Làng cói Kim Sơn
Đi du lịch Ninh Bình, có dịp ghé đến thăm Làng cói Kim Sơn, có thể thấy sản phẩm thủ công chủ yếu ở làng cói đa dạng có chiếu cói, thảm cói, làn cói, cùng các vật phẩm như hộp, đĩa, túi xách, mũ, khay, dép, lẵng hoa… đều được làm từ cói. Và dường như được sinh ra tại cái nôi của làng nghề cói, nên người dân nào trong làng cói Kim Sơn cũng đều tự hào và đam mê với nghề nghiệp.
Bắt nguồn cho sự ra đời của làng nghề cói là từ những thuở Kim Sơn còn là vùng đất hoang. Nhưng đặc ân của tạo hóa đã cho một loại cây đặc biệt mọc đầy khắp trên vùng đất hoang này. Đó chính là cây cói. Đối với giống cói mọc hoang, cây cói có đặc điểm phần ngọt vót nhọn, phần gốc phình to, bề ra ba hướng, giống cói này thích hợp để làm chiếu cói hay thảm cói. Đối với giống cói được trồng trên đồng ruộng thì thân cây tròn, thon dài từ trên xuống dưới, giống cói này lại được dùng để sản xuất các mặt hàng chiếu cói cao cấp hơn.
Du khách nếu có dịp đến Kim Sơn vào khoảng tháng 5 và tháng 10 âm lịch, du khách sẽ có cơ hội tận mắt chứng kiến toàn cảnh đồng cói vào mùa thu hoạch. Đó là một vẻ đẹp ấn tượng của loài cói hoang dã, hoa cói vào mùa chín chuyển sang màu nâu đất, phả hương thơm bình dị vào khắp làng Kim Sơn. Hiện tại, cây cói ở Kim Sơn cho năng suất khoảng 10 tấn cói khô/ha, với năng suất cao như thế, làng nghề cói Kim Sơn luôn được cung cấp đầy đủ nguyên liệu để làm nên những sản phẩm cói Kim Sơn có mặt ở khắp 20 quốc gia trên thế giới.
Tuy nhiên, để có được danh tiếng của làng cói Kim Sơn như ngày nay đòi hỏi quá trình làm nghề vô cùng vất vả. Người dân làng cói phải ra sức trồng cấy, chăm sóc cói tỉ mỉ không thua gì cây lúa. Sau khi thu hoạch cói khô phải tuân thủ các quy trình chọn cói, chẻ cói, phơi cói, nhuộm cói hoàn hảo. Từng sợi cói dẻo dai trong tay người thợ dệt bỗng trở nên uyển chuyển hơn, thẩm mỹ hơn khi biến thành từng tấm chiếu cói mát, đẹp, bền và đậm nét truyền thống Ninh Bình.
Ngày nay, với sự bền bỉ sáng tạo làm nghề, người dân làng cói Kim Sơn còn dựa vào sợi cói để làm nên các sản phẩm thủ công tinh xảo khác như lọ hoa, dép, mũ… nhất định sẽ khiến du khách phải tìm mua để làm quà lưu niệm trong hành trình tour du lịch về làng nghề thú vị này.
ST