Người Xa Phó ở Lào Cai có hội hoa chuối rất đăc sắc, lễ hội là nơi tụ họp vui chơi, cầu chúc, múa hát, thể hiện tinh thần đoàn kết, nhớ ơn tổ tiên, cùng phấn đấu vươn lên trong cuộc sống, lao động của người dân tộc Xa Phó. Hội hoa chuối của người Xa Phó là một lễ hội rất ý nghĩa thu hút đông đảo mọi người tham gia.
Hội hoa chuối của người Xa Phó
Trong ngày hội, độc đáo nhất là các điệu múa truyền thống, các động tác múa diễn tả khung cảnh tăng gia sản xuất và đời sống sinh hoạt hằng ngày được bà con mang đến lễ hội với mong muốn có được một cuộc sống an vui.
Trong buổi lễ, người ta dựng một cây chuối rừng phải có cả hoa và quả tại trung tâm nơi làm lễ, sau đó cắm các loài hoa vào thân cây chuối. Mọi người đi vòng quanh cây chuối để múa cầu mùa, dâng cúng cơm mới và các món đặc sản của núi rừng quê hương. Điệu múa còn được diễn tả các động tác như: gặt lúa, săn bắn, bắt cá…
Hội hoa chuối là nơi tụ họp vui chơi, cầu chúc, múa hát, thể hiện tinh thần đoàn kết, nhớ ơn tổ tiên, cùng phấn đấu vươn lên trong cuộc sống, lao động của người dân tộc Xa Phó (Văn Bàn).
Hội hoa chuối là nơi giao lưu gặp gỡ giữa mọi người
Trước khi tổ chức hội hoa chuối, các gia đình tham dự mang lễ vật đến góp cho gia đình chủ hội gồm: Gạo, gà, rượu, 3 con chim nướng, mắm cá ủ chua, muối ớt… Khi các món ăn đã chế biến xong, chủ nhà bày tất cả lên một chiếc mâm đan bằng mây và đem đặt thành từng dãy theo thứ tự trên khu đất đầu làng nơi tổ chức hội.
Trước khi chủ hội hành lễ, các gia đình thắp hương tại mâm lễ của mình và khấn chứng kiến tấm lòng của gia chủ với thần linh và những người đã khuất”. Khi hương tàn, chủ hội vái lạy rồi xin phép hóa vàng và ra hiệu cho các gia đình hạ lễ. Các món ăn được chia làm 2 mâm, mâm dành riêng cho đàn ông, những người họ hàng, khách mời là đàn ông và một mâm phụ nữ. Tham khảo thêm tour du lich sapa 3 ngay 4 dem để có một chuyến du lịch Sapa vui vẻ và ý nghĩa
Khi đã ăn uống no say, chủ hội và một số nam thanh niên thực hiện nghi lễ trồng cây chuối trong khu vực hành lễ, xung quanh cây chuối cắm các loại hoa rừng, có cả hoa chuối đỏ biểu thị cho sự may mắn. Khi đã chuẩn bị xong, từng đôi thanh niên nam, nữ thực hiện các nghi lễ múa cầu mùa, diễn tả động tác cày, bừa, cấy, hái, gặt lúa, săn bắn… dâng cúng cơm mới và các đặc sản: Cá suối sấy khô, thịt chuột sấy khô, thịt chim rừng, khoai sọ…
Người Xa Phó biểu diễn trong hội hoa chuối
Trong ngày hội hoa chuối, các gia đình Xa Phó kiêng không cho ai mang bất cứ thứ gì ra khỏi nhà. Những gia đình ở làng khác chưa tổ chức hội hoa chuối không được mời đến dự. Tham khảo thêm tour sapa 3 ngày 2 đêm để tìm hiểu nhiều lễ hội đặc sắc ở Sapa
Theo phong tục truyền thống thì lễ hội được tổ chức tại một gia đình, một nhóm gia đình hay cả một thôn bản. Các gia đình tham gia lễ hội mang rượu, gạo, 3 con chim nướng, mắm cá ủ chua, muối ớt,… làm lễ vật góp cho gia đình chủ hội. Tất cả các món lễ vật này được người ta chế biến thành đồ cúng lễ. Sau đó, chủ hội bày đồ cúng lễ trên những chiếc mâm đan bằng mây rừng. Những chiếc mâm lễ này được đặt thành từng dãy theo thứ tự trên khu đất nơi tổ chức lễ hội. Các gia đình tham dự lễ thắp hương tại mâm lễ của mình cầu khấn với thần linh và những người đã khuất chứng kiến tấm lòng của gia chủ. Khi hương tàn, chủ hội vái lạy rồi xin phép hóa vàng sau đó ra hiệu cho các gia đình hạ lễ. Các món ăn được chia thành 2 mâm. Một mâm dành riêng cho đàn ông và khách mời cũng là đàn ông. Mâm còn lại dành cho phụ nữ và những người trẻ tuổi. Họ ăn uống, vui đùa và tận hưởng ngày vui lễ hội. Họ cầu nguyện và mơ ước một cuộc sống bình an, ấm no. Nghi thức quan trọng thứ hai là nghi lễ trồng cây chuối sau khi ăn uống no say. Người ta chọn một cây chuối to tốt, đang trổ hoa để làm cây chuối lễ cầu mong muốn các mùa vụ tiếp theo sẽ được bội thu. Trên cây chuối được trồng, dân làng cắm lên thêm các loại hoa rừng quanh thân cây thể hiện cho sự đoàn kết, gắn bó của cộng đồng. Từng đôi nam thanh , nữ tú thực hiện các nghi thức lễ mùa cầu mùa. Các động tác thể hiện khung cảnh lao động và đời sống sinh hoạt hàng ngày được mô phỏng trong điệu múa với mong muốn cuộc sống an vui. Họ dâng lên thần linh cả tấm lòng thành kính, tôn nghiêm chỉ với một ước mơ bình dị nhất.
Lễ hội hoa chuối thể hiện nét văn hóa tâm linh của người Xa Phó. Và cẩm nang du lịch Sapa của bạn không thể nào để thiếu được lễ hội độc đáo này của đồng bào Xa Phó. Ghé thăm Lào Cai Sapa đúng vào dịp lễ hội này, du khách đừng bỏ qua cơ hội tham gia và khám phá lễ hội để cầu nguyện cho cuộc sống an lành, mùa màng bội thu của bản làng Xa Phó. Ngoài ra Sapa còn rất nhiều lễ hội độc đáo như hội Nào Cống, hội Trầu Sun, hội xuống đồng… Bạn hãy đến Sapa khám phá thêm nhiều vẻ đẹp của nền văn hóa nơi đây nhé.
ST