Biến giá trị văn hóa dân tộc Mường thành tài sản phát triển

Hòa Bình được biết đến là vùng đất xứ Mường với 4 vùng Mường nổi tiếng "Nhất Bi, nhì Vang, tam Thàng, tứ Động”. Nơi đây được thiên nhiên ban tặng ưu đãi về khí hậu, cảnh quan, có nhiều lợi thế để phát triển văn hóa, du lịch.

Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện Đề án bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường và nền “Văn hóa Hòa Bình” giai đoạn 2023 - 2030 đã quyết liệt triển khai và tạo được những bước tiến đột phá, phát triển vượt bậc chung của Hòa Bình. 

Bí thư Tỉnh ủy Hòa Bình Nguyễn Phi Long nhấn mạnh, Hòa Bình xác định quan điểm bảo tồn các giá trị văn hóa để phát triển du lịch. Người dân là chủ thể trong công tác phát huy các giá trị tốt đẹp, đặc sắc gắn với xóa bỏ hủ tục lạc hậu, biến giá trị văn hóa dân tộc Mường và nền "Văn hóa Hòa Bình" trở thành tài sản phát triển, việc đầu tư phải phù hợp với quy hoạch. Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa là nhiệm vụ lâu dài, các cấp, ngành, huyện, thành phố phải xây dựng kế hoạch cụ thể triển khai thực hiện. Một trong những nhiệm vụ trước mắt là đẩy nhanh tiến độ xây dựng Khu bảo tồn không gian văn hóa dân tộc Mường gắn với phát triển du lịch tại xã Phong Phú, huyện Tân Lạc; tập trung xây dựng Di tích quốc gia đặc biệt đối với quần thể hang động và danh lam thắng cảnh chùa Tiên, xã Phú Nghĩa (Lạc Thủy).

Mường Bi thuộc huyện Tân Lạc là 1 trong 4 vùng Mường lớn nhất, du lịch ở đây đã có bước tiến đột phá. Với tiềm năng, lợi thế, huyện Tân Lạc đã đẩy mạnh hoạt động du lịch trải nghiệm vườn quýt cổ Nam Sơn, thung lũng rau su su xanh bạt ngàn; khám phá động Nam Sơn, những nếp nhà sàn truyền thống của đồng bào Mường được bảo tồn gần như nguyên vẹn. Du khách còn được thưởng thức các món ăn dân tộc; săn mây, chiêm ngưỡng sự hùng vĩ của thiên nhiên; khám phá kho tàng văn hóa dân gian phong phú với nhiều thể loại như truyện cổ, dân ca, ví đúm, hát ru, đồng dao, hát đập hoa, hát đối, chiêng Mường, mo Mường...

Đặc biệt, du khách được tìm hiểu sâu sắc về văn hóa người Mường với những lễ hội truyền thống như Khai hạ dân tộc Mường (xã Phong Phú), những năm gần đây được tổ chức quy mô cấp tỉnh; đánh bắt cá suối truyền thống xã Lỗ Sơn; Thác Trăng (xã Nhân Mỹ)... Huyện đã có các điểm du lịch cộng đồng đạt tiêu chuẩn OCOP, hệ thống nhà hàng, điểm vui chơi, điểm du lịch, các tour, tuyến được xây dựng, kết nối với các địa phương trong tỉnh và toàn quốc, tạo nên hệ sinh thái du lịch khá đa dạng, thu hút nhiều du khách.

Chị Đoàn Hồng Giang (Hà Nội) chia sẻ, trung bình khoảng 2 tháng sẽ cùng gia đình, bạn bè đi từ Hà Nội đến huyện Tân Lạc để trải nghiệm văn hóa, phong tục, tập quán nơi đây. Đến đây, du khách sẽ được hòa mình vào thiên nhiên trong lành, mát mẻ, thưởng thức văn nghệ, các món ăn truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc Mường, cùng với bà con bản địa sản xuất, sinh hoạt hàng ngày..., tránh xa khói bụi, đông đúc nơi đô thị.

Một điểm không thể bỏ qua khi đến Tân Lạc là hệ thống hang động đẹp, thắng cảnh thiên nhiên kỳ vĩ tại di tích động Hoa Tiên, xóm Ngòi, xã Suối Hoa, với vô vàn khối nhũ đá, măng đá, cột đá hình thù kỳ thú, phản chiếu ánh sáng lấp lánh, tạo cảm giác như một bảo tàng nghệ thuật tự nhiên. Hay động thác Bờ, xóm Bưng, xã Suối Hoa; động Nam Sơn, xóm Tớn Trong, xã Vân Sơn; hang Muối, thị trấn Mãn Đức - di chỉ cư trú của người nguyên thủy thuộc nền “Văn hóa Hòa Bình”; núi Cột Cờ, xã Phong Phú; thác Thung, thác Trăng, Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Sơn - Ngổ Luông... Thời gian gần đây có một số điểm đến mang lại cho du khách trải nghiệm mới như đèo Đá Trắng, xã Phú Cường, vừa là điểm dừng chân thú vị vừa là nơi ngắm cảnh lý tưởng.

Bà Bùi Minh Hồng, Trưởng phòng Văn hoá - Thông tin huyện Tân Lạc cho biết, thời gian qua, Phòng đã tham mưu UBND huyện triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch phát triển du lịch của huyện; Đề án phát triển du lịch tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030; Đề án "Xây dựng các xã vùng cao huyện Tân Lạc trở thành khu du lịch cấp tỉnh vào năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” và các kế hoạch tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác quản lý, đẩy mạnh phát triển du lịch và phát triển du lịch toàn diện, nhanh, bền vững trên địa bàn huyện.

Huyện Tân Lạc đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá, tích cực giới thiệu tiềm năng, sản phẩm du lịch để thu hút du khách; mở rộng liên kết, tăng cường thu hút đầu tư. Kết quả năm 2024, toàn huyện ước đón 294.500 lượt khách đến tham quan du lịch (khách nội địa 286.650 lượt; khách quốc tế 7.850 lượt), đạt 101,5% kế hoạch. Tổng thu nhập từ du lịch đạt 101,5% kế hoạch.

Để tiếp tục thực hiện tốt Đề án bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường và nền “Văn hóa Hòa Bình”, tỉnh đã đổi mới tư duy, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về văn hóa nói chung, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa. Tỉnh tập trung phát huy vai trò của chủ thể văn hóa là nhân dân; xây dựng và hoàn thiện cơ chế hợp tác bền vững giữa Nhà nước - nhà khoa học - doanh nghiệp - cộng đồng chủ thể; đồng thời đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, nâng cao hiệu quả công tác nghiên cứu, kiểm kê, hoàn thiện cơ sở dữ liệu số; tạo cơ sở bảo tồn, phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa truyền thống dân tộc Mường và các dân tộc anh em, trên nền tảng giá trị đặc sắc của nền văn hóa Hòa Bình.

Theo Thanh Hải (TTXVN)

 https://baotintuc.vn/van-hoa/bien-gia-tri-van-hoa-dan-toc-muong-thanh-tai-san-phat-trien-20250129124253414.htm