Nếu một ngày ghé qua huyện Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc, sau khi thăm những bãi cát vàng chạy dài tới cuối chân trời, tắm hồ Vực xanh mênh mang, thả hồn theo những bãi cỏ lau trắng muốt, bạn đừng quên nếm thử món bánh trùng mật mía đặc sản nơi này.
Bánh trùng hấp dẫn bởi màu đỏ cánh gián của mật, thơm của gừng và chút vừng rang vàng, là loại bánh "anh em" với bánh trôi, bánh chay vì cách làm gần giống nhau.
Theo kinh nghiệm làm bánh của các cụ, khi làm bánh phải chọn gạo nếp ngon không lẫn tạp, hạt trắng đem đãi sạch, ngâm qua đêm để khi nghiền bột khỏi chua và bánh sẽ dẻo lâu hơn. Bột phải để ráo nước, không được cứng quá cũng không được nhão quá, vì nếu bột cứng bánh sẽ không mềm, còn nếu bột nhão khi luộc bánh sẽ nát không đẹp mắt. Sau đó, cứ nắm bột thành những nắm có hình giống quả trám, to hơn viên bánh trôi một chút là được.
Để làm ra món bánh trùng mật mía, đặc biệt bột không được đun bằng nước sôi già mà phải với mật mía. Mật mía làm bánh theo đó cũng phải là mật của làng Tân An - một làng có nghề làm mật lâu đời của huyện Vĩnh Tường. Mật sánh đặc, thơm lừng giống mùi mía nướng, màu đỏ đậm, hạt mật bám chắc vào nhau. Có vậy bánh khi đun với mật mới có màu đỏ cánh gián hấp dẫn và mùi thơm đặc biệt của bánh trùng.
Mật mía mua về hòa thêm một chút nước lọc để không quá ngọt, quá sánh, khi nấu không dễ bị cháy. Tùy theo sở thích ăn ngọt hay vừa của mỗi người mà thêm nước cho vừa miệng. Lấy một nhánh gừng tươi đập giập rồi thả vào cùng nước mật cho thơm.
Nước mật sau đó đem đun sôi rồi thả từng viên bánh vào để không dính vào nhau. Giữ lửa vừa phải cho tới khi quan sát thấy nước mật sôi trở lại, bánh trong hơn là đã chín. Múc bánh ra đĩa, phủ nước mật vừa đun lên, rắc thêm một chút vừng đã rang thơm vừa đẹp mắt và khi ăn sẽ tạo ra hương vị khá đặc biệt.
Không giống như nhiều món bánh khác, bánh trùng không có nhân mà chỉ có lớp mật mía sánh đỏ màu cánh gián phủ bên ngoài, tạo nên vị ngọt thơm cho bánh và cũng là đặc trưng riêng của loại bánh này. Vị ngọt đậm của mật mía, mùi thơm nhẹ của gừng hòa cùng lớp bánh trắng dẻo bên trong, lẫn trong hương thơm của vừng tạo nên một món ăn đặc biệt, ăn thật nhiều mà không sợ ngán.
ST