường bán lẻ đa dạng, nâng tầm thị trường bán lẻ Việt Nam trên bản đồ thế giới về dịch vụ này.
Các chuyên gia cho rằng, để tăng sức thu hút cho kênh bán lẻ hiện đại cần tập trung đầu tư hơn nữa cho việc cung cấp thực phẩm tươi sống. Hiện nay thế mạnh lớn nhất của kênh bán lẻ truyền thống là cung cấp các mặt hàng thiết yếu hằng ngày, sản phẩm tươi sống, chiếm 62% tổng chi tiêu của người dân nước ta. Bên cạnh đó, xu hướng tiêu dùng đã chuyển từ chú trọng các mặt hàng đắt tiền sang các đợt khuyến mại. Nên doanh nghiệp cần triển khai các hình thức khuyến mại, giảm giá. Đặc biệt, doanh nghiệp trong nước cần nhanh chóng nắm giữ thị trường bán lẻ trên internet, tivi, điện thoại di động bởi nhu cầu mua sắm qua các kênh thông tin này của nhóm người tiêu dùng trẻ tuổi đang tăng nhanh.
Sự phát triển của ngành bán lẻ trong năm 2010 còn phụ thuộc vào những diễn biến của kinh tế thế giới và trong nước. Nhưng có thể thấy, sự cạnh tranh giữa kênh bán lẻ hiện đại và truyền thống đã đem lại nhiều lợi ích hơn cho người tiêu dùng. Nhiều chuyên gia cũng nhất trí cho rằng, bảo đảm lợi ích của người tiêu dùng nên là mục tiêu quan trọng nhất của sự phát triển của ngành bán lẻ nước ta.
Chuỗi phân phối hàng hóa tiêu dùng ở nước ta có nhiều, hiện diện sâu rộng tại các tỉnh - thành, các khu vực dân cư nhưng rất lẻ mẻ, nặng tính đại lý, đạt lợi nhuận thấp. Chính vì thế, các tập đoàn bán lẻ nước ngoài đã tìm mọi cách vào Việt Nam khai thác cơ hội từ thị trường sơ khai, thiếu chuyên nghiệp và rất đông dân này. Những kết quả thực tế rất ấn tượng từ doanh thu, tốc độ tăng trưởng đạt trên 40%/năm mà Metro, Big C, Parkson... đạt được khi mạnh dạn đầu tư kinh doanh tại Việt Nam cho thấy họ đã sáng suốt và chọn hướng đi đúng.
Năm con Hổ đã đến, hứa hẹn sự vươn lên của thị trường bán lẻ của Việt Nam. Với tốc độ tăng trưởng 20%/năm, nhóm chi tiêu tiêu dùng lớn nhất đang ở tuổi 22 - 55, chiếm tới 70,29% dân số Việt Nam. Chi tiêu tiêu dùng tại Việt Nam dự kiến đạt 53 tỉ USD vào năm 2010. Hi vọng cùng với những nỗ lực của các nhà đầu tư, chính sách quản lý hiệu quả của Nhà nước sẽ giúp cho thị trường bán lẻ của Việt Nam giành được thắng lợi và mục tiêu đã đặt ra.
Báo điện tử ĐCSVN