Hằng năm, cứ đến cuối tháng 8, suốt tháng 9 (tháng Ramadan, tính theo lịch Hồi giáo, trong bài viết này thể hiện ngày tháng theo lịch Hồi giáo), người Chăm Hồi giáo tổ chức lễ hội Ramưwan. Hồi giáo được người Chăm gọi là đạo Bàni (cũ), còn nguyên mẫu gọi là đạo Islam (mới). Ramưwan nghĩa là tháng nhịn ăn, chay niệm của các tu sĩ Hồi giáo và là dịp để tín đồ người Chăm cúng gia tiên để tưởng nhớ người thân đã mất, đồng thời tổ chức ca múa nhạc dân gian vui hội ở tất cả các làng Chăm Hồi giáo. Hiện nay ở Ninh Thuận có 8 làng Chăm Hồi giáo.
Nhìn chung lễ hội Ramưwan diễn ra trình tự như sau:
1/ Tảo mộ:
Người Chăm Hồi giáo có tập quán khi chết chôn đầu quay về hướng Bắc, nghiêng mặt về hướng Tây, trên ngôi mộ có 2 viên đá. Vào những ngày cuối cùng của tháng 8, tín đồ Chăm ăn mặc trang phục truyền thống mang theo lễ vật, cuốc, đến các nghĩa địa để tảo mộ và cúng. Những tu sĩ Hồi giáo chủ lễ, cầu kinh Coran, vị phụ tế vẩy nước thánh lên từng viên đá (bia mộ). Mỗi dòng họ có một nghĩa địa riêng, tất cả thành viên trong dòng họ đều kính cẩn cúng bái, cầu khấn mời tổ tiên về hưởng mùa Ramưwan với con cháu. Kết thúc phần cúng, mỗi ngôi mộ được nhét 1 miếng trầu dưới viên đá bia. Lễ tảo mộ và cúng kính được xem như là sự hành hương của người Chăm về với tổ tiên, ông bà.
2/ Cúng gia tiên:
Ssau phần tảo mộ và cúng mời về nhà, gia chủ chuẩn bị một chỗ trang trọng trên giường hoặc phảng gỗ, trải chiếu mới bày trầu cau, trà, hoa quả. Chỗ này chính là nơi tổ tiên về ngự. Khi lễ vật và người phục vụ đã chuẩn bị xong, vị chủ lễ là thầy Achar (1 chức sắc Hồi giáo), hoặc người thông hiểu, thuộc Kinh thánh làm lễ tẩy trần. Vị chủ lễ khấn nguyện và vẽ bùa, toàn gia đình bắt đầu cúng. Lễ vật cúng thường có 2 loại được chưng lên các mâm có chân cao: mâm lễ ngọt: bánh, trái, chè; mâm lễ mặn: cơm, canh, cá, thịt dê, gà, trầu cau, trầm hương (tín đồ Hồi giáo kiêng ăn thịt heo, thịt dông, kiêng uống rượu).
Trong những ngày này, về phần hội, tùy theo khả năng các làng để có tổ chức văn nghệ dân gian, thi dệt vải, đội nước, thi cày ruộng, các trò chơi thể thao... tạo ra không khí vui nhộn để bước vào tháng chay tịnh. Đây là dịp mỗi làng thu hút hàng ngàn người đi lễ hội.
3/ Lễ chay niệm:
Cuối ngày 30 tháng 8, các chức sắc Hồi giáo vào hẳn trong Thánh Đường ôn luyện kinh Coran và chay tịnh. Lúc này đông đảo tín đồ đội mâm lễ vật đến Thánh Đường để dự khai lễ Ramưwan. Kể từ đây, các chức sắc ở, sinh hoạt hẳn trong Thánh Đường 1 tháng. Mỗi ngày đêm họ cầu kinh 5 lần với những quy tắc hết sức chặt chẽ.
ST