Ưu tiên các dự án đầu tư nước ngoài thân thiện với môi trường

Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng khẳng định như vậy khi đăng đàn trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội, chiều 14-6. Ngoài việc hướng đến thân thiện với môi trường, Bộ trưởng nhấn mạnh việc đầu tư cũng hướng tới không tập trung vào việc gia công và có chính sách chống trượt giá và tập trung chuyển giao công nghệ...

Cho biết trong gần 30 năm qua, Việt Nam đã thu hút được 23 nghìn dự án đầu tư với vốn giải ngân thực hiện hơn 160 tỷ USD. Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đã có những đóng góp nhất định cho sự phát triển kinh tế, mà cụ thể đóng góp 18% cho GDP, 23% cho tổng vốn đầu tư xã hội, 50% giá trị sản xuất công nghiệp và 70% giá trị kim ngạch xuất khẩu. Tuy nhiên, theo đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh) lĩnh vực này còn nhiều tồn tại như ô nhiễm môi trường, trốn thuế, chuyển giá, chuyển giao công nghệ còn “khiêm tốn” mà chủ yếu vẫn là gia công, công nghiệp phụ trợ chưa phát triển.

“Vậy Chính phủ sẽ có giải pháp đồng bộ như thế nào để khắc phục được những tồn tại như trên nhưng vẫn thu hút được nhà đầu tư nước ngoài với công nghệ tiên tiến, hiện đại và thân thiện với môi trường”, đại biểu Trần Hoàng Ngân chất vấn.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh) chất vấn Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư, chiều 14-6.

Khẳng định đóng góp của đầu tư nước ngoài trong 30 năm qua rất rõ, đó là về vốn đầu tư, công nghệ, thị trường, đóng góp ngân sách và đó là lao động, qua đó đã thúc đẩy kinh tế trong nước và cả xuất khẩu. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thừa nhận, vẫn còn những mục tiêu của chúng ta đặt ra mà chưa đạt được, đó là một số dự án công nghệ không phải là công nghệ tốt, công nghệ cao, còn chuyển giá. Một số dự án trong lĩnh vực công nghiệp vẫn nặng về gia công và sử dụng năng lượng, lao động giản đơn, nguyên vật liệu đầu vào của chúng ta. Ngoài ra, một số dự án còn gây ô nhiễm môi trường.

“Đó là những hạn chế của đầu tư nước ngoài, tuy nhiên không phải vì những hạn chế này mà chúng ta không tiếp tục khuyến khích thu hút đầu tư nước ngoài”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng cũng cho biết, trong tổng đầu tư toàn xã hội trong giai đoạn sắp tới đây thì đầu tư của nhà nước đang khó khăn vì thế chúng ta phải dựa vào đầu tư của nước ngoài, đầu tư của tư nhân và xã hội.

Nhu cầu đầu tư lớn nhưng khả năng thu xếp vốn còn thấp

Cho biết dư luận và cử tri cho rằng cần phải xem xét lại hiệu quả đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, tình trạng phân bổ vốn dàn trải vẫn còn, nhiều dự án bố trí vốn thấp, kéo dài thời gian thực hiện. Như vậy có vấn đề gì không? Dẫn đến chậm phát huy hiệu quả đầu tư. Đại biểu Phạm Đình Cúc (Bà Rịa - Vũng Tàu) đề nghị Bộ trưởng cho biết trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ trưởng sẽ có giải pháp gì khắc phục?

Đại biểu Phạm Đình Cúc (Bà Rịa - Vũng Tàu) chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, chiều 14-6.

Thừa nhận về hiệu quả sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước trong thời gian trước đây do hệ thống pháp luật chưa được chặt chẽ nên hiệu quả quản lý và sử dụng đầu tư công chưa được đảm bảo. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng từ đó dẫn đến đầu tư dàn trải, nợ đọng xây dựng cơ bản lớn và các dự án phê duyệt đã vượt quá khả năng thu xếp vốn.

“Đấy là thực tế đã diễn ra trong thời gian dài vừa qua”, Bộ trưởng nêu rõ.

Theo Bộ trưởng, để khắc phục tình trạng này thì Luật Đầu tư công đã được ban hành để giảm đầu tư dàn trải với quy trình từ chọn lựa dự án, phê duyệt dự án… chặt chẽ hơn để kiểm soát tránh dàn trải và nợ đọng xây dựng cơ bản.

Bộ trưởng cũng thừa nhận, trong thực tế vừa qua khi thực hiện vẫn còn những dự án bố trí không được tập trung bởi do nhu cầu về đầu tư phát triển trong từng ngành, từng địa phương đang còn rất lớn. Tuy nhiên khả năng thu xếp vốn thấp hơn, do vậy việc bố trí phân bổ vốn cho các bộ ngành, địa phương chưa được tập trung.

Về giải pháp khắc phục tình trạng trên, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, đầu tiên là tiếp tục triển khai đồng bộ các chủ trương, định hướng về tái cơ cấu đầu tư. Đây cũng là trọng tâm theo Nghị quyết của Trung ương và Quốc hội.

Cùng với đó, các cấp, ngành phải thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về đầu tư công. Từ khâu chọn lọc dự án đến thẩm định, phê duyệt và đến các thủ tục trình tự phải thực hiện nghiêm túc. Triển khai đồng bộ các quy định này, hoàn thiện về tiêu chuẩn về xây dựng. Đồng thời, cần nâng cao chất lượng về công tác quy hoạch và phát triển kinh tế-xã hội. Và như các đại biểu biết, vừa qua đã trình Luật Quy hoạch đã thấy được công tác quy hoạch có ảnh hưởng rất lớn đến việc quyết định đầu tư cũng như hiệu quả của đầu tư.

Cuối cùng là cần tăng cường công tác kiểm toán, kiểm tra, thanh tra và giám sát đối với tất cả các khâu để bảo đảm các quyết định lựa chọn đầu tư cũng như bố trí vốn phải phù hợp với tình hình thực tiễn với điều kiện phát triển cũng như khả năng thu xếp vốn của từng dự án.

Cho rằng việc giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước hàng năm thời gian qua thường chậm dẫn đến việc giải ngân chậm làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn vốn. Đại biểu Phạm Đình Cúc đề nghị Bộ trưởng cho biết nguyên nhân chậm từ đâu và trách nhiệm của Bộ trưởng?

Đúng là việc giao vốn hàng năm còn chậm là trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư - Bộ trưởng lý giải, việc giao vốn 5 năm đã được quy định rõ trong Luật Đầu tư công và đây là năm đầu tiên thực hiện Luật này với mục tiêu kiểm soát chặt chẽ các dự án. “Theo đó các quy trình sẽ được thiết kế chặt chẽ hơn. Do vậy, việc thực hiện các thủ tục mới theo luật mới của các bộ ngành, địa phương còn lúng túng trong thời gian qua”.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, việc hướng dẫn của các bộ ngành, trong đó có trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng chưa kịp thời và có cách hiểu khác nhau. Từ nhu cầu lớn với việc mất cân đối trong thu xếp vốn như vậy, nên việc “co kéo” cũng như điều chỉnh các phương án khác nhau dẫn đến giao vốn chậm hơn so với thực tế. Từ đó ảnh hưởng đến giải ngân chậm và ảnh hưởng hiệu quả dự án.

Về trách nhiệm, Bộ trưởng thừa nhận: “Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng chưa “cương quyết” và “nể nang” trong việc yêu cầu các bộ ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc các quy định của Luật Đầu tư công cũng như Nghị quyết của Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ”.

Theo THÁI AN - Ảnh: DUY LINH

nhandan.com.vn