Theo ông Vương Ngọc Tuấn, người tiêu dùng nên tự trang bị kiến thức về sản phẩm và pháp luật bảo vệ người tiêu dùng để tự bảo vệ mình.
Mua bán thông tin cá nhân để tống tiền, đe doạ?
Thực trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng đang ngày càng gia tăng, quyền lợi người tiêu dùng (NTD) ngày càng bị xâm phạm nhiều. Vậy thực tế hoạt động bảo vệ NTD đang như thế nào và cần làm gì để NTD được bảo vệ tốt hơn? Phóng viên VOV online phỏng vấn ông Vương Ngọc Tuấn, Phó Tổng Thư ký Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ NTD Việt Nam.
PV: Thưa ông, hiện nay NTD Việt Nam đang được bảo vệ quyền lợi của mình bằng các kênh nào?
Ông Vương Ngọc Tuấn: Trước hết, NTD được bảo vệ bằng hệ thống Luật pháp Việt Nam, trong đó trực tiếp là Luật Bảo vệ quyền lợi NTD. Trên cơ sở thực hiện Luật này, có hai kênh chính để bảo vệ NTD. Một là, cơ quan quản lý nhà nước, đứng đầu là Bộ Công Thương, các Sở và Phòng Công Thương ở các tỉnh. Các Bộ ngành chức năng cũng có trách nhiệm bảo vệ người tiêu dùng theo ngành dọc của mình.
Hai là, các tổ chức xã hội, trong đó có Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam và các đơn vị thành viên của Hội tại các tỉnh, thành.
Nếu NTD phát hiện sản phẩm hàng hóa mình mua có dấu hiệu vi phạm hoặc phát hiện có vi phạm quyền lợi NTD ở đâu đó thì có thể gửi khiếu nại đến các cơ quan nêu trên để được giải quyết hoặc tư vấn hỗ trợ.
PV: Thực tế, chưa có nhiều NTD lên tiếng đòi quyền lợi của mình nếu bản thân bị xâm phạm hoặc khi phát hiện ra sự xâm phạm ở đâu đó NTD cũng không lên tiếng, theo ông vì sao?
Ông Vương Ngọc Tuấn: Có 2 nguyên nhân chính. Thứ nhất, có thể do mức giá món hàng khi mua không lớn (chỉ vài chục hoặc vài trăm nghìn) nên NTD sẵn sàng bỏ qua. Thứ hai, có thể do kiến thức về sản phẩm hàng hóa của NTD không tốt nên không phát hiện được vi phạm hoặc nếu phát hiện được, có nghi ngờ nhưng không dám chắc nên không dám lên tiếng khiếu nại.
Cạnh đó, hiện nay ý thức tự bảo vệ mình của NTD Việt Nam chưa cao. Điều này do có trường hợp NTD không đủ kiến thức, trình độ, không đủ thông tin về sản phẩm để có thể đấu tranh bảo vệ quyền lợi của mình và người khác.
Tuy nhiên, cũng có trường hợp, NTD dùng hoàn toàn có thể nhận thức được sự xâm phạm nhưng vẫn cố tình lờ đi. Đơn cử, đa số NTD biết mũ bảo hiểm kém chất lượng bày bán trên phố, giá chỉ 20.000-30.000 đồng/chiếc, nhưng họ vẫn mua để sử dụng kiểu chống đối với CSGT. Với những đối tượng NTD này, khó có cơ quan, tổ chức nào có thể bảo vệ được.
Nhiều sản phẩm NTD cũng khó nhận biết thật, giả
PV: Có không ít doanh nghiệp biết bị làm nhái, làm giả sản phẩm của mình nhưng họ cũng không lên tiếng bảo vệ mình và bảo vệ NTD, theo ông vì sao?
Ông Vương Ngọc Tuấn: Trước hết, nguyên tắc là DN, nhà sản xuất và phân phối sản phẩm phải tự bảo vệ uy tín, thương hiệu của mình. Trên thực tế có không ít doanh nghiệp không lên tiếng vì ý thức bảo vệ thương hiệu, chất lượng sản phẩm của họ chưa tốt. Hoặc cũng có trường hợp DN sợ phản tác dụng, vì nếu lên tiếng có thể NTD sẽ nghi ngờ và tảy chay sản phẩm.
PV: Trường hợp doanh nghiệp sản xuất, nhà phân phối sản phẩm cố tình trà trộn hàng giả, hàng nhái… vào bày bán cùng các hàng thật để lừa NTD nhằm kiếm lợi, ông nghĩ sao?
Ông Vương Ngọc Tuấn: Xảy ra chuyện này, trước hết đó là các nhà sản xuất, nhà phân phối sản phẩm không nghiêm túc, cố tình vi phạm pháp luật để tranh thủ kiếm chác chộp giật. Còn doanh nghiệp và nhà phân phối làm ăn nghiêm túc khó có thể xảy ra chuyện này. Nếu xảy ra, do bộ phận kiểm tra, đánh giá chất lượng sản phẩm của họ hoạt động không đạt tiêu chuẩn.
Ngoài ra, nếu doanh nghiệp, nhà phân phối sản phẩm cố tình vi phạm về chất lượng sản phẩm, đó là họ tự đánh vào mình. Bởi sớm muộn thì NTD sẽ phát hiện ra mà tảy chay sản phẩm đó, thiệt hại lâu dài do DN sản xuất và nhà phân phối sẽ phải gánh chịu.
PV: Vậy theo ông, cả DN và NTD cần phải làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?
Ông Vương Ngọc Tuấn: Để bảo vệ NTD, không chỉ cần sự nỗ lực hơn nữa của các cơ quan quản lý nhà nước, sự vào cuộc của các tổ chức xã hội và sự hỗ trợ của các phương tiện thông tin đại chúng, mà quan trọng nhất và cơ bản nhất chính là ý thức tự bảo vệ của NTD.
Trước hết, NTD phải tự trang bị kiến thức để biết khi nào quyền lợi của mình bị xâm phạm. Đồng thời, NTD phải có ý thức tránh xa những hàng hóa, dịch vụ mà mình nhận thức được nó không đảm bảo và phải có ý thức bảo vệ cộng đồng.
Thông thường, khi NTD đối mặt với những vụ việc vi phạm quyền lợi của mình họ thường im lặng hoặc không tiếp tục sử dụng hàng hóa, dịch vụ đó nữa. Nhưng họ quên rằng, bên cạnh họ còn rất nhiều những hàng hóa và NTD khác nữa. Có thể những NTD khác không đủ khả năng nhận biết như họ thì sự lên tiếng hỗ trợ cộng đồng hoặc báo các cơ quan chức năng là rất quan trọng.
Đây là một kênh để các cơ quan chức năng vào cuộc bảo vệ lợi ích không chỉ cho cá nhân NTD nào đó mà còn bảo vệ lợi ích cho xã hội, bảo vệ uy tín, thương hiệu cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Về phía doanh nghiệp, ngoài việc cần mạnh mẽ hơn nữa trong việc chủ động đấu tranh tố giác các sai phạm mà ảnh hưởng đến quyền lợi của họ và NTD thì cũng phải tăng cường thông tin về sản phẩm, hướng dẫn NTD cách phân biệt hàng thật, hàng giả để NTD có cơ sở đấu tranh tố giác vi phạm./.
PV: Vâng, xin cảm ơn ông!
Theo Xuân Thân vovnews.vn