Vừa qua, tại Biên Hoà - Đồng Nai, Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ; Liên hiệp các Hội Khoa học & Kỹ thuật VN, Phòng Thương mại & Công nghiệp VN; Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Đài Truyền hình VN tổ chức Lễ trao giải thưởng “Tài năng khoa học trẻ VN” năm 2012. Tham dự Lễ có đại diện các Cơ quan nêu trên, đại diện 89 trường đại học - học viện và gần 600 giảng viên trẻ - sinh viên đoạt giải.
PGS TS Tạ Đức Thịnh - Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ & Môi trường (Bộ GD&ĐT) cho biết: “Giải thưởng năm nay đã quy tụ khá nhiều đề tài nghiên cứu khoa học (NCKH) của sinh viên (SV) có tính sáng tạo, nội dung phong phú, một số đề tài có khả năng triển khai ứng dụng vào thực tiễn cuộc sống. Một số đề tài mạnh dạn đề cập đến những vấn đề thời sự mà xã hội rất quan tâm. Ở các đề tài đoạt giải nhất, hầu hết SV đều nắm vững các kiến thức cơ bản của vấn đề nghiên cứu...
Năm 2012, lần đầu tiên giải thưởng “Tài năng khoa học trẻ VN” được trao cho các giảng viên trẻ. Các đề tài NCKH của giảng viên trẻ đoạt giải có tính sáng tạo cao, có công bố kết quả nghiên cứu trên các tạp chí khoa học quốc tế có uy tín. Một số đề tài ứng dụng có hiệu quả tại các địa phương như: đề tài “Phân tích đặc điểm phân tử các gen HA, NA và M của virus cúm gia cầm H5N1 lưu hành ở miền Bắc VN” của TS Nguyễn Nam Thắng (ĐH Y Thái Bình); đề tài “Phân biệt thịt heo, gà, bò, dê, cừu, bằng kỹ thuật PCR” của ThS Đoàn Thị Tuyết Lê (ĐH Lạc Hồng - Đồng Nai)...”
Những đề tài NCKH của SV đạt giải, bám sát thời sự nóng hổi có thể kể: đề tài “Hoạt động lợi dụng tình hình tranh chấp biển Đông tuyên truyền chống Đảng, Nhà nước và một số vấn đề đặt ra đối với công tác an ninh“ (SV Mai Văn Đức chủ trì nhóm nghiên cứu - giải nhất - Học Viện An ninh Nhân dân); đề tài “Truyền thuyết vua Trần Nhân Tông và lễ hội chùa Yên Tử ở Quảng Ninh” (SV Nguyễn Phương Dung - giải nhì - ĐH Thái Nguyên); đề tài “Nâng cao ý thức bảo vệ chủ quyền biển, đảo cho công dân VN trong tình hình hiện nay” (SV Nguyễn Minh thắng và Hoàng Phi Hải - giải nhì - ĐH An ninh Nhân dân); đề tài “Hành vi định thời điểm thị trường tại các doanh nghiệp VN - nguyên nhân và tác động đến quyết định xây dựng cấu trúc vốn đầu tư” (SV Nguyễn Công Tuấn chủ trì nhóm nghiên cứu - giải nhất - ĐH Kinh tế TP HCM).
Cũng theo đánh giá của Hội đồng xét tặng giải thưởng: Vẫn còn một số đề tài NCKH chất lượng thấp, tỷ lệ SV NCKH chưa cao (nhất là các trường ĐH ngoài công lập). Công tác tổ chức NCKH chưa đồng bộ khi các trường chuyển sang đào tạo theo tín chỉ. Một số trường ĐH có tiềm lực khoa học và công nghệ mạnh, nhưng chưa tham gia hoặc tham gia quá ít vào cuộc thi “Tài năng khoa học trẻ VN” đó là: ĐH Giao thông Vận tải Hà Nội; ĐH Sư phạm Hà Nội; ĐH Báck khoa Hà Nội; ĐH Kinh tế quốc dân; ĐH Vinh...
Trao đổi với chúng tôi, SV Vũ Thị Mùi (lớp Văn K7 - ĐH Khoa học - ĐH Thái Nguyên) đoạt giải nhất với đề tài: “Nghi lễ tang ma của người Sán Dìu ở huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên” cho biết: “nhóm nghiên cứu chúng em còn có 2 bạn Đào Quỳnh Anh và Nguyễn Thị Mùi, thực hiện đề tài này từ niềm say mê khám phá cái mới lạ. Chúng em mất 3 năm cho đề tài. Phải chấp nhận đi sâu vào các làng bản người dân tộc Sán Dìu, chờ đợi có đám tang, nhờ người phiên dịch. Vất vả lắm. Kinh phí làm đề tài hơn 7 triệu đồng, trường giúp một nửa. Có nhiều khi 3 đứa tranh luận nảy lửa. Thành công của đề tài có công lớn của cô Phạm Thị Phương Thái trực tiếp hướng dẫn... Em đang học năm cuối. Ra trường em muốn theo nghề báo - cái nghề của sự khám phá và phiêu lưu.”.
Không nói nhiều về khó khăn khi thực hiện đề tài NCKH: “Nghiên cứu chế tạo vật liệu cách nhiệt Polyurethane tỷ trọng thấp gia cường bằng hạt nano SiO2“. chàng SV Phạm thế Hiếu - khoa Công nghệ Hoá học - ĐH Lạc Hồng tâm sự: “Đề tài đoạt giải nhất, em cũng không ngờ. Em thích mày mò, khám phá cái mới. Chế tạo vật liệu cách nhiệt đang là đòi hỏi bức xúc của nghề xây dựng. Em nảy sinh đề tài này từ đợt kiến tập nghề tại Công ty cách nhiệt Sài Gòn. Theo em, không có đam mê NCKH và thiếu phương pháp NCKH, thiếu sâu sát thực tiễn, thì cuộc sống học hành của SV buồn lắm. Em rất cảm ơn PGS TS Nguyễn Thị Phương Phong đã tận tình hướng dẫn đề tài NCKH cho em...”.
Là trường ĐH ngoài công lập duy nhất có 4 đề tài NCKH đoạt giải “Tài năng khoa học trẻ VN” năm 2012 (2 giải nhất; 2 giải nhì của 2 GV và 2 SV), trường ĐH Lạc Hồng - Đồng Nai đã đăng cai tổ chức buổi lễ và tài trợ cho các giải thưởng. Hiệu trưởng nhà trường NGND - TS Đỗ Hữu Tài nhấn mạnh: “Đây là dịp để thầy và trò trường chúng tôi được học tập, được khích lệ và tự tin hơn vào chính mình... Nếu không có NCKH, trường ĐH chỉ là trường phổ thông cấp 4. Gắn với công tác GD&ĐT, NCKH không chỉ là phong trào, mà phải trở thành một chức năng quan trọng và là việc làm thường xuyên đối với các trường ĐH...”.
Theo Đinh Lê Yên/GĐ&TĐ online