Axit uric là một chất thải tự nhiên được hình thành do sự phân hủy của thực phẩm có chứa purin. Sự tích tụ quá mức của purin dẫn đến các vấn đề sức khỏe như bệnh gút và sỏi thận. Do đó duy trì mức axit uric tối ưu là rất quan trọng cho sức khỏe tổng thể.
Axit uric là gì và vai trò của nó đối với cơ thể con người?
Axit uric là sản phẩm phụ của quá trình tiêu hóa thực phẩm giàu purine. Purin là những chất xuất hiện tự nhiên trong một số loại thực phẩm và cũng được hình thành và phân hủy trong cơ thể.
Thông thường, cơ thể lọc axit uric qua thận và bài tiết qua nước tiểu. Tuy nhiên, khi nạp quá nhiều purine hoặc nếu cơ thể không thể loại bỏ axit uric một cách hiệu quả, nó có thể tích tụ trong máu, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau.
Theo Thư viện Y khoa Quốc gia Mỹ, phạm vi bình thường của axit uric là 3,4 đến 7 miligam mỗi deciliter (mg/dL) đối với nam và 2,4 đến 6 mg/dL đối với nữ. Mức độ này thường dao động trong khoảng 3,5 đến 7,2 mg/dL.
Axit uric là sản phẩm phụ của quá trình tiêu hóa thực phẩm giàu purine
Một số biện pháp giúp bạn duy trì mức axit uric
Ăn thực phẩm có hàm lượng purine thấp
Thực phẩm giàu purin sẽ làm trầm trọng thêm mức axit uric. Do đó cần thực hiện chế độ ăn ít purine để giảm đáng kể nồng độ axit uric trong cơ thể. Dưới đây là một số thực phẩm có hàm lượng purine thấp nên đưa vào chế độ ăn uống của bạn:
- Trái cây: Hầu hết các loại trái cây đều chứa ít purin và có thể ăn thoải mái.
- Rau: Bổ sung nhiều loại rau như ớt chuông, dưa chuột, cà rốt và các loại rau lá xanh trong chế độ ăn uống của bạn.
- Sữa ít béo: Chọn các sản phẩm từ sữa ít béo như sữa, sữa đông và phô mai.
Tránh đồ uống có đường
Đồ uống có đường, bao gồm soda và nước ép trái cây, siro ngô có hàm lượng fructose cao, một chất làm ngọt phổ biến trong nhiều loại đồ uống có đường, có liên quan đến nồng độ axit uric tăng cao. Thay vào đó, hãy bổ sung nước cho cơ thể bằng nước lọc, trà thảo mộc và nước ép trái cây tươi để giúp giảm nồng độ axit uric.
Đồ uống có đường khiến axit uric tăng mạnh
Duy trì cân nặng khỏe mạnh
Cân nặng quá mức cũng dẫn đến nồng độ axit uric trong cơ thể cao hơn. Tế bào mỡ tạo ra nhiều axit uric hơn so với tế bào cơ.
Thừa cân khiến thận khó lọc axit uric hiệu quả. Do đó giảm cân sẽ làm giảm đáng kể nồng độ axit uric.
Vì vậy bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để lập kế hoạch giảm cân lành mạnh phù hợp với nhu cầu của cơ thể. Họ giúp bạn đặt ra các mục tiêu giảm cân thực tế và đưa ra các khuyến nghị về chế độ ăn uống để giảm mức axit uric.
Tăng lượng chất xơ ăn vào
Bổ sung một chế độ ăn nhiều chất xơ có lợi cho những người có nồng độ axit uric cao. Chất xơ giúp hấp thụ và loại bỏ axit uric dư thừa ra khỏi máu. Đây là cách bạn có thể tăng lượng chất xơ ăn vào:
- Ăn nhiều trái cây và rau quả: Bổ sung nhiều loại trái cây và rau quả trong bữa ăn hàng ngày.
- Chọn ngũ cốc nguyên hạt: Hãy chọn các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, bánh mì nguyên hạt và lúa mạch.
- Các loại đậu: Hãy bổ sung các loại đậu như đậu lăng, đậu đỗ, đậu xanh vào chế độ ăn uống của bạn.
- Các loại hạt: Ăn nhẹ các loại hạt như hạnh nhân, hạt chia và hạt lanh để tăng thêm chất xơ.
Cân bằng lượng insulin
Nồng độ insulin cao trong cơ thể sẽ dẫn đến tăng sản xuất axit uric. Do đó bạn cần phải được bác sĩ kiểm tra mức insulin của cơ thể. Nếu mức insulin cao, bác sĩ sẽ đề nghị thay đổi lối sống và dùng thuốc để giúp cân bằng chúng. Do đó việc duy trì mức insulin khỏe mạnh sẽ giúp giảm nồng độ axit uric và ngăn ngừa các biến chứng sức khỏe liên quan.
Điều gì xảy ra khi cơ thể chúng ta tăng axit uric?
Khi nồng độ axit uric trong cơ thể tăng cao sẽ xảy ra tình trạng gọi là tăng axit uric máu, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Nồng độ axit uric cao có thể gây ra sự hình thành các tinh thể urat trong khớp, dẫn đến tình trạng đau đớn được gọi là bệnh gút.
Tăng axit uric máu có liên quan đến việc tăng nguy cơ sỏi thận, bệnh thận, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, hội chứng chuyển hóa và một số tình trạng viêm như bệnh vẩy nến.
Khi nồng độ axit uric trong cơ thể tăng cao sẽ xảy ra tình trạng gọi là tăng axit uric máu, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau
Triệu chứng tăng axit uric trong cơ thể là gì?
Nồng độ axit uric trong cơ thể tăng lên dẫn đến các triệu chứng như đau khớp đột ngột và dữ dội, điển hình là ở ngón chân cái sẽ bị sưng, đỏ và nóng ở khớp. Các triệu chứng khác có thể bao gồm cứng khớp, hạn chế cử động và khó chịu. Trong một số trường hợp, sự tích tụ axit uric cũng có thể gây sỏi thận, dẫn đến đau lưng hoặc bụng, đi tiểu đau và có máu trong nước tiểu.
Làm thế nào để duy trì nồng độ axit uric trong cơ thể?
Để duy trì mức axit uric khỏe mạnh trong cơ thể, bạn có thể làm theo những lời khuyên sau:
- Giữ đủ nước bằng cách uống nhiều nước suốt cả ngày.
- Hạn chế uống rượu, đặc biệt là bia và rượu.
- Tránh các thực phẩm có hàm lượng purine cao như nội tạng, động vật có vỏ và một số loại cá như cá mòi và cá cơm.
- Ăn một chế độ ăn uống cân bằng nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa ít béo.
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh và tập thể dục thường xuyên để giúp kiểm soát nồng độ axit uric.
- Hạn chế thực phẩm và đồ uống có đường vì chúng có thể góp phần làm tăng nồng độ axit uric.
- Nói chuyện với bác sĩ về các loại thuốc có thể giúp giảm nồng độ axit uric nếu cần thiết.
Axit uric giúp ích gì cho cơ thể chúng ta?
Axit uric, một chất thải được hình thành trong quá trình phân hủy purin, phục vụ một số chức năng quan trọng trong cơ thể. Nó hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương oxy hóa và giảm viêm.
Axit uric có tác dụng bảo vệ thần kinh, hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh thoái hóa thần kinh. Nó cũng đóng một vai trò trong việc chữa lành vết thương và có đặc tính kháng khuẩn, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.
Mặc dù axit uric có lợi theo những cách này, nhưng việc duy trì mức độ khỏe mạnh là điều cần thiết để ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe như bệnh gút và sỏi thận, có thể phát sinh do sự tích tụ axit uric quá mức.
Ai có nguy cơ tăng axit uric?
Những người có nguy cơ tăng nồng độ axit uric bao gồm những người có chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu purine như thịt đỏ, nội tạng, động vật có vỏ và một số loại cá.
Thừa cân hoặc béo phì, có tiền sử gia đình mắc bệnh gút hoặc nồng độ axit uric cao và một số tình trạng bệnh lý như bệnh thận, huyết áp cao, tiểu đường và suy giáp có thể làm tăng nguy cơ.
Người sử dụng các loại thuốc như thuốc lợi tiểu, aspirin và thuốc dùng để điều trị huyết áp cao và cholesterol, cũng như uống quá nhiều rượu và mất nước, cũng có thể góp phần làm tăng nồng độ axit uric.
Quản lý các yếu tố nguy cơ này thông qua thay đổi chế độ ăn uống và lối sống có thể giúp ngăn ngừa nồng độ axit uric cao và các vấn đề sức khỏe liên quan như bệnh gút và sỏi thận.
Theo N.Hà/VOV.VN (Biên dịch)
https://vov.vn/suc-khoe/dieu-gi-se-xay-ra-khi-nong-do-axit-uric-trong-co-the-tang-qua-muc-post1107658.vov