Số lượng bệnh nhân mắc cúm A/H1N1/2009 vẫn gia tăng, virut cúm A/H1N1/2009 vẫn không ngừng biến chủng. Cả thế giới vẫn đang hy vọng vào một loại vaccin có thể ngăn chặn sự phát triển, lây lan của căn bệnh này.
Tuy nhiên, để có thể chờ đợi đến ngày đó, mỗi chúng ta phải biết cách tự phòng bệnh cho mình, trong đó rửa tay sạch là một nguyên tắc hàng đầu cần được tất cả mọi người tuân thủ.
Rửa tay sạch, một việc đơn giản nhưng không phải ai cũng làm tốt
Một buổi hội thảo khoa học ở Bệnh viện Bạch Mai. Khi vào nhà vệ sinh (có người gác cửa) tôi gặp 3 người đã vào trước. Sau khi đi vệ sinh, một vị khen: “Nhà vệ sinh này cứ như của khách sạn 5 sao vậy!". Tôi quan sát xem họ rửa tay ra sao, thì cả 3 người chỉ dùng vòi nước mà không dùng xà phòng, tôi hỏi: - Các bác không dùng xà phòng à? Một người trả lời: - Không thấy có xà phòng! Tôi đến chỗ để bình xà phòng hand wash, bơm một giọt để rửa tay và giới thiệu: -Xà phòng rửa tay ở đây các bác ạ". Rửa tay xong tôi lấy giấy lau tay và giới thiệu cho mọi người biết để dùng.
Đến thăm phòng khám bệnh của các bệnh viện, nơi nào cũng có đầy đủ lavabo rửa tay và khăn lau tay sạch (có nơi còn dán "Quy trình rửa tay trên tường"). Nhưng quan sát cả buổi sáng, chưa thấy bác sĩ nào rửa tay trước và sau khi khám cho một người bệnh! Do có quá nhiều người bệnh đang chờ khám (trung bình mỗi người chỉ được 10 phút) nên bác sĩ không có thì giờ rửa tay như quy định.
Khi nào cần rửa tay?
Trước và sau khi: ăn uống; thăm khám người bệnh; pha chế thuốc và đóng gói thuốc khi còn hở; đếm thuốc, ra lẻ thuốc; làm việc trong phòng thí nghiệm; chế biến và chia thức ăn, thức uống, đóng gói thức ăn, thức uống còn hở...
Sau khi: đi vệ sinh; nhận, trả, đếm tiền; gọi điện thoại bàn; dùng bàn phím máy tính, máy chữ; dùng tay che miệng để hắt hơi; làm việc nơi có nhiều bụi, khói, mầm bệnh, chất độc hại; lao động chân tay...
- Bắt tay người lạ khi có dịch: tiêu chảy, chân tay miệng, SARS, cúm các loại, trong đó có cúm A/H1N1/2009...
Cách rửa tay sạch
Tốt nhất là rửa tay dưới vòi nước chảy. Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, trên chiến trường miền Nam, các bác sĩ, dược sĩ đã tạo "vòi nước chảy" để rửa tay trước khi phẫu thuật hoặc pha chế thuốc. Không cần dùng tay mở vòi, mà dùng bàn chân đạp vào cần, kéo dây mở kẹp vòi cao su là nước chảy.
Cách rửa như sau:
- Làm ướt hai bàn tay (nếu tay có nhiều bụi, bùn, đất... cần rửa bằng nước trước).
- Thoa xà phòng rửa tay khắp lượt hai bàn tay, cậy hết bụi bẩn ở các móng tay, có thể dùng bàn chải mềm để đánh sạch móng tay, cọ kỹ khe ngón tay.
- Xả nước và kỳ cọ cho hết xà phòng.
Làm khô tay. Lau tay bằng khăn khô sạch hoặc thổi gió khô.
Trong SOP vệ sinh cá nhân của các tiêu chuẩn GP nên ghi rõ cách rửa tay sạch như trên. Các trường học nên có giờ học ngoại khoá hướng dẫn thực hành "Rửa tay sạch" cho các giáo viên và học sinh. Trong các doanh trại quân đội cũng cần có giờ thực hành ngoại khóa về "rửa tay sạch" cho các cán bộ, chiến sĩ. Trong giai đoạn cả thế giới đang có đại dịch cúm A/H1N1/2009 hiện nay thì việc "tập huấn rửa tay sạch" là việc cần làm ngay cho mọi cơ sở.
Cần lưu ý: Rửa tay trong nhà vệ sinh thì dùng giấy lau tay bọc tay nắm mở cửa để ra khỏi nhà vệ sinh rồi mới bỏ giấy vào thùng rác (nếu không làm như thế thì khi mở cửa nhà vệ sinh để ra ngoài, lại bị bẩn một bàn tay).
Nên dùng loại xà phòng nào để rửa tay?
Trên thị trường có nhiều loại xà phòng rửa tay. Xà phòng rửa tay dạng lỏng chứa trong bình có bơm đẩy ra, rất tiện dùng với nhiều thương hiệu khác nhau (thường có tên hand soap, hand wash...) nhưng giá thành còn cao, các loại này thường chứa nhiều chất tạo bọt nên chỉ cần 1-2 giọt là đủ, nếu lấy nhiều thì rất tốn nước để rửa cho hết bọt. Đơn giản và rẻ tiền là các loại xà phòng bánh chế từ dầu dừa có hương thơm (sả, chanh, nhài...). Bạn cũng có thể tự chế xà phòng rửa tay dạng lỏng (đựng trong bình chứa dầu gội đầu hoặc bình chứa xà phòng rửa tay đã dùng hết) từ gel lô hội tươi, dịch quả chanh và xà phòng bánh, vừa rẻ tiền, vừa có tác dụng tốt cho da.
Báo Sức Khoẻ và Đời Sống