Lệnh giam giữ chính thức đối với Tổng thống bị luận tội của Hàn Quốc Yoon Suk Yeol do Tòa án khu vực phía Tây thủ đô Seoul vừa đưa ra rạng sáng 19/1 đã tạo ra một cục diện mới, nghiêm trọng hơn cho cuộc khủng hoảng đang kéo dài tại nước này.
Theo giới quan sát, đằng sau phán quyết này còn nhiều điều gây tranh cãi và chưa đủ căn cứ để kiểm chứng. Đồng thời, đây cũng là quyết định gây chia rẽ tại Hàn Quốc, mang lại nhiều vấn đề vượt qua biên giới của một quốc gia, cùng những lo ngại về ảnh hưởng đối với môi trường an ninh quốc tế.
Bạo lực bùng phát tại Seoul rạng sáng 19/1. Ảnh: NHK
Lý do gây tranh cãi
Theo các nhà phân tích chính trị quốc tế, có nhiều lý do dẫn tới quyết định này của tòa án. Trong đó, lý do bề nổi là các cơ quan điều tra đã thuyết phục được Tòa về “nguy cơ Tổng thống bỏ trốn và che dấu, tiêu hủy chứng cứ”, đồng thời làm sâu sắc thêm nghi vấn về tội danh “gây nổi loạn” liên quan đến lệnh thiết quân luật được ban bố và thu hồi trong đêm 3/12/2024 vừa qua, trong khi các luật sư biện hộ cho tổng thống không chứng minh được việc ban bố thiết quân luật là một động thái chính trị hợp pháp, hợp hiến, phù hợp với quyền lực tổng thống của một đất nước, không liên quan tới tội danh gây nội loạn.
Còn có một chi tiết tế nhị nữa, đó là việc các luật sư biện hộ kiên quyết cho rằng các cuộc điều tra nhằm vào Tổng thống cùng quyết định ra lệnh tạm giữ và giam giữ ông Yoon Suk Yeol là không có cơ sở, vô hiệu lực. Thậm chí, các luật sư còn chỉ trích quyết định giam giữ ông Yoon của tòa án là “phản Hiến pháp” và “đi ngược lại chủ nghĩa pháp trị”. Luận điểm và sự chỉ trích này, dù ít dù nhiều cũng gây động chạm, ảnh hưởng tới sự tôn nghiêm của tòa án, dễ dẫn tới việc tòa án phải bảo vệ chính kiến và sự đúng đắn trong phán quyết của mình.
Thêm nữa, tại tòa, ông Yoon đã có khoảng 45 phút phát biểu, nêu quan điểm của mình xung quanh lệnh tạm giữ và các cáo buộc của các cơ quan điều tra nhằm vào cá nhân, nhưng tất cả những điều này không thuyết phục được tòa án, dẫn tới một phán quyết bất lợi cho Tổng thống Yoon Suk Yeol. Bên cạnh đó, còn có một phân tích mang màu sắc của thuyết âm mưu và chưa đủ bằng chứng để khẳng định, nhưng không phải là không có cơ sở.
Đó là ý kiến cho rằng, phải có một nhân vật nào đó mang một mâu thuẫn đến mức “thề không đội trời chung” với cá nhân ông Yoon Suk Yeol, thúc đẩy mọi nỗ lực để dồn ông Yoon vào đường cùng, đồng thời cũng có khả năng có một thế lực nào đó đầy sức mạnh, đứng đằng sau giật dây, điều khiển, dàn xếp mọi động thái có liên quan. Nếu phân tích này đúng, cho dù Tổng thống có mặt tại tòa hay không, mọi việc đều đã được an bài từ trước.
Quyết định gây chia rẽ và châm ngòi bạo lực
Liên quan đến quyết định ra lệnh giam giữ của tòa, dư luận Hàn Quốc có một sự chia rẽ sâu sắc giữa một bên là những người ủng hộ còn bên kia là lực lượng chống đối Tổng thống. Ngay từ sau khi lệnh bắt giữ Tổng thống lần thứ nhất hết hiệu lực vào hôm 6/1 vừa qua, tại nhiều nơi thuộc khu trung tâm của thủ đô Seoul luôn chật kín những người biểu tình với những tiếng la ó phản đối qua lại giữa hai phe, gây một không khí hỗn loạn, căng thẳng. Phe ủng hộ Tổng thống cho rằng lệnh bắt không có hiệu lực, trong khi, phe phản đối đã tiến hành biểu tình ngồi để yêu cầu lực lượng cảnh sát và các cơ quan điều tra nỗ lực hơn nữa nhằm bắt giữ Tổng thống bị luận tội càng sớm càng tốt.
Sự đối đầu giữa hai phe đã gây lo ngại sâu sắc cho cư dân các khu vực phụ cận, khiến cảnh sát thủ đô Seoul đã phải triển khai lực lượng trên diện rộng với nhân số lớn để ngăn chặn nguy cơ bạo lực bùng phát. Đặc biệt, vào rạng sáng hôm 19/1, sau khi tòa án ra lệnh giam giữ Tổng thống, bạo lực đã bùng phát tại Seoul. Từ chiều hôm trước, đã có tới khoảng 44.000 người ủng hộ Tổng thống tụ tập xung quanh tòa án, hô vang các khẩu hiệu phản đối lệnh bắt giữ và yêu cầu phóng thích Tổng thống ngay lập tức. Cảnh sát đã phải thiết lập một hàng rào lưới sắt xung quanh tòa án và đặt nhiều xe buýt trước cổng chính để ngăn những người này thâm nhập.
Sau khi tòa đưa ra phán quyết, hàng trăm người đã xông vào trụ sở tòa án, đập vỡ cửa kính, tháo và giẫm đạp lên biển tên của tòa án. Cảnh sát đã phải huy động một lực lượng lớn với hơn 600 người để giải tán, đồng thời đã phải bắt giữ gần 100 người quá khích. Trong khi đó, các quan chức và giới chính trị Hàn Quốc hoàn toàn “im hơi, lặng tiếng”. Động thái mang tính “náu mình chờ thời” này khiến giới quan sát liên tưởng tới “sự yên lặng giữa hai cơn bão”, và đưa ra một dự báo đầy quan ngại về một “cơn địa chấn” khác sẽ nổ ra trên chính trường Hàn Quốc trong một tương lai gần.
Ảnh hưởng lan rộng
Giới quan sát chính trị quốc tế tỏ ra bi quan khi cho rằng sau phán quyết này, khủng hoảng chính trị tại Hàn Quốc sẽ tiếp tục kéo dài, với nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới tình hình chung của khu vực và thế giới, đặc biệt là về mặt an ninh. Nếu như năm 2024 đã chứng kiến sự căng thẳng chưa từng có trong suốt hơn 7 thập kỷ vừa qua trên Bán đảo Triều Tiên, thì giới quan sát đang lo ngại rằng “sự căng thẳng chưa từng có” này sẽ lặp lại trong năm 2025 với mức độ nghiêm trọng hơn.
Hãy cùng nhìn từ phản ứng của Triều Tiên. Trong suốt một thời gian dài kể từ khi lệnh thiết quân luật gây khủng hoảng được ban bố hôm 3/12/2024, Triều Tiên không hề có động thái gì tỏ ra quan tâm, cho đến tận hôm 17/1, cơ quan ngôn luận của Đảng Lao động Triều Tiên là tờ “Rodong Sinmun” mới lần đầu tiên đăng tải các thông tin về chính trường Hàn Quốc, trong đó có việc bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeol. Bài báo này lập tức thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận Hàn Quốc và các nước xung quanh vì tính bất ngờ cũng như thời điểm, bối cảnh được đăng tải, nhất là khi từ đầu năm 2025 đến nay, phía Triều Tiên đã 2 lần phóng tên lửa.
Tiếp theo là các động thái của Mỹ. Không phải ngẫu nhiên mà khi sắp kết thúc nhiệm kỳ và trong khi Hàn Quốc đang chìm sâu vào khủng hoảng, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken lại tiến hành một chuyến thăm tới Hàn Quốc. Theo giới quan sát, chuyến thăm này mang nhiều mục đích. Đầu tiên là để trấn an các đồng minh tại châu Á trước những lo ngại về sự thay đổi chính sách dưới thời ông Donald Trump, nhưng đồng thời cũng là để khẳng định lại tầm quan trọng của hợp tác Mỹ - Hàn và Mỹ - Hàn - Nhật đối với an ninh khu vực.
Tiếp ngay sau chuyến thăm Hàn Quốc của ông Blinken, Ngoại trưởng Nhật Bản Iwaya Takeshi cũng đến Seoul để khẳng định lại việc tiếp tục thắt chặt hợp tác song phương Nhật – Hàn và hợp tác 3 bên Nhật – Hàn – Mỹ trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là an ninh nhằm đối phó với các thách thức liên quan đến Triều Tiên. Chỉ cần nhìn từ những động thái trên có thể khẳng định, khủng hoảng chính trị Hàn Quốc đã vượt ra khỏi biên giới một quốc gia, ảnh hưởng sâu sắc, thậm chí có khả năng dẫn tới những thay đổi không nhỏ trong cục diện an ninh khu vực cũng như trên toàn thế giới.
Theo PV/VOV-Tokyo
https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/dang-sau-lenh-giam-giu-tong-thong-han-quoc-yoon-suk-yeol-post1149812.vov