Khi cơ thể NCT đã lão hóa sẽ dần phát sinh ra nhiều bệnh mãn tính và họ dễ mắc nhiều bệnh cùng lúc: như huyết áp cao, đáo tháo đường, thấp khớp… càng mắc phải nhiều bệnh thì càng phải uống nhiều thuốc.
Người cao tuổi không nên dùng quá nhiều loại thuốc cùng lúc
Khi cơ thể NCT đã lão hóa sẽ dần phát sinh ra nhiều bệnh mãn tính và họ dễ mắc nhiều bệnh cùng lúc: như huyết áp cao, đáo tháo đường, thấp khớp… càng mắc phải nhiều bệnh thì càng phải uống nhiều thuốc. Có nhiều NCT mỗi ngày phải uống hàng chục loại thuốc khác nhau.
Ở NCT, nhiều cơ quan trong cơ thể với chức năng hoạt động đã suy yếu nhưng lại mắc phải một bệnh hay nhiều bệnh mãn tính, thường hay dễ quên đôi khi bị sa sút trí tuệ, nên khó tuân thủ đầy đủ chế độ điều trị…
Việc sử dụng thuốc cho NCT cần chú ý những vấn đề sau:
Khi thuốc vào trong cơ thể NCT, quá trình hấp thu, phân bố, chuyển hóa, đào thải của thuốc đã thay đổi nhiều so với bình thường. Do hệ thống tiêu hóa, hệ tuần hoàn, đặc biệt chức năng của gan và thận, tất cả đều đã suy yếu nên các quá trình trên chậm lại, khiến cho nồng độ thuốc gây hại tích tụ trong cơ thể. Trong quá trình điều trị bệnh cho NCT, thường nên khởi đầu bằng liều thấp và chỉ tăng liều dần khi cần đáp ứng yêu cầu điều trị.
Việc sử dụng nhiều loại thuốc ở NCT khiến nguy cơ tương tác giữa các loại thuốc là rất cao. Sự tương tác của các loại thuốc sẽ làm thay đổi tác dụng của thuốc. Số lượng thuốc dùng tốt nhất cho mỗi lần uống là từ 3 - 4 viên.
Với NCT những phản ứng có hại, những phản ứng không mong muốn thường có nguy cơ cao xảy ra. Một số nhóm thuốc sau đây do có nhiều tác dụng phụ nên cần lưu ý khi sử dụng cho NCT:
- Nhóm thuốc kháng viêm Nonsteroid (NSAID) như Ibupropen, Naproxen, Ketopropen… khi dùng một thời gian dài sẽ gây xuất huyết tiêu hóa và tăng nguy cơ bệnh thận. Những NCT đang mắc bệnh cao huyết áp, u tiền liệt tuyến, bệnh tuyến giáp, tim mạch… cần thận trọng khi sử dụng nhóm thuốc này vì có thể làm tình trạng bệnh nặng thêm.
- Nhóm thuốc co mạch trị nghẹt mũi (Decongestan) như: Phenylephrin, Pseudoephedrin… thường gây chóng mặt, căng thẳng, ảnh hưởng giấc ngủ.
Cần thận trọng với người cao huyết áp, đái tháo đường, bệnh về tiền liệt tuyến, tuyến giáp, tim mạch…
- Nhóm thuốc kháng Histamin H1 (thế hệ cũ) như clorpheniramin, dexclorpheniramin… thường gây ra buồn ngủ và mắt mờ nên làm tăng nguy cơ té ngã ở NCT. Nhóm thuốc này cũng gây ra tác dụng phụ là khô miệng và nguy cơ bí tiểu…
Việc sử dụng thuốc ở NCT sao cho an toàn, hiệu quả, hợp lý là vấn đề cần được đặt ra. Sau đây là một số phương pháp giúp giảm thiểu những tác hại khi sử dụng thuốc cho người cao tuổi:
- Nên sử dụng thuốc ở dạng phóng thích chậm thường với liều dùng 1viên/ngày giúp giảm số lượng viên thuốc uống trong ngày. Dạng thuốc này thường gặp ở thuốc trị cao huyết áp, tim mạch… với nồng độ thuốc được phân bố trong ngày.
Dạng thuốc hỗn hợp có thành phần phối hợp nhiều hoạt chất với nhau, cũng rất thích hợp khi sử dụng cho NCT vì giảm số lượng viên uống, như sự kết hợp giữa Paracetamol và Ibupropen trong cùng một viên thuốc.
- Sử dụng thuốc có ghi ngày và thời gian dùng thuốc ở sau vỉ thuốc, giúp dễ theo dõi việc uống thuốc.
- Phân liều thuốc sẵn rồi đựng trong hộp thuốc có ngăn phân biệt để uống thuốc theo thời gian trong ngày.
-Với NCT kém minh mẫn hoặc bị bệnh sa sút trí tuệ, Alzheimer, việc uống thuốc cần có sự giúp đỡ, giám sát của người thân trong gia đình.
DS. MAI XUÂN DŨNG
Theo suckhoedoisong.vn