Thế giới sinh vật, động vật và con người hoạt động và phát triển đều chịu ảnh hưởng của khí hậu, thời tiết rõ rệt. Ở người, ảnh hưởng của khí hậu và thời tiết khác nhau giữa người trẻ và người cao tuổi (NCT) do đặc điểm sinh học của lứa tuổi này.
Thế giới sinh vật, động vật và con người hoạt động và pháttriển đều chịu ảnh hưởng của khí hậu, thời tiết rõ rệt. Ở người, ảnh hưởng củakhí hậu và thời tiết khác nhau giữa người trẻ và người cao tuổi (NCT) do đặcđiểm sinh học của lứa tuổi này. Mất nước, kiệt sức vì nắng nóng là những triệuchứng thường gặp trong ngày hè nóng nực, đặc biệt ở NCT. Vậy làm thế nào đểngăn ngừa được những nguy cơ này?
Giúp người cao tuổi bớt bệnh vì nắng nóng 1Người cao tuổi
tránh ra ngoài trời trong khoảng thời giannắng gắt từ 10-17 giờ.
Tác hại của nắng nóng đối với NCT
Ánh nắng mặt trời về mùa hè và sức nóng là hai tác nhân vậtlý có thể gây tác hại lớn đối với người cao tuổi như say nắng, say nóng do khảnăng thích ứng với những thay đổi của thời tiết kém. Ở NCT, khả năng điều hòathân nhiệt kém nên thân nhiệt vẫn chịu ảnh hưởng của nhiệt độ bên ngoài. Nhiềungười quan niệm, mất nước chỉ xảy ra khi bị đi ngoài, nôn. Nhưng thực tế, đidưới cái nắng hầm hập trên 40 độ C ngoài trời, lượng nước trong cơ thể bị “bốchơi” nhanh qua mồ hôi. Trong cơ thể con người, nước chiếm khoảng 60% trọng lượng cơ thể, là thành phần dễ thay đổi và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Với 3 triệutuyến mồ hôi trên khắp cơ thể, trong điều kiện thời tiết nóng kéo dài, mồ hôitiết ra quá nhiều dẫn đến tình trạng cơ thể rất dễ bị thiếu nước. Ở NCT, các tếbào ở vùng hạ đồi bị lão hóa, không còn phản ứng với tình trạng thiếu nước. Vìvậy, NCT không có (hay ít có) cảm giác khát nên không thấy cần uống nước. Theokết quả nghiên cứu, khi khát, những người trẻ tuổi phải uống trung bình hơn1.000ml nước trong 90 phút mới hết khát; trong khi những NCT chỉ uống hơn 200mltrong cùng thời gian. Tuy không có cảm giác khát nhưng cơ thể NCT vẫn rất cầnnước. Mặt khác, NCT thường ngại uống nước vì sợ phải đi tiểu nhiều. Khi bị mấtnhiều nước, họ cũng không uống nước để bù lại như người trẻ. Thiếu nước trởthành nguyên nhân gây ra một số bệnh lý ở mức độ từ nhẹ đến nặng, gồm: mệt mỏi,táo bón, tiểu khó, chóng mặt, nặng thì lơ mơ giảm tri giác, thậm chí dễ có nguycơ bị trụy mạch và tử vong hơn người trẻ.
Người cao tuổi cần uống đủ nước và ăn nhiều rau quả trongmùa nắng nóng.
Làm gì để phòng thiếu nước khi nắng nóng?
Uống đủ lượng nước hàng ngày (khoảng 1,5 - 2 lít tùy theocân nặng), nên pha thêm khoảng 1/3 muỗng cà phê muối trong 1 lít nước (người bịbệnh tim mạch, huyết áp cao cần tuân thủ chế độ dùng muối mỗi ngày). Việc bổsung đủ nước sẽ giúp NCT khỏe khoắn, tỉnh táo, hoạt bát hơn. Uống nước vào buổi sáng và chiều, không uốngsau 20 giờ dễ bị tiểu đêm và gây mất ngủ. Mùa hè, nên ăn nhiều rau, quả vừa dễtiêu hóa vừa để cung cấp thêm nước, vitamin và muối khoáng. Bên cạnh đó, nên ănnhững thức ăn mềm, loãng như các loại cháo, bún...
Mùa hè, NCT nên chọn quần áo rộng rãi, thoáng mát, chất vảithấm mồ hôi, nhẹ, sáng màu. Khi ra ngoài trời, cần đội mũ nón rộng vành, kínhmát, đặc biệt, tránh đi ra ngoài trong khoảng thời gian từ 10h - 17h là thờiđiểm nắng gắt nhất trong ngày.
Nhà ở luôn thoáng mát, sạch sẽ và để ít đồ đạc. Có cây xanhđể che chắn ánh nắng và tạo cảm giác mát mẻ.
PGS.TS. Trần Đức Thọ
(Nguyên Viện trưởng Viện Lão khoa)
Theo suckhoedoisong.vn