Một đánh giá quân sự mật của Mỹ tuần này kết luận Nga sẽ tiếp tục đạt được thành quả ở phía Đông và Đông Nam trước ngày 9/5. Tuy nhiên, quân đội Ukraine sẽ không sụp đổ hoàn toàn trên tiền tuyến bất chấp tình trạng thiếu đạn dược nghiêm trọng.
Cuộc chạy đua hỗ trợ Ukraine của phương Tây
Ngày 28/4, khi Nga gia tăng sức ép lên các lực lượng của Ukraine dọc tiền tuyến hơn 1.000km, Ukraine đã nhận được lô tên lửa chống tăng và loại đạn pháo cỡ nòng 155mm mà nước này đang rất cần. Đây là lô vũ khí đầu tiên trong gói hỗ trợ quân sự trị giá 61 tỷ USD mà Tổng thống Mỹ Joe Biden thông qua 4 ngày trước đó.
Lô vũ khí và đạn dược thứ hai đã đến vào 29/4. Một đợt cung cấp tên lửa Patriot mới từ Tây Ban Nha cũng đã đến Ba Lan ngày 30/4. Một quan chức cấp cao Tây Ban Nha cho biết chúng sẽ sớm đến tiền tuyến Ukraine.
Lữ đoàn Pháo binh 44 của Ukraine vận chuyển lựu pháo ở khu vực Zaporizhzhia. Ảnh: New York Times
Tuần trước, một loạt chiến đấu cơ, tàu và xe tải đã đến các kho quân sự của NATO ở châu Âu mang theo đạn dược và các hệ thống vũ khí nhỏ để vận chuyển tới biên giới Ukraine.
"Bây giờ chúng ta cần di chuyển nhanh và chúng ta đang làm vậy. Tôi đang cố gắng đảm bảo các đợt vận chuyển vũ khí sẽ bắt đầu ngay lập tức", ông Biden nói ngày 24/4.
Tuy nhiên, Tổng thống Biden và các nước NATO khác sẽ khó có thể duy trì sự cấp bách này. Các vũ khí mà Mỹ, Anh và Đức cam kết hỗ trợ có thể phải mất một vài tháng để đến Ukraine với số lượng đủ lớn để tăng cường hệ thống phòng thủ của nước này trên chiến trường, các quan chức nhận định.
Điều đó làm dấy lên câu hỏi về khả năng của Ukraine trong việc chống đỡ trước các cuộc tấn công của Nga khi Kiev đang ở thế bất lợi nhiều tháng qua.
Ukraine hầu như còn rất ít thời gian trước khi có thể thất bại trước đà tiến công ổn định của Nga.
Avril D. Haines, Giám đốc cơ quan tình báo quốc gia Mỹ nhận định với Quốc hội Mỹ ngày 2/5 rằng Nga có khả năng xuyên thủng một số tiền tuyến của Ukraine ở phía Đông. Một cuộc tấn công lớn được dự đoán sắp diễn ra của Nga trong tháng này hoặc tháng sau chỉ càng củng cố thêm nhận định đó.
"Quân đội Nga hiện đang cố gắng giành lợi thế trong khi chúng tôi chờ các đợt vận chuyển vũ khí từ các đối tác, chủ yếu là từ Mỹ", Tổng thống Volodymyr Zelensky nhận định ngày 29/4 trong cuộc họp báo với Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ở Kiev.
Ông thông báo "một số đợt vận chuyển đã được tiến hành", song cho rằng "Ukraine vẫn chưa nhận được những gì đang cần để trang bị cho các lữ đoàn".
Ông Stoltenberg cũng bày tỏ sự mất kiên nhẫn: "Các thông báo là chưa đủ. Chúng ta cần nhìn thấy các vũ khí được vận chuyển".
Một đánh giá quân sự mật của Mỹ tuần này kết luận Nga sẽ tiếp tục đạt được thành quả ở phía Đông và Đông Nam trước ngày 9/5 - thời điểm kỷ niệm Liên Xô chiến thắng Đức Quốc xã trong Thế chiến II, một quan chức cấp cao Mỹ nói. Tuy nhiên, tài liệu này cũng cho rằng, quân đội Ukraine sẽ không sụp đổ hoàn toàn trên tiền tuyến bất chấp tình trạng thiếu đạn dược nghiêm trọng.
Các quan chức Mỹ khác thì không tin Nga huy động được nguồn lực để đánh lớn trước ngày 9/5. Điều này sẽ yêu cầu sự tăng cường lực lượng quy mô lớn mà theo họ quan sát thì vẫn chưa diễn ra.
Dù vậy, các nhà phân tích cho rằng cuộc tấn công của Nga diễn ra vào mùa hè là thuận lợi nhất và diễn ra vào cuối năm là tệ nhất bởi Ukraine có thể ổn định tiền tuyến khi nhận được các gói hỗ trợ mới từ phương Tây.
Vũ khí thay đổi chiến trường chưa thể sớm đến Ukraine
Các quan chức Mỹ và châu Âu đã miêu tả nỗ lực vận chuyển vũ cho Ukraine là khiêm tốn nhưng ổn định trong 6 tháng qua. Một số vũ khí đến tay Kiev thậm chí trước khi được thông báo. Một quan chức quốc phòng Anh cho biết, một số phần trong gói hỗ trợ trị giá 620 triệu USD mà Thủ tướng Anh Rishi Sunak tiết lộ hôm 23/4 đã được chuyển cho Ukraine từ cách đó một vài tuần. Tuy nhiên, có thể phải mất thêm một vài tuần nữa để các đợt vận chuyển bổ sung tên lửa tầm xa Storm Shadow đến Kiev.
Các quan chức cấp cao Mỹ và phương Tây đều nhất trí pháo, vũ khí phòng không và đạn dược là những nhu cầu cấp bách nhất hiện nay của Ukraine. Chúng cũng là những vũ khí có thể được vận chuyển nhanh hơn: được chở bằng các máy bay quân sự, sau đó được đưa tới biên giới bằng tàu hoặc xe tải và được đóng gói trong các kiện hàng để che giấu.
Trong khi đó, các phương tiện chiến đấu, tàu chiến, các hệ thống pháo hiện đại, bệ phóng tên lửa và hệ thống phòng không khó vận chuyển và tốn nhiều thời gian hơn - một phần là do kích thước của chúng thường đòi hỏi phải được chuyển bằng đường biển hoặc những con tàu được bảo vệ cẩn thận.
Một quan chức Mỹ cho biết hầu hết các vũ khí lớn cho Ukraine nằm trong gói hỗ trợ mới và thậm chí một số loại đạn dược sẽ chưa thể đến nước này cho tới mùa hè hoặc thậm chí sau đó.
Các vấn đề phức tạp khác cũng khiến cho không phải tất cả vũ khí được cam kết sẽ ngay lập tức đến Kiev. Quan chức Mỹ cho biết sẽ cần thời gian để phân loại các trang thiết bị có thể được chuyển cho Ukraine mà không làm cạn kiệt các vũ khí phục vụ khả năng sẵn sàng chiến đấu của NATO, chẳng hạn như các phương tiện chiến đấu bộ binh Bradley và xe chở quân nhân Humvee. Các vũ khí khác, chẳng hạn như đạn pháo cỡ nòng 155mm mà Ukraine cần cũng đang khan hiếm nguồn cung trên thế giới.
Quân đội Ukraine cần được huấn luyện để sử dụng một số vũ khí trước khi chúng được vận chuyển, chẳng hạn như hệ thống Patriot mà Đức thông báo hỗ trợ ngày 13/4.
Ngày 29/4, khoảng 70 binh lính Ukraine sẽ bắt đầu khóa huấn luyện 6 tuần về cách vận hành các hệ thống Patriot tại một căn cứ không quân ở phía Đông nước Đức.
Khi khóa huấn luyện hoàn thành, các lực lượng của Đức thường mất khoảng 2 ngày để vận chuyển các bệ phóng tên lửa, radar và các bộ phận khác tới trung tâm hậu cần ở Ba Lan và giao chúng cho các quan chức Ukraine.
Hệ thống Patriot mới được cam kết dự kiến sớm nhất là cuối tháng 6 mới đến Ukraine. Đợt vận chuyển này có thể trùng với đợt vận chuyển một phương tiện khác mà Ukraine yêu cầu từ lâu: đó là các tiêm kích F-16. Mặc dù Ukraine yêu cầu chiến đấu cơ này từ khi xung đột nổ ra nhưng phải tới mùa hè này chúng mới được chuyển cho Ukraine và chỉ với một số lượng nhỏ.
Động thái tiếp theo của Nga
Khi Ukraine chật vật giành lãnh thổ, các quan chức Mỹ tin rằng Nga sẽ tiếp tục tấn công và giành lợi thế trước khi phương Tây tăng cường vận chuyển vũ khí.
"Tôi không nghĩ Nga có ý định tiến hành một trận đánh lớn hiện nay nhưng họ đã có những thành quả chiến thuật tại một vài nơi và có thể sẽ nhanh chóng khai thác chúng trước khi các lô đạn dược mới đến chiến trường để tạo nên khác biệt", Ralph F. Goff, cựu quan chức cấp cao CIA nhận định.
Ông thận trọng cho rằng những lời cảnh báo mà Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đưa ra vào tuần trước về việc tăng cường tấn công các trung tâm hậu cần và cơ sở lưu trữ vũ khí phương Tây ở Ukraine nên được xem xét một cách nghiêm túc.
Hiện vẫn cần phải xem xét Nga có thể khai thác lợi thế hiện nay của mình như thế nào trước khi sự hỗ trợ của phương Tây đến Ukraine. Thậm chí, việc đảm bảo cho toàn bộ khu vực Donbass vẫn là một thách thức với Moscow khi các cuộc giao tranh giành những thành phố lớn do Ukraine kiểm soát có thể sẽ kéo dài và đẫm máu.
Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo và các quan chức quốc phòng phương Tây gần như nhất trí rằng Ukraine đang phải đối mặt với một thời điểm đặc biệt khó khăn đòi hỏi sự khẩn cấp trong việc chuyển giao vũ khí.
Theo Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch) – 5/5/2024
https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/vu-khi-phuong-tay-co-den-kip-truoc-khi-nga-danh-sap-phong-tuyen-ukraine-post1093097.vov