Bắt đầu xuất hiện vào khoảng thập niên 90 của thế kỷ XX, nghề nuôi cá lồng trên sông Son đang được coi là hướng đi mới trong phát triển kinh tế-xã hội của người dân xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch- một địa phương trong vùng đệm của Di sản thiên nhiên thế giới Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng. Trong thời gian này, khi mà các loại thủy sản ven biển bị ô nhiễm thì cá Trắm sông Son một lần nữa lại khẳng định giá trị của mình.
Phong Nha - Kẻ Bàng. (Ảnh: Nguồn nguoiduatin.vn)
Từ quy mô nhỏ lẻ ban đầu, hiện nay nghề nuôi cá Trắm trên sông Son đã phát triển mạnh với khoảng 350 hộ với hàng trăm lồng cá tập trung chủ yếu ở các thôn: Xuân Tiến, Na, Trằm Mé… của xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch. Ông Nguyễn Văn Mẹo là một trong những người tiên phong và là tấm gương điển hình trong việc nuôi cá lồng trên sông Son của xã Sơn Trạch. Từ nghề nuôi cá lồng trên sông, mỗi năm, gia đình ông thu về từ 40 đến 50 triệu đồng. Đời sống của gia đình ông theo đó mà khấm khá hơn hẳn.
Không chỉ riêng gia đình ông Mẹo, trước đây đời sống của nhân dân xã Sơn Trạch gặp rất nhiều khó khăn. Từ khi Phong Nha - Kẻ Bàng được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, nhiều tour, tuyến du lịch được mở ra bà con đươc tạo công ăn việc làm như chạy thuyền du lịch, chụp ảnh và kinh doanh buôn bán. Đặc biệt để phục vụ cho du khách, người dân địa phương đã mở rộng mô hình nuôi cá lồng trên sông. Cá Trắm nuôi trong lồng, được thả trên sông Son nơi có nguồn nước sạch; cá được cho ăn các loại rong, tảo, phù du lấy từ lòng sông nên chẳng khác gì cá tự nhiên. Thịt cá Trắm đã trở thành thương phẩm, chế biến được nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng và đã trở thành “đặc sản”, mang thương hiệu của vùng sông nước, Phong Nha - Kẻ Bàng.
Mặc dù nuôi cá Trắm trên sông Son đã trở thành một nghề mưu sinh chính đối với nhiều hộ gia đình nông dân ở xã Sơn Trạch, nhưng vẫn còn đó những trăn trở chưa dễ giải quyết. Câu hỏi được đặt ra với nhiều hộ nuôi cá là làm sao để tìm được đầu ra ổn định và biến nó thành một làng nghề truyền thống mang đặc trưng riêng có của Di sản Phong Nha – Kẻ Bàng.
Hội thi cá Trắm sông Son thu hút sự tham gia đông đảo của khách du lịch và người dân địa phương. (Ảnh: Nguồn nguoiduatin.vn)
Chia sẻ với những trăn trở của người dân địa phương, đồng thời nhằm tôn vinh những người nông dân nuôi cá giỏi, vừa qua, Trung tâm Du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng đã có sáng kiến phối hợp với UBND xã Sơn Trạch tổ chức Hội thi cá Trắm sông Son. Hội thi này sẽ được duy trì tổ chức vào mùa du lịch hàng năm.
Đây là hoạt động có ý nghĩa xã hội và nhân văn sâu sắc, vừa tôn vinh những người nông dân nuôi cá giỏi, đồng thời quảng bá sản phẩm cá Trắm sông Son - một thương hiệu độc đáo của Quảng Bình nói chung và Di sản thiên nhiên thế giới Phong Nha – Kẻ Bàng nói riêng.
ST