Có người vì vợ không thăm nom nên tức tối muốn về nhà hỏi rõ sự tình, kẻ lại say rượu ngủ quên không về trại đúng giờ nên sợ hãi mà bỏ trốn... Các âm mưu "vượt ngục" thì rất nhiều nhưng rất ít trong số đó có cơ hội thành hiện thực.
Yeik M'Lô, 50 tuổi, người dân tộc Êđê ở Đăk Lăk thuộc loại gia đình khá giả, có của ăn của để và người làm thuê. Lợi dụng lúc vợ vắng nhà, người đàn ông lực lưỡng này đã giở trò đồi bại với con gái riêng của vợ. Lĩnh án 12 năm tù, M'Lô được đưa sang Gia Lai thụ án tại trại giam Gia Trung, huyện Mang Yang.
Cuối tháng 1/2003, M'Lô được phân công theo một tổ phạm nhân của phân trại 3 đi làm cỏ lúa trên cánh đồng giáp với bờ suối. Lợi dụng địa hình phức tạp giữa ruộng, rừng và suối xen kẽ, người đàn ông này đã sắp đặt kế hoạch bỏ chạy.
Bất ngờ khi kẻ tù trốn chạy cắt mặt giữa đám người dân đi làm ruộng, cán bộ quản giáo chỉ dám bắn chỉ thiên vì sợ nguy hiểm đến tính mạng người khác. Tuy nhiên, tiếng súng không đem lại kết quả.
Sau hơn 2 tháng truy lùng, trinh sát của trại đã phát hiện ra tung tích của kẻ đào tẩu. M'Lô dựng chòi sống một mình trong rừng sâu ở huyện Krông Ana, cách làng 40 km. Gia đình cùng một số bà con dòng họ vẫn bí mật tiếp tế cho phạm nhân.
Đường vào rừng rất phức tạp nhưng tổ truy bắt vẫn quyết định lên đường. Sau hơn 10 phút vật lộn để tước hung khí, M'Lô buộc phải tra tay vào còng. Trên đường dẫn giải ra khỏi rừng để đưa về trại, người đàn ông này vẫn tiếp tục quẫy đạp, chống cự khiến một trinh sát bị thương.
Theo cảnh sát, động cơ dẫn đến toàn bộ chuyện bỏ trốn, chống cự quyết liệt của M'Lô chỉ vì... tự ái. Cưỡng hiếp con riêng của vợ, kẻ phạm tội bị cả gia đình và bà con thân thuộc khinh ghét. Vợ không lên thăm, nạn nhân uất ức viết thư vào trại sỉ vả khiến M'Lô không chịu nổi đã quyết định trốn trại về để giải quyết.
Tuy nhiên, chưa thực hiện được, phạm nhân này buộc phải nhận thêm bản án 3 năm tù vì tội bỏ trốn.
Lại có người vì rượu say, sợ bị quản giáo phạt mà đã bỏ trốn. Như Linh phạm tội mua bán ma túy và phải lĩnh án 12 năm tù. Đến tháng 6/2008, phạm nhân này chỉ còn 7 tháng nữa được ra trại.
Công việc những ngày chuẩn bị mãn hạn tù, Linh được cán bộ bố trí chăn bò ngoài vòng rào của của trại. Một hôm, phát hiện trong túi còn ít tiền thăm nuôi, người đàn ông này ghé qua chỗ bạn tù đang làm công việc cắt tóc ở ngoài vòng rào khu giam nhờ báo lại với quản giáo là đi hái nắm lá giang.
Sau khi mua bịch rượu và ít bánh khô, Linh lủi vào một ngôi mộ xây bằng đá bỏ hoang, bị cây dại che phủ um tùm nhẩn nha nhấm nháp. Hết rượu cũng là lúc kẻ phạm tội lăn ra giữa ngôi mộ ngủ, đến khi tỉnh dậy đã quá nửa đêm.
Cho rằng từ chiều đến đêm, chắc chắn cán bộ sẽ tung quân đi tìm, Linh không dám trở về trại mà cắm cổ bỏ chạy. Phạm nhân này đã bị bắt lại khi đang ngã giá xe ôm hòng bỏ chạy.
Áp Tết nguyên đán 2009 - khi chấp hành xong bản án 12 năm tù, Linh tiếp tục phải thi hành 30 tháng tù giam về tội bỏ trốn khỏi nơi giam giữ.
Bị giam cùng nơi với Linh, vụ bỏ trốn của phạm nhân Hoàng Văn Can còn ly kỳ hơn. Anh ta trốn trại khi chỉ còn khoảng hơn 100 ngày giam.
Trại nằm cách quốc lộ 1 chừng 20 km, lọt thỏm giữa một thung lũng khô cằn. Những ngọn đồi xung quanh trại phủ toàn những lùm gai nhọn. Chẳng mấy khi có người lên đồi nên ở đây không có đường mòn.
Dù không thông thuộc địa hình nhưng Can vẫn nhằm hướng những vạt đồi mà bỏ bỏ trốn. Đi ròng rã 3 ngày đêm, kẻ này vẫn loanh quanh bên những bụi gai dại và nghe tiếng kẻng của trại. Lết sang được địa phận ở tỉnh khác (Bình Định) tiếng kẻng vẫn vang vọng đến tai người đàn ông này. Mệt, đói lả, kẻ vượt ngục quyết định quay lại đầu thú.
"Đằng nào cũng không thoát tiếng kẻng, ở tù cho khỏe. Ít ra còn có cơm ăn, có chỗ ngủ", Can giải thích việc đầu thú.
Thượng tá Nguyễn Hồng Oanh, Phó trưởng phòng Trinh sát thuộc Cục Quản lý trại giam (V26), Bộ Công an cho biết: Âm mưu vượt tù trốn trại thì nhiều nhưng số vụ việc thật diễn ra thì rất ít.
Năm 2008, cả nước có 22 vụ với 25 người bỏ trốn. 20 phạm nhân đã bị bắt lại.
Theo An ninh Thế giới cuối tháng