Bộ Tài nguyên - Môi trường vừa có Quyết định số 14/2009/TT-BTNMT quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất.
Theo đó, người đang sử dụng đất được bồi thường về đất phải đáp ứng đủ điều kiện: Có giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng, cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất và giấy tờ giao nhà tình nghĩa gắn liền với đất; giấy tờ về thanh lý, hóa giá nhà ở, mua nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người đang sử dụng đất.
Đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân được bồi thường gồm: Đất trồng cây hàng năm và lâu năm; đất rừng sản xuất là rừng trồng, đất nuôi trồng thủy sản; đất làm muối và đất nông nghiệp khác.
Đối với đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xét duyệt quy hoạch rừng phòng hộ, rừng đặc dụng mà các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân nhận khoanh nuôi tái sinh rừng, chăm sóc, bảo vệ rừng hoặc trồng rừng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước theo hợp đồng khoán thì khi Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường về đất, chỉ được bồi thường về cây trồng trên đất.
Đối với việc bồi thường đất ở thì người bị thu hồi đất ở được giao đất ở mới hoặc bằng nhà tái định cư hoặc bằng tiền theo giá trị quyền sử dụng đất tại thời điểm có quyết định thu hồi đất.
Tài sản trên đất được bồi thường bao gồm: nhà, công trình được phép xây dựng trên đất có đủ điều kiện bồi thường về đất hoặc nhà, công trình không được phép xây dựng nhưng xây dựng trên đất có đủ điều kiện được bồi thường về đất và chỉ xây dựng trước ngày 1/7/2004 thì mới được bồi thường theo đúng quy định tại Nghị định 69/2009/NĐ-CP.
Nghị định 69/2009/NĐ-CP quy định tách bạch giữa bồi thường và hỗ trợ, không quy định mức hỗ trợ cụ thể mà giao cho UBND cấp tỉnh quy định cho phù hợp với điều kiện cụ thể.
Về hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất, Nghị định quy định thành hai loại: trường hợp thu hồi 30% - 70% và trường hợp trên 70% diện tích đất nông nghiệp. Thời gian hỗ trợ tương ứng là 24 tháng và 36 tháng. Mức hỗ trợ cho mỗi nhân khẩu là 30 kg gạo một tháng.
Đối với hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp mà không có đất để bồi thường thì ngoài việc được bồi thường bằng tiền, người bị thu hồi đất còn được hỗ trợ bằng một trong các hình thức: hỗ trợ tiền bằng 1,5 - 5 lần giá đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích bị thu hồi; hỗ trợ một lần bằng một suất đất ở hoặc một căn hộ chung cư, hoặc một suất đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp. Nếu được bồi thường bằng đất nông nghiệp, người bị thu hồi sẽ được hỗ trợ ổn định sản xuất, gồm giống cây trồng vật nuôi, khuyến nông, khuyến lâm, bảo vệ thực vật, thú y…
Đối với những người đang sử dụng nhà ở thuộc sở hữu nhà nước mà bị phá dỡ sẽ được thuê nhà tại nơi tái định cư; trường hợp không có nhà tái định cư để bố trí thì được hỗ trợ bằng tiền để tự lo chỗ ở mới, mức hỗ trợ bằng 60% trị giá đất và 60% trị giá nhà đang thuê. Trường hợp có nhà tái định cư để bố trí mà không có nhu cầu thuê thì không được hỗ trợ bằng tiền.
Cần lưu ý là việc bố trí tái định cư chỉ thực hiện đối với các trường hợp: Hộ gia đình, cá nhân phải di chuyển chỗ ở do bị thu hồi hết đất ở mà không có chỗ ở nào khác hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở; hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nằm trong hành lang an toàn khi xây dựng các công trinh công cộng có hành lang bảo vệ an toàn; trong hộ gia đình có nhiều thế hệ cùng chung sống đủ điều kiện tách hộ hoặc có nhiều gia đình cùng sử dụng một thửa đất ở bị thu hồi.
Báo Giáo dục & Thời đại Online