Sau gần ba tháng thực hiện quy định cấm hút thuốc lá tại nơi công cộng theo Quyết định 1315/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tại các bến tàu, bến xe, bệnh viện... khói thuốc lá vẫn không giảm. Nhiều người vẫn tỏ ra thờ ơ với quy định này.
Khói thuốc lá vẫn “bay” ở nhiều nơi
Mặc dù việc cấm hút thuốc nơi công cộng đã được Thủ tướng Chính phủ quy định và Thành phố Hà Nội đang trên lộ trình xây dựng “thành phố không khói thuốc lá”, song trên thực tế, những nơi công cộng như bệnh viện, chợ và các bến xe, bến tàu… trên địa bàn Thành phố Hà Nội vẫn còn tràn ngập khói thuốc. Dạo một vòng quanh Thành phố, đâu đâu chúng ta cũng dễ dàng bắt gặp cảnh người dân hút thuốc lá, vô tư xả khói ra môi trường.
Tại các bến chờ xe buýt, trong lúc chờ xe chạy, một số thanh niên vẫn tranh thủ “phì phèo” điếu thuốc trước khi lên xe mặc dù là bên cạnh họ có rất nhiều người cũng đang đứng chờ xe. Thậm chí chúng ta còn dễ dàng nhìn thấy các “đấng mày râu” xả khói thuốc tại các chốt ngã tư chờ đèn xanh đèn đỏ. Tại các quán cóc bên các đường phố Hà Nội, nhiều thanh niên vẫn vô tư “xả khói”...
Tại các bệnh viện như Việt Đức, Bạch Mai, Xanh Pôn… - nơi cần có một bầu không khí trong lành, nhưng nhiều người vẫn “vô tư” hút thuốc. Mặc dù tại các bệnh viện này đã có sự thống nhất cao từ lãnh đạo, các chủ chốt khoa phòng đến từng cán bộ nhân viên, đơn vị đã triển khai quyết liệt để giảm thiểu thuốc lá. Đội ngũ bảo vệ tại một số viện còn đọc qua loa phóng thanh những câu nhắc nhở, yêu cầu không hút thuốc nhưng nhiều người cứ vô tư hút thuốc khi đi vào bệnh viện dù ngay tại cổng vào là tấm biển có dòng chữ "Cấm hút thuốc lá". Thực tế quan sát vẫn còn khá nhiều mẩu thuốc ở các khu vực bảo vệ, căng tin, khu vực liên khoa phòng, lối đi…
Khi được hỏi về quy định cấm hút thuốc nơi công cộng, nhiều người còn trả lời một cách tỉnh queo: “Người ta cứ quy định chung chung như thế chứ có nói rõ là ai được quyền phạt những người hút thuốc như chúng tôi đâu”. Thậm chí khi chỉ cho họ thấy biển cấm hút thuốc thì chúng tôi lại nhận được câu trả lời “Biển cấm thì chỗ nào chẳng có, nhưng có mấy ai thực hiện? Người ta vẫn hút đầy ra đấy, có sao đâu…”
Theo TS. Jean-Marc Olivé - Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, mức thuế thuốc lá tại Việt Nam quá thấp so với khuyến cáo của thế giới (mức thuế thuốc lá tại Việt Nam chiếm chưa tới 45% giá bán lẻ có bao gồm thuế thuốc lá, thấp hơn nhiều so với mức khuyến cáo của thế giới là 65% đến 80%, hiện đang được áp dụng tại nhiều nước có chính sách kiểm soát thuốc lá hiệu quả) và thuốc lào chưa bị đánh thuế. Đó cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến con số 56% nam giới Việt Nam thường xuyên hút thuốc lá. Những người “ngửi ké” khói thuốc, dù không biết hút thuốc, lên tới trên 65%.
Để quy định đi vào cuộc sống
Sau gần 3 tháng thực hiện quy định cấm hút thuốc nơi công cộng, theo đánh giá của ông Nguyễn Tuấn Lâm (Văn phòng WHO tại Việt Nam) hiệu quả thực tiễn chưa cao. Nguyên nhân là do chưa có một biểu mẫu xử phạt, những lực lượng có thể được giao quyền xử phạt như thanh tra chuyên ngành y tế - dược lực lượng mỏng không thể đảm trách được. Trong khi lực lượng có thể quán xuyến công việc xử phạt hành vi vi phạm hút thuốc lá tại nơi bị cấm là chính bảo vệ của cơ quan tại địa điểm đó thì không được giao quyền xử phạt, chỉ nhắc nhở. Quy định này cũng chưa nêu rõ ràng về việc xử phạt như thế nào, biên lai thu phạt ra sao, nộp tiền phạt tại đâu...
Thiết nghĩ, để quy định cấm hút thuốc lá ở những nơi công cộng thực sự có hiệu quả, rất cần ý thức của cộng đồng. Bên cạnh đó, cần có sự chung tay vào cuộc của các cấp chính quyền để đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho người dân nâng cao thêm ý thức của mình về phòng, chống tác hại thuốc lá. Ngoài ra, các cơ quan chức năng cần phải có chế tài xử phạt rõ ràng, dứt khoát. Hơn nữa, để có thể phạt tiền những người vi phạm theo quy định, các cơ quan chức năng cần phải có mẫu hoá đơn xử phạt tại chỗ thì việc làm này mới khả thi.
Vì sức khoẻ của cộng đồng, các ngành chức năng cần triển khai thực hiện có hiệu quả các quy định cấm hút thuốc lá của Thủ tướng Chính phủ. Bản thân mỗi người dân cũng cần tự giác nâng cao ý thức phòng chống tác hại của thuốc lá./.
Theo Báo điện tử ĐCSVN