Trước những bất ổn về tình hình khan hiếm lương thực đang diễn ra trên toàn cầu, nhiều quốc gia đã phải tìm mọi giải pháp để đảm bảo an ninh lương thực. Tại Việt Nam, một số chuyên gia kinh tế nhận định rằng, tình hình giá lương thực tăng hiện nay không giống sự tăng giá của cuộc khủng hoảng lương thực năm 2007-2008. An ninh lương thực trong nước hoàn toàn được đảm bảo.
Theo Tổ chức Lương Nông Liên hợp quốc (FAO), giá thực phẩm toàn cầu tăng vọt từ tháng 12 năm ngoái đến nay. Chỉ số giá cả của 55 mặt hàng nhu yếu phẩm trong tháng 1 lên tới gần 231 điểm, cao hơn cả so với thời điểm được coi là “nóng” nhất hồi tháng 6/2008 của cơn khủng hoảng lương thực thế giới, khi chỉ số là 224 điểm...
Các chuyên gia kinh tế Hoa Kỳ cũng nhận định, khi giá lương thực leo thang hơn nữa, gần 100 nước nghèo thuộc khu vực châu Á và châu Phi chắc chắn phải hứng chịu những tác động nặng nề, với gần 30 nước sẽ xảy ra tình trạng cướp bóc lương thực, đồng thời thế giới sẽ có hơn 100 triệu người lâm vào cảnh "đứt bữa".
Tại hội nghị các bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng các quốc gia nhóm G20 ở Paris hồi hạ tuần tháng 2-2011, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy cũng cảnh báo, lạm phát do giá hàng hóa và lương thực tăng cao đang đe dọa tăng trưởng toàn cầu, có nguy cơ dẫn đến bạo động ở các quốc gia nghèo. Báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) cũng cho thấy, chỉ số giá lương thực tháng 1-2011 đã tăng 15% so với tháng 10-2010, chỉ ở dưới mức đỉnh của khủng hoảng lương thực toàn cầu năm 2008 có 3%.
Ngoài ra, giá những mặt hàng lương thực thiết yếu như lúa mỳ, ngô, đường hay các mặt hàng cây công nghiệp như cà phê, cao su, hồ tiêu đã tăng mạnh ở các trung tâm giao dịch hàng hóa, lan truyền vào các nền kinh tế đang phát triển vốn có tỷ trọng lương thực và thực phẩm trong cơ cấu tiêu dùng ở mức cao, đẩy giá cả tăng mạnh ở nhiều nước.
Việt Nam có thể đứng vững trước cơn bão giá toàn cầu
Trước những bất ổn về tình hình khan hiếm lương thực đang diễn ra trên toàn cầu, tại Việt Nam, Viện Chính sách và Chiến lược nông nghiệp nông thôn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vừa tổ chức Hội thảo “Tác động của việc tăng giá lương thực đến nền kinh tế và đời sống nông dân Việt Nam” để đánh giá ảnh hưởng của việc tăng giá lương thực đối với Việt Nam.
Tại hội thảo, các chuyên gia nhận định, tình hình giá lương thực tăng hiện nay không giống sự tăng giá của cuộc khủng hoảng lương thực năm 2007-2008. Hiện giá xuất khẩu gạo Việt Nam 5% tấm đã đạt 520 USD/tấn, cao hơn cùng thời điểm năm trước 80 USD. Theo dự báo, xuất khẩu gạo thế giới năm nay sẽ tăng hơn 15% so với năm trước và Việt Nam được dự báo sẽ chỉ xếp sau Ấn Độ với mức tăng gần 38% so với năm 2010.
Theo TS. Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương, tăng giá lương thực năm 2008 là do sự chuyển dịch cơ cấu đầu tư, hiện tượng đầu cơ vào sản phẩm nông nghiệp của các nhà tài chính, thêm vào đó là tác động về mặt chính trị, sự thắt chặt chính sách xuất khẩu, hạn hán, mất mùa tại một số nước... Còn hiện nay, giá lương thực tăng không phải là dấu hiệu bất thường, nguồn cung vẫn đảm bảo tốt, không có dấu hiệu đầu cơ, hay hạn chế xuất nhập khẩu. Sẽ không có khủng hoảng lương thực.
Tuy nhiên, ở Việt Nam, không phải ai cũng có gạo để bán mà rất nhiều người phải mua gạo. Vấn đề đặt ra phải làm sao vừa hưởng được lợi từ giá đang tăng cho người sản xuất kinh doanh lúa, đặc biệt là nông dân vừa kiềm chế mức tăng giá cả thị trường trong nước. Về lâu dài, Việt Nam phải có chiến lược nông nghiệp mới để giúp nông dân vượt qua khó khăn và có điều kiện để tăng xuất khẩu gạo.
Bàn về vấn đề này, ông Nguyễn Trí Ngọc, Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp - Phát triển Nông thôn cho hay, Việt Nam cần đặc biệt chú trọng đến vấn đề an ninh lương thực; phải cố gắng giữ được diện tích trồng lúa nước hiện tại là 3,2 triệu hecta, tăng cường áp dụng khoa học vào sản xuất để tăng năng suất…Bên cạnh những thách thức tiềm ẩn thì đây cũng là cơ hội cho Việt Nam khi là nước đứng thứ 2 thế giới về xuất khẩu gạo. Việt Nam hoàn toàn chủ động đối với vấn đề an toàn an ninh lương thực.
Mới đây, Chính phủ cho phép mua dự trữ 1 triệu tấn gạo. Hiện, trong kho có trên 1 triệu tấn gạo, trong khi lượng lúa gạo trong dân còn rất nhiều, vựa lúa các tỉnh phía Nam đang thu hoạch vụ lúa đông xuân với khoảng 1,5 triệu hecta, dự kiến thu về trên 10 triệu tấn thóc, tương đương 6 - 7 triệu tấn gạo. Số lúa gạo này hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu không chỉ cho tiêu dùng nội địa, mà còn cho xuất khẩu”, ông Ngọc khẳng định.
Theo các chuyên gia, hiện đang thực sự là thời điểm ổn định và thuận lợi cho những nhà làm chính sách hướng tới mục tiêu xa hơn, có cái nhìn dài hạn hơn. Việt Nam cần tập trung vào xây dựng nông nghiệp công nghệ cao, đẩy mạnh nghiên cứu phát triển máy móc công nghệ phục vụ nông nghiệp, phải hướng đến một chiến lược nông nghiệp có chất lượng nhất.
Theo Đảng cộng sản Việt Nam Online