Cho đến thời điểm này, hạn chế lớn nhất của công tác DS-KHHGÐ là tổ chức bộ máy làm công tác này ở địa phương, nhất là cấp huyện và xã, chậm được kiện toàn, chưa đủ mạnh để có thể tổ chức triển khai hiệu quả các hoạt động của chương trình.
Với 285/686 trung tâm DS - KHHGÐ cấp huyện, nhưng chỉ có từ một đến hai cán bộ và 45 tỉnh, thành phố chưa giao chỉ tiêu biên chế sự nghiệp để tuyển dụng cán bộ chuyên trách công tác DS- KHHGÐ cấp xã. Ðiều này, làm ảnh hưởng trực tiếp tới việc quản lý và tổ chức thực hiện công tác DS - KHHGÐ trong giai đoạn này.
Sau khi giải thể Ủy ban DSGÐTE các cấp, số cán bộ làm công tác DS - KHHGÐ có kinh nghiệm và làm việc nhiều năm ở cấp tỉnh, huyện đã chuyển sang lĩnh vực công tác khác. Trong khi đó, quá trình tuyển dụng và điều động cán bộ ở một số địa phương còn chậm, cho nên, hiện nay số cán bộ trong các Chi cục và trung tâm DS - KHHGÐ tuyển dụng không đủ chỉ tiêu. Nhiều nơi không bổ nhiệm được cán bộ lãnh đạo vì chưa có người phù hợp tiêu chuẩn được giao. Ðáng chú ý, việc đào tạo đủ chuẩn cho đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác DS - KHHGÐ cấp xã vẫn đang trong giai đoạn xây dựng chương trình và mã số đào tạo cho nên không kịp đáp ứng nhu cầu hiện nay. Thí dụ, tại tỉnh Long An và một số địa phương khác, đang trong tình trạng nhân lực thiếu và yếu ở các cấp, nhất là cấp xã, chỉ có 30% số cán bộ dân số cấp xã đạt chỉ tiêu biên chế ngành y tế.
Hiện nay hai biện pháp tránh thai hiện đại có tác dụng lâu dài và hiệu quả cao là triệt sản và vòng tránh thai lại có xu hướng giảm, đặc biệt là biện pháp triệt sản. Số lượng và cơ cấu sử dụng biện pháp tránh thai chưa bảo đảm để duy trì mức sinh thay thế; tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại (68,2%) chưa đạt yêu cầu; tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai không hiện đại hoặc có tác dụng ngắn hạn (thuốc tiêm, thuốc cấy) có xu hướng ngày càng tăng. Cơ sở vật chất tại các cơ sở y tế địa phương tuy đã được nâng cấp, nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu cung cấp dịch vụ KHHGÐ chất lượng cao. Trang thiết bị, dụng cụ y tế để cung cấp các dịch vụ KHHGÐ ở một số địa phương còn thiếu, không đồng bộ, kém chất lượng. Số lượng cán bộ cung cấp dịch vụ KHHGÐ tại trạm y tế còn thiếu và yếu.
Hiện nay cả nước còn 26% số xã chưa thực hiện được kỹ thuật đặt vòng tránh thai, 47% số xã chưa thực hiện được kỹ thuật hút thai sớm. Các biện pháp thực hiện công tác DS -KHHGÐ thiếu đồng bộ và chưa kịp thời. Một số tỉnh giao kế hoạch và dự toán ngân sách chậm theo tiến độ quy định của Chính phủ, thậm chí có tỉnh đến tháng 2, tháng 3-2009 mới giao kế hoạch của năm. Một số tỉnh giảm chỉ tiêu mức sinh và kinh phí chương trình hỗ trợ so với kế hoạch Chính phủ giao để chuyển sang thực hiện các nhiệm vụ khác không thuộc Chương trình mục tiêu DS - KHHGÐ như: Ðà Nẵng, Thái Nguyên...
Ðể khắc phục một cách hiệu quả, tại hội nghị giao ban trực tuyến với 63 tỉnh, thành phố về công tác DS - KHHGÐ, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Quốc Triệu đã nêu các giải pháp, trong đó, cần tập trung chỉ đạo điều hành, thực hiện các giải pháp, kế hoạch DS - KHHGÐ trong sáu tháng cuối năm 2009; đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng hoạt động nhằm thực hiện đồng bộ các giải pháp về quy mô, cơ cấu, chất lượng dân số. Ðẩy mạnh các hoạt động truyền thông thường xuyên của các bộ, ngành, đoàn thể, cơ quan truyền thông đại chúng và tại cấp tỉnh, huyện, xã; Tổ chức thực hiện có hiệu quả hoạt động tuyên truyền vận động tại vùng trọng điểm, thực hiện chiến dịch truyền thông lồng ghép với cung cấp dịch vụ KHHGÐ đến vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.
Củng cố và ổn định bộ máy tổ chức, cán bộ làm công tác DS - KHHGÐ từ Trung ương đến cơ sở, bảo đảm đủ mạnh để thực hiện các nhiệm vụ DS - KHHGÐ. Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ quan chuyên trách DS - KHHGÐ mỗi cấp; xây dựng và ban hành quy chế làm việc của cơ quan DS - KHHGÐ các cấp, quy định về phân cấp quản lý và cơ chế phối hợp giữa cơ quan chuyên trách DS - KHHGÐ với cơ quan, đơn vị khác trong ngành y tế. Ðào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ sáu tháng cuối năm cho cán bộ ở Trung ương và địa phương nhằm cung cấp kỹ năng quản lý, tổ chức thực hiện các lĩnh vực của công tác DS - KHHGÐ.
Sớm quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ quan chuyên trách DS - KHHGÐ mỗi cấp; xây dựng và ban hành quy chế làm việc của cơ quan DS -KHHGÐ các cấp, quy định về phân cấp quản lý và cơ chế phối hợp giữa cơ quan chuyên trách DS -KHHGÐ với cơ quan, đơn vị khác trong ngành y tế và các ngành khác có liên quan. Phối hợp Bộ Giáo dục và Ðào tạo xây dựng Chương trình trung cấp chuyên nghiệp dân số - y tế để triển khai đào tạo cán bộ chuyên trách công tác DS -KHHGÐ cấp xã bắt đầu từ năm 2010. Phấn đấu tập trung thực hiện các giải pháp, kế hoạch trong tháng còn lại của năm 2009, đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng dân số đã đề ra năm 2009 và hoàn thành chỉ tiêu Quốc hội giao giảm tỷ lệ sinh 0,2 phần nghìn.
Theo báo cáo của các tỉnh, thành phố, tổng số trẻ sinh ra trong ba tháng đầu năm 2009 là 268.450 cháu, tăng hơn 0,1% so với cùng kỳ năm 2008; đặc biệt có 27.453 cháu sinh ra là con thứ ba trở lên, tăng 1% so với cùng kỳ năm 2008. Ước tính số trẻ sinh ra là con thứ ba trở lên trong sáu tháng đầu năm 2009 là 60.368 cháu, tăng 1% so với cùng kỳ năm 2008 (năm 2008 là năm có tình trạng sinh con thứ ba trở lên tăng cao nhất trong các năm gần đây).
Theo ND