Lần đầu tiên trong lịch sử giải Fields, một nhà khoa học nữ được vinh danh.
Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-Hye trao huy chương Fields cho Giáo sư Maryam Mirzakhani - AFP
Giáo sư 37 tuổi người Iran Maryam Mirzakhani đã trở thành người phụ nữ đầu tiên đoạt huy chương Fields, giải thưởng được mệnh danh là “Nobel toán học”.
Nhà toán học Mirzakhani được trao huy chương Fields 2014 vì những cống hiến nổi bật cho lĩnh vực hình học và các thệ thống động lực học, đặc biệt là những vốn hiểu biết quý báu về tính đối xứng của các bề mặt cong, chẳng hạn như mặt cầu hay mặt hyperbol. Giáo sư Mirzakhani đã tìm ra phương pháp mới giúp tính toán khối lượng, thể tích của những đồ vật có hình thể cong, như yên ngựa.
Mặc dù công trình nghiên cứu của cô được coi là "thuần túy toán học" và hầu hết là lí thuyết, nhưng nó chứa đựng nhiều ý nghĩa liên quan đến vật lý và lý thuyết lượng tử.
Sinh ra và lớn lên tại Tehran, giáo sư Mirzakhani khi còn bé từng mơ ước trở thành một nhà văn nhưng sau khi đi học, cô lại chứng tỏ được khả năng giải toán xuất sắc của mình.
"Mirzakhani thông thạo toán học và văn hóa toán học trong một phạm vi rộng. Cô là hiện thân của sự kết hợp hiếm hoi về khả năng kỹ thuật tối ưu, hoài bão lớn, tầm nhìn sâu và sự hăng say tìm hiểu” - AFP dẫn thông cáo của Hội đồng toán học quốc tế (ICM).
Mirzakhani hiện là giáo sư toán tại Đại học Stanford (Mỹ). Cô đã đạt học vị tiến sĩ tại Đại học Harvard (Mỹ) năm 2004 và từng giành được nhiều giải thưởng khác nhau, kể cả Giải thưởng Blumenthal vì sự tiến bộ nghiên cứu toán học năm 2009 và Giải thưởng Satter của Hiệp hội Toán học Mỹ năm 2013.
Cùng đoạt giải Fields 2014 với giáo sư Mirzakhani còn có 3 nhà toán học khác là Artur Avila (Brazil), Manjul Bhargava (Mỹ gốc Canada) và Martin Hairer (Anh).
Giải thưởng năm nay được trao tại Đại hội Toán học Thế giới của Hiệp hội toán học quốc tế 2014, tổ chức tại Seoul, Hàn Quốc.
Giải thưởng Fields được trao lần đầu vào năm 1936 ở Oslo (Na Uy) và lần thứ hai vào năm 1950 ở Cambridge (Anh). Sự gián đoạn do chiến tranh khiến giải thưởng bốn năm một lần này đến nay chỉ mới trao được cho 56 người. Ban đầu giải thưởng mỗi lần chỉ trao cho hai người, từ năm 1966 mới quyết định tăng lên bốn.
Năm 2010, Giáo sư Ngô Bảo Châu là người Việt Nam đầu tiên được trao giải này.
Theo Lam An/Chinhphu.vn