Ngày 26/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin chính thức phê chuẩn Học thuyết quân sự mới, trong đó có đề cập những mối đe dọa mới với an ninh quốc gia Nga, cũng như những biện pháp đâp ứng của Nga trước các đe dọa.
Theo học thuyết mới, mặc dù khả năng về một cuộc chiến tranh quy mô lớn chống lại Nga đã giảm, nhưng một số đe dọa về an ninh vẫn tiếp tục gia tăng.
Học thuyết quân sự mới được Hội đồng An ninh Nga sửa đổi từ tháng 7/2014 trên cơ sở học thuyết hiện hành. Tuy nhiên, những thay đổi này chỉ mới được thông qua tại phiên làm việc giữa Tổng thống Putin với các thành viên Hội đồng cách đây một tuần.
Văn kiện dài 29 trang gồm 58 điều mục này đã được cập nhật đáng kể. Lần đầu tiên trong học thuyết đề cập tới khả năng "răn đe phi hạt nhân" để đối phó với khái niệm "quyền lực mềm" của Mỹ. Và trong số các hiểm họa mới, học thuyết đề cập tới rủi ro tác động của thông tin có hại tới dân chúng. Một điểm mới khác trong học thuyết là Nga đã đặt ra thêm mục tiêu cho quân đội là bảo vệ quyền lợi quốc gia ở Bắc Cực.
Điểm mới đáng chú ý trong học thuyết này là việc Nga coi sự mở rộng của NATO và việc khối quân sự này vi phạm luật pháp quốc tế là một mối đe dọa lớn. Học thuyết đã khẳng định các mối đe dọa là: “Việc triển khai các hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo trên khắp thế giới, điều phá hỏng môi trường bình ổn quốc tế và làm mất cân bằng sức mạnh hạt nhân, thêm vào đó là dự định triển khai vũ khí lên cả không gian hay sử dụng các vũ khí chiến lược có độ chính xác cao”.
Theo Hội đồng An ninh LB Nga, Học thuyết quân sự 2014 vẫn mang tính chất phòng thủ, trong đó nhấn mạnh Nga chỉ buộc phải sử dụng sức mạnh quân sự khi không còn giải pháp ngoại giao.
Học thuyết mới dành tới 14 điểm (trong tổng số 58 điểm), so với 11 điểm trong học thuyết cũ, để chỉ ra những mối đe dọa quân sự từ bên ngoài. Các mối đe dọa mới được Nga bổ sung gồm học thuyết tấn công toàn cầu của Mỹ, các yêu sách về lãnh thổ, sự can thiệp vào công việc nội bộ của Nga và các nước đồng minh của Nga, các cuộc xung đột vũ trang gần biên giới Nga.
Ngoài ra, Học thuyết còn chỉ ra các mối đe dọa khác gồm việc sử dụng công nghệ thông tin-liên lạc cho mục đích quân sự, các hoạt động phá hoại của lực lượng đặc biệt nước ngoài.
Về mối đe dọa từ bên trong, Học thuyết quân sự mới của Nga chỉ rõ nguy cơ từ cuộc chiến thông tin nhằm vào người dân, đặc biệt là giới trẻ, với mục đích phá hoại truyền thống yêu nước, những giá trị tinh thần và lịch sử của nước Nga trong lĩnh vực bảo vệ tổ quốc. Học thuyết có đoạn viết: “Nga đang phải đối mặt với các hành động nhằm thay đổi thứ tự lập hiến, xáo trộn môi trường chính trị và xã hội, phá hoại các cơ quan chính phủ, quân đội cũng như cơ sở hạ tầng thông tin”.
Về các biện pháp đáp trả, Học thuyết quân sự 2014 của Nga lần đầu tiên đưa ra khái niệm “kiềm chế phi hạt nhân”, tức là duy trì khả năng sẵn sàng chiến đấu cao của lực lượng thông thường. Ngoài ra, Học thuyết mới cũng cụ thể hóa khái niệm “sẵn sàng động viên”, điều chỉnh các nhiệm vụ về phát triển công nghiệp quốc phòng... Văn kiện viết: "LB Nga có quyền sử dụng vũ khí hạt nhân đối phó với việc sử dụng vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí hủy diệt khác chống Nga và các đồng minh của mình, cũng như trong trường hợp vũ khí thông thường được sử dụng để xâm lược LB Nga, khi có mối đe dọa tới sự tồn tại của nhà nước Nga. Tổng thống LB Nga là người ra quyết định sử dụng vũ khí hạt nhân".
Ngoài ra, điểm mới đáng chú ý khác là Học thuyết quân sự 2014 của Nga đề xuất tăng cường hợp tác với các nước trong khối BRICS cũng như các đồng minh thuộc Tổ chức Hiệp ước An ninh tập thể (CSTO). Trong khi đó, nhằm kiềm chế và ngăn chặn xung đột quân sự, Học thuyết mới chỉ ra sự cần thiết phải hợp tác xây dựng một mô hình an ninh mới ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Học thuyết quân sự 2014 cũng khẳng định việc tăng cường lực lượng quân sự nước ngoài ở các quốc gia và vùng biển sát Nga với mục đích gây sức ép về chính trị-quân sự là mối đe dọa đối với Nga. Nga cũng coi việc thiết lập ở các quốc gia giáp Nga các chế độ có chính sách đe dọa lợi ích của Nga, trong đó có việc lật đổ chính quyền hợp pháp, là mối đe dọa mới.
Học thuyết quân sự mà Nga đang dùng được thông qua năm 2010, tuy nhiên, thời điểm đó, Nga không nêu rõ mối đe dọa từ phía NATO, cũng như đặt trọng tâm vào lợi ích quốc gia tại Bắc Cực. Ở phiên bản cũ, học thuyết Nga nêu danh các mối đe doạ bao gồm chủ nghĩa cực đoan và chủ nghĩa khủng bố, sự phổ biến của vũ khí huỷ diệt hàng loạt và công nghệ tên lửa, cũng như các hành động do thám nước ngoài./.
Theo Nguyễn Chiến/Chinhphu.vn