Cá Anh Vũ cũng có ở Phương Khoan - Lập Thạch. Tương truyền: giống cá này đã có ở đây từ lâu đời. Xa xưa, cứ vào dịp trước Tết âm lịch hằng năm, quan quân của viên trấn thủ Sơn Tây lại về đây đốc dân bắt cá Anh Vũ để cung tiến cho vua chúa ở Thăng Long. Ai bắt được cá tuỳ con to nhỏ mà được miễn lao dịch, sưu thuế ít nhiều.
Cá Anh Vũ trông không khác cá trôi là mấy. Điểm đặc biệt, miệng của nó chẳng giống loại cá nào. Từ dưới con mắt nhỏ bằng hạt gạo, cái mũi to quá cỡ màu trắng hồng gồm toàn sụn và mõm của nó dẩu ra quá mức giống hệt mõm con lợn; đó là chỗ ngon nhất của con cá. Xung quanh miệng cá có mấy sợi râu cũn cỡn cùng những nốt sần, ráp. Theo ngư dân thì cá anh vũ chỉ sống ở chỗ sông có gành đá nước chảy xiết, thật trong, ở độ sâu 5-7m. Con cá dùng các sợi râu, nốt sần ở miệng bám vào kẽ đá, đón phù du rêu đá mà ăn. Về mùa hè, nước lũ sông Lô đục ngầu phù sa, cá Anh Vũ phải ngược thượng nguồn tìm nơi nước trong sinh sống; mùa thu, khi nước sông đã trong xanh, cá lại trở về gành đá trước cửa chùa Cao Đẻ làng Phương Ngạc trú ngụ; cho nên người ta chỉ có thể bắt được cá Anh Vũ vào cuối thu và mùa đông, tốt nhất là vào tiết sương giáng, tháng 9 âm lịch.
ST