Với quan điểm “quy hoạch phải đi trước một bước”, 20 năm qua, cùng với đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, tạo hành lang pháp lý thông thoáng để thu hút đầu tư, Vĩnh Phúc đặc biệt quan tâm đến công tác đầu tư, quy hoạch, quản lý xây dựng hạ tầng đô thị nhằm đáp ứng tốt nhu cầu phát triển, tạo nền tảng vững chắc để trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào những năm 2020.
Thành phố Vĩnh Yên đang hướng đến mục tiêu trở thành thành phố xanh
Từng bước hoàn thiện hạ tầng đô thị
Là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa – xã hội của tỉnh, những ngày này, thành phố Vĩnh Yên càng trở nên đẹp hơn, khang trang hơn bởi không chỉ diện mạo đô thị từng bước được hoàn thiện, phát triển mà trụ sở các cơ quan, đơn vị được lắp đặt thêm hệ thống chiếu sáng và nhiều tuyến phố được chỉnh trang “khoác áo mới” vào dịp kỷ niệm 20 năm tái lập tỉnh.
Như các địa phương khác, ngày mới tái lập tỉnh, Vĩnh Yên là đô thị nghèo, cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng giao thông chậm phát triển; đời sống, thu nhập của người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp và kinh doanh, dịch vụ nhỏ. Trên địa bàn chỉ có 1 vài doanh nghiệp nhỏ, khu công nghiệp Khai Quang chưa hình thành. Trước thực trạng này, nhất là đòi hỏi phải xây dựng Vĩnh Yên trở thành đô thị phát triển, tạo diện mạo, kéo nền kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển theo, ngay những năm đầu mới tái lập tỉnh, Vĩnh Phúc đã chỉ đạo các ngành chức năng làm tốt công tác quy hoạch, ưu tiên nguồn lực cho Vĩnh Yên phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng giao thông, khuyến khích người dân chuyển đổi phương thức sản xuất, mở rộng ngành nghề sản xuất, kinh doanh dịch vụ.
Với những bước đi vững chắc trong phát triển kinh tế - xã hội, đầu tư xây dựng và quản lý đô thị, sau 20 năm tái lập tỉnh, thành phố Vĩnh Yên không chỉ được Thủ tướng Chính phủ công nhận là đô thị loại II mà còn được Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) lựa chọn là 1 trong 3 thành phố của Việt Nam triển khai dự án “thành phố xanh – tương lai đô thị bền vững của khu vực Đông Nam Á”. Đặc biệt, Vĩnh Yên đã có một diện mạo mới của đô thị phát triển với nhiều công trình kiến trúc, các khu đô thị hiện đại, chất lượng cao như: Khu đô thị Lạc Hồng, khu chung cư thu nhập thấp Vinaconex Xuân Mai, Nhà hát, công viên Quảng trường Hồ Chí Minh…đáp ứng tốt nhu cầu “an cư lập nghiệp” và nhu cầu vui chơi, giải trí của nhân dân.
Ông Phạm Ngọc Long, Phó Trưởng phòng Quản lý đô thị, thành phố Vĩnh Yên cho biết: Khi đánh giá về sự phát triển của một đô thị, ngoài các con số về thu ngân sách, nhịp độ tăng trưởng kinh tế, thu nhập bình quân đầu người…thì một trong những tiêu chí quan trọng là công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch, phát triển hạ tầng kỹ thuật đô thị, hạ tầng giao thông. Vì thế, giai đoạn 2011-2015, Vĩnh Yên xác định tăng cường công tác quản lý quy hoạch, đô thị, đất đai, xây dựng là 1 trong 3 nhiệm vụ đột phá trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Trên cơ sở quy hoạch chung đô thị Vĩnh Phúc, thành phố đã quy hoạch chi tiết 34 trường học từ bậc mầm non đến THCS, 18 khu đất dịch vụ, tái định cư và đấu giá quyền sử dụng đất; triển khai, thực hiện 568 dự án đầu tư, với tổng vốn trên 3.860 tỷ đồng. Hệ thống giao thông nội thị, đối ngoại của Vĩnh Yên được đầu tư cải tạo, nâng cấp và xây mới, tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội của thành phố nói riêng, tỉnh Vĩnh Phúc nói chung.
Cũng theo ông Long, để thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2020, Vĩnh Yên cơ bản đạt các tiêu chí của đô thị loại I theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XX đề ra, trên cơ sở quy hoạch chung đô thị Vĩnh Phúc, Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội thành phố Vĩnh Yên đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đã được phê duyệt, thời gian tới, thành phố Vĩnh Yên sẽ tiếp tục rà soát, điều chỉnh bổ sung các quy hoạch theo phân cấp cho phù hợp với thực tế và tình hình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố; huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật độ thị của đô thị loại I. Cùng với đó, tăng cường phân cấp quản lý đô thị, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho nhân dân, thực hiện nếp sống văn minh đô thị. “Giữa năm 2016, UBND thành phố đã xây dựng Đề án nâng cao chất lượng đô thị thành phố Vĩnh Yên giai đoạn 2016-2020, với tổng kinh phí trên 2,2 nghìn tỷ đồng nhằm xây dựng Vĩnh Yên thành thành phố phát triển toàn diện, bền vững trên tất cả các mặt kinh tế, chính trị, văn hóa – xã hội, cơ bản đáp ứng các tiêu chí của đô thị loại I và tạo nền tảng vững chắc để tỉnh Vĩnh Phúc trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào những năm 2020” – ông Long nhấn mạnh.
Được thiên nhiên ưu đãi, vị trí địa lý thuận lợi, hệ thống giao thông phát triển, sau 111 năm hình thành, phát triển, nhất là sau 20 năm tái lập tỉnh, Phúc Yên không chỉ vươn lên trở thành một trong những trung tâm sản xuất ô tô, xe máy lớn nhất cả nước mà còn là địa điểm du lịch, nghỉ dưỡng hấp dẫn khi Flammingo Đại Lải lọt top 10 địa điểm nghỉ dưỡng hấp dẫn nhất thế giới.
Phúc Yên là 1 trong 2 đô thị lớn của tỉnh, nằm trong chuỗi đô thị trung tâm dọc theo đường xuyên Á và tham gia vào chuỗi đô thị phía Bắc dọc theo hành lang Côn Minh-Hạ Long. Cùng với đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân, công tác lập, quản lý và tổ chức thực hiện quy hoạch trên các lĩnh vực luôn đi trước một bước và được bố trí đủ nguồn lực thực hiện. Nhờ đó, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng giao thông ở Phúc Yên ngày càng phát triển. Nhiều tuyến đường giao thông quan trọng được đầu tư nâng cấp như: Quốc lộ 2, đường Nguyễn Tất Thành, các tuyến đường nội thị… Một số khu đô thị mới như Xuân Hòa, Đồng Sơn, Hùng Vương, Tiền Châu đang hình thành và phát triển làm cho diện mạo đô thị ngày càng khang trang, sạch đẹp và văn minh, hiện đại.
Theo Quyết định số 2566, ngày 08/8/2016 của UBND tỉnh về phê duyệt Chương trình phát triển đô thị Vĩnh Phúc đến năm 2030, giai đoạn 2016-2020, thị xã Phúc Yên sẽ là thành thành phố Phúc Yên trực thuộc tỉnh. Giai đoạn 2021-2025, thành phố Phúc Yên là đô thị loại II và giai đoạn 2026-2030 là đô thị hạt nhân thuộc đô thị Vĩnh Phúc, làm tiền đề xây dựng tỉnh Vĩnh Phúc thành phố trực thuộc Trung ương.
Để đạt các mục tiêu trên, thời gian tới, thị xã Phúc Yên sẽ tăng cường nguồn lực đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng sản xuất, hạ tầng xã hội cho các khu vực phát triển đô thị; tăng cường công tác quản lý, chỉnh trang đô thị; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức của người dân trong xây dựng và gìn giữ nếp sống văn minh đô thị. Cùng với đó, thực hiện tốt Nghị quyết 01của Ban chấp hành Đảng bộ thị xã về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong việc xây dựng và thực hiện nếp sống văn minh đô thị trên địa bàn giai đoạn 2016-2020; có các chính sách khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, khu nghỉ dưỡng, điểm vui chơi giải trí, thể dục thể thao để có thêm các dự án mang tầm cỡ quốc tế như: Flamingo Đại Lải, sân gôn Đại Lải, khu du lịch sinh thái Âu Cơ.
Ngoài ưu tiên nguồn lực đầu tư phát triển 2 đô thị lớn của tỉnh là thành phố Vĩnh Yên và thị xã Phúc Yên, trên cơ sở quy hoạch chung đô thị Vĩnh Phúc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2011, Vĩnh Phúc đã tập trung triển khai quy hoạch vùng tỉnh, vùng huyện, quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực mang tính dài hạn. Theo thống kê của Sở Xây dựng, đến nay, tỷ lệ phủ kín quy hoạch chung đô thị ở Vĩnh Phúc đạt 100%; 112/112 xã có quy hoạch nông thôn mới. Toàn tỉnh có 22 đô thị các loại, trong đó, thành phố Vĩnh Yên là đô thị loại II, thị xã Phúc Yên là đô thị loại III và 20 đô thị loại V; tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 30%. Hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật từng bước được đầu tư theo quy hoạch đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao đời sống nhân dân. Đặc biệt, với quan điểm “phát triển đô thị trước tiên phải đáp ứng các nhu cầu vật chất, tinh thần của nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội”, đến nay, Vĩnh Phúc đã xây dựng 2 khu nhà ở xã hội là khu chung cư Vinaconex Xuân Mai và khu nhà ở dành cho người thu nhập thấp Bảo Quân, thành phố Vĩnh Yên. Đồng thời đưa khu nhà ở cho công nhân Công ty Honda thuộc dự án Khu đô thị Đồng Sơn vào hoạt động, đáp ứng chỗ ở cho khoảng 1.500 công nhân. Các dự án nhà ở cao cấp ở các khu đô thị Nam Đầm Vạc, Nam Vĩnh Yên, khu đô thị chùa Hà Tiên….được hình thành, đáp ứng tốt nhu cầu của nhân dân.
Đến năm 2020, tỷ lệ đô thị hóa ở Vĩnh Phúc đạt khoảng 60%
Sau 20 năm tái lập tỉnh, với sự nỗ lực, đồng sức, đồng lòng của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân và cộng đồng các doanh nghiệp, kinh tế- xã hội của tỉnh đạt nhiều thành tựu quan trọng, với tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 1997-2016 đạt 15,37%. Ước năm 2016, giá trị sản xuất của Vĩnh Phúc đạt 77,2 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 39,5 lần so với năm 1997; thu nhập bình quân đầu người đạt 72,3 triệu đồng/người/năm, tăng 33,2 lần năm 1997. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, tỷ trọng ngành công nghiệp – xây dựng tăng từ 18,4% năm 1997 lên 61,9% năm 2016; ngành dịch vụ giảm từ 36,5% xuống còn 27,78%; ngành nông – lâm, thủy sản giảm từ 45,1% xuống còn 10,25%.
Theo đánh giá của UBND tỉnh, kinh tế phát triển không chỉ là nền tảng quan trọng để Vĩnh Phúc thực hiện tốt công tác an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, tăng cường nguồn lực cho quốc phòng an ninh mà còn tạo nguồn lực để thực hiện thành công Nghị quyết số 03 của Tỉnh ủy về xây dựng, phát triển và quản lý đô thị Vĩnh Phúc đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2015-2020 với các mục tiêu: Tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa; khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để phát triển nhanh và bền vững. Phấn đấu xây dựng Vĩnh Phúc trở thành một trong những trung tâm công nghiệp, du lịch của vùng và cả nước và cơ bản hoàn thành hạ tầng khung đô thị, tiến tới trở thành thành phố Vĩnh Phúc vào những năm 2020; tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 60%.
Ông Nguyễn Thanh Quang, Phó phòng Quy hoạch, kiến trúc, Sở Xây dựng cho biết: "Vĩnh Phúc là một trong số ít các địa phương trong cả nước hoàn thành quy hoạch chung phát triển đô thị. Việc quy hoạch, đầu tư phát triển đô thị một cách bài bản không chỉ rút ngắn được thời gian mà còn tránh được những bất cập trong phát triển mà nhiều đô thị trên cả nước đang mắc phải. Thực hiện Nghị quyết 03 của Tỉnh ủy và Chương trình tổng thể xây dựng và phát triển đô thị Vĩnh Phúc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, giai đoạn 2016 – 2020, Vĩnh Phúc sẽ tiếp tục xây dựng phát triển hoàn chỉnh thành phố Vĩnh Yên, thành phố Phúc Yên theo quy hoạch; đầu tư xây dựng, nâng cấp các khu vực huyện Bình Xuyên, huyện Vĩnh Tường đạt tiêu chí đô thị loại IV làm cơ sở thành lập mới hai thị xã. Đồng thời, tạo mọi điều kiện thúc đẩy đô thị hóa cao tại khu vực Vĩnh Yên, Bình Xuyên, Phúc Yên và các khu vực lân cận nhằm hình thành vùng đô thị chính của tỉnh theo quy hoạch chung xây dựng đô thị Vĩnh Phúc. Tiếp tục tạo điều kiện và khuyến khích đầu tư xây dựng các xã nông thôn có cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội phát triển như: Nguyệt Đức (Yên Lạc), Đại Đình (Tam Đảo), Hoàng Đan (Tam Dương), Hải Lựu, Đức Bác, Lãng Công (Sông Lô), Văn Quán, Hợp Lý, Bàn Giản và Xuân Lôi (Lập Thạch) đạt tiêu chí đô thị loại V, làm cơ sở thành lập các thị trấn mới. Nâng tổng dân số đô thị lên khoảng 0,85 triệu người, tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 60%, mạng lưới đô thị khoảng 22 đô thị.
Để hiện thực hóa các mục tiêu trên, cùng với tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, huy động các nguồn lực đầu tư cho phát triển, Vĩnh Phúc sẽ tiếp tục hoàn hiện công tác quy hoạch, xây dựng kết cấu hạ tầng theo hướng đồng bộ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu phát triển, cơ bản hoàn thành hệ thống hạ tầng khung đô thị Vĩnh Phúc vào năm 2020. Tiếp tục triển khai thực hiện các công trình hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội trọng điểm, tạo cơ sở thúc đẩy kinh tế - xã hội ở mỗi địa phương phát triển. Trong đó, chú trọng đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp hệ thống đường vành đai, các trục hướng tâm và đường nội thị chính của đô thị Vĩnh Phúc.
Bên cạnh đó, tỉnh sẽ tập trung đầu tư chỉnh trang, nâng cấp các đô thị hiện có, phát triển, hình thành các đô thị mới, thúc đẩy quá trình đô thị hóa theo theo hướng bền vững, đặt nền móng để Vĩnh Phúc sớm trở thành thành phố; chú trọng quy hoạch, sắp xếp hệ thống các công trình ngầm trong đô thị, trước hết là hệ thống điện, cấp thoát nước, viễn thông. Tranh thủ các nguồn lực của các bộ, ngành Trung ương để cải tạo, nâng cấp các tuyến quốc lộ; đầu tư xây dựng mới một số tuyến đường phục vụ các khu công nghiệp, khu du lịch của tỉnh, kết nối giao thông giữa các vùng, khu vực của tỉnh. Hoàn chỉnh hệ thống đô thị tỉnh Vĩnh Phúc đảm bảo đồng bộ, hài hòa, có cơ cấu tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan theo mô hình “nhất thể hoá đô thị - nông thôn”.
ST