Cần kiên quyết xử lý tình trạng phòng cháy, chữa cháy kém an toàn ở các khu chung cư

Cháy chung cư đang trở thành nỗi ám ảnh hàng nghìn hộ dân. Hàng loạt các băng-rôn, khẩu hiệu kêu cứu, đề nghị bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy (PCCC)… đã phát ra suốt thời gian dài nhưng nhiều chủ đầu tư vẫn bỏ ngoài tai. Các cơ quan chức năng kiểm tra xử phạt hàng chục lần nhưng đâu vẫn vào đấy.

Bất chấp và chây ỳ

Năm 2017, Cảnh sát PCCC TP Hà Nội đã công bố 79 công trình vi phạm, không bảo đảm an toàn PCCC. Gần một năm qua, Cảnh sát PCCC đã chấn chỉnh các chung cư này. Nhưng vẫn còn lại 38 chung cư chưa được khắc phục nhưng đã cho người dân vào ở.

Đứng đầu danh sách vi phạm là Doanh nghiệp tư nhân Xây dựng Mường Thanh với 12 tòa nhà gồm: Tòa nhà CT5, CT8, CT10 Thanh Trì; Chung cư cao tầng CT11 Kim Văn Kim Lũ; Tòa nhà VP3, VP5, VP6 Hoàng Mai; CT1, CT2, CT3, CT4, CT6 Xa La trung tâm thương mại và căn hộ cao cấp Khu đô thị Xa La, Hà Đông. Đây không phải là lần đầu Cảnh sát PCCC Hà Nội chỉ ra các vi phạm về công tác PCCC tại những công trình của Mường Thanh. Trong khi đó, hàng loạt vụ hỏa hoạn (ngày 20-9-2015 tại CT5B Xa La; 11-10-2015 tại CT4 Xa La) liên tiếp xảy ra tại các chung cư do doanh nghiệp này làm chủ đầu tư.

Cảnh sát PCCC Hà Nội còn phát hiện thêm 11 công trình khác vi phạm an toàn PCCC. Trong đó, tính riêng tháng 3-2018 phát hiện ba tòa nhà cao tầng chưa được nghiệm thu PCCC nhưng đã được đưa vào hoạt động như: Khu vực kỹ thuật tầng tum thuộc Trung tâm Sản xuất phần mềm tin học nội địa và xuất khẩu (phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy); Tầng 1, 2 khối nhà N02 thuộc Trung tâm thương mại Dịch vụ văn phòng và nhà ở cao tầng (số 87 Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai); tầng kỹ thuật (tầng K) thuộc Tòa nhà SDU (143 Trần Phú, quận Hà Đông).

Nhiều chủ đầu tư chây ì và không có trách nhiệm với các công trình xây dựng do họ làm chủ đầu tư. Có những chủ đầu tư bất chấp pháp luật, bỏ mặc lực lượng Cảnh sát PCCC kiểm tra, lập biên bản. Phải kể đến công trình Nhà ở kết hợp dịch vụ, số 75 phố Phương Mai (phường Phương Mai, quận Đống Đa) do Công ty TNHH Bảo Long làm chủ đầu tư. Công trình này diện tích hơn 1.200 m² với quy mô 10 tầng nổi, 1 tầng hầm. Hiện tại, công trình vẫn đang thi công và chưa được nghiệm thu về PCCC theo quy định, nhưng đã được đưa vào hoạt động từ năm 2012.

Điều đáng nói, từ năm 2013 cho đến nay, lực lượng cảnh sát PCCC Hà Nội đã tám lần gửi công văn, giấy mời làm việc về công tác PCCC tại công trình. Tuy nhiên, chủ đầu tư không cử người đại diện làm việc với cơ quan chức năng.

Tương tự, chung cư Capital Garden (Ngõ 102, phố Trường Chinh, Đống Đa, Hà Nội) do Công ty THHH Khách sạn Kinh Đô làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, dù đã đưa vào sử dụng từ năm 2016, đến nay, chủ đầu tư này vẫn chưa hoàn thiện, nghiệm thu an toàn PCCC theo đúng quy định của các cơ quan chức năng. Trong khi đó, từ khi bàn giao, tại đây từng xảy ra hỏa hoạn ở tầng 15 của tòa nhà mà hệ thống báo cháy của tòa nhà không hoạt động. Cư dân nhiều lần căng băng-rôn gây sức ép chủ đầu tư nhưng mọi việc vẫn chưa được giải quyết. Anh Nguyễn Văn Giang, cư dân tại chung cư Capital Garden cho biết: “Tháng 6-2016, chúng tôi đến nhận nhà nhưng nay đã gần hai năm, nhưng hệ thống PCCC của tòa nhà vẫn chưa hoàn thành để đưa vào nghiệm thu và sử dụng. Nếu xảy ra tình trạng cháy nổ như chung cư Carina thì chúng tôi làm sao mà thoát chết được”, anh Giang nói.

Sống trong sợ hãi

Hàng nghìn hộ dân sinh sống trong các tòa nhà cao tầng không bảo đảm PCCC theo tiêu chuẩn đang bất an và sợ hãi. Tại một số chung cư trên địa bàn TP Hà Nội, nhiều người đã căng băng-rôn phản đối chủ đầu tư không thực hiện an toàn PCCC của tòa nhà. Gần đây nhất (1-2/4), cư dân tòa nhà cao cấp Hei Tower (số 1, Ngụy Như Kon Tum, Thanh Xuân, Hà Nội) đã đồng loạt căng băng-rôn phản đối chủ đầu tư không bảo đảm an toàn PCCC. Chị Lê Kim Hồng, cư dân tòa nhà cho biết: “Vì gần đây liên tục xảy ra các vụ cháy chung cư, cư dân tự đi kiểm tra thì toàn hệ thống báo cháy bị lỗi, không hoạt động, cửa thoát hiểm cũng gặp sự cố. Trong khi đó, chủ đầu tư không bàn giao khu vực cộng đồng cho cư dân mà lại cho đơn vị Trill Group kinh doanh trên tầng mái ảnh hưởng đến an toàn cháy nổ. Chúng tôi đã phản ánh đến chủ đầu tư tuy nhiên chủ đầu tư chưa quan tâm giải quyết”.

Tượng tự, tại chung cư Tràng An Complex (Phùng Chí Kiên, Cầu Giấy) cũng cho hay từ khi bàn giao nhà là cuối năm 2016, cư dân đã nhiều lần yêu cầu phải minh bạch về hệ thống PCCC và phải cho cư dân diễn tập, nhưng phía chủ đầu tư không đáp ứng. Mới đây, đã xảy ra một vụ cháy (20-3) tại chung cư này, dù không gây thiệt hại nghiêm trọng nhưng khiến các cư dân sinh sống tại chung cư này vô cùng lo lắng. Bởi đây là vụ cháy thứ tư tại đây. Điều đáng sợ là, mỗi lần cháy cư dân không hề nghe thấy chuông báo cháy.

Trước đó, cư dân tòa nhà Sông Đà (Hà Đông) và tòa nhà Capital Garden 102 Trường Chinh (Đống Đa) cũng phản đối trước những bất cập của hệ thống PCCC. Anh Lê Hữu Linh, cư dân tòa nhà Capital Garden 102, cho biết: “Ở đây đã từng xảy ra hỏa hoạn, xe cứu hỏa không vào được sát tòa nhà. Từ khi vào đây, mong muốn lớn nhất của cư dân chúng tôi là chủ đầu tư có thể làm đúng theo như thiết kế ban đầu. Trả lại chúng tôi lối thoát hiểm, lắp đặt hoàn thiện hệ thống PCCC để cư dân có thể yên tâm sinh sống. Thế nhưng chủ đầu tư Kinh Đô vẫn bỏ ngoài tai khiến hỏa hoạn luôn rình rập, cuộc sống ở đây luôn trong sự sợ hãi”.

Cần biện pháp răn đe và mạnh tay hơn

Trước tình trạng chây ỳ của các chủ đầu tư trong việc bảo đảm an toàn PCCC. Nhiều ý kiến cho rằng, nhiều chủ đầu tư dự án nhà ở cao tầng hiện nay cố tình “quên” công tác PCCC chủ yếu là do chưa có chế tài xử lý đủ mạnh. Bởi lẽ, những vi phạm về PCCC hiện nay mới chỉ bị xử phạt hành chính.

Luật sư Trần Mậu Thìn (Trưởng văn phòng Luật sư An Việt, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết: “Đối với khu chung cư mới đưa vào sử dụng khai thác, nếu kiểm tra công tác PCCC không bảo đảm, chủ đầu tư phải hoàn thiện trước khi đưa người dân vào ở. Còn nếu chưa hoàn thiện, tuyệt đối không được đưa người dân vào. Việc này luật đã quy định rất rõ nhưng không ít chủ đầu tư vẫn bất chấp do mức xử phạt hiện nay quá nhẹ, cao nhất cũng chỉ 80 triệu đồng. Vì thế, cần tăng mức xử phạt thật nặng thì may ra chủ đầu tư mới sợ mà nghiêm túc thực hiện”.

Cũng theo luật sư Thìn, việc xử lý đối với khu chung cư đã đi vào sử dụng, trước đây đủ điều kiện an toàn nhưng đến bây giờ đã xuống cấp và hệ thống PCCC không còn bảo đảm an toàn thì cơ quan chức năng kiểm tra yêu cầu bổ sung, khắc phục kịp thời theo nghị định. Việc này sẽ giúp tránh được hậu họa khi có chuyện xảy ra. “Theo tôi, cần công khai danh tính các chung cư có vi phạm để cảnh báo chủ đầu tư, thay vì cư dân nhiều tòa nhà hiện nay tự căng băng-rôn kêu cứu, phản đối chủ đầu tư. Những doanh nghiệp làm ăn không nghiêm túc chắc chắn sẽ bị xã hội tẩy chay”, luật sư Thìn nói.

Nguyên Cục trưởng Giám định Chất lượng Công trình xây dựng, Bộ Xây dựng Trần Chủng cho rằng: Công tác bảo đảm PCCC tại nhà chung cư cao tầng được pháp luật quy định rất rõ và chặt chẽ. Thực trạng nhiều khu nhà cao tầng vi phạm quy định về PCCC. Đó là do việc xử lý trách nhiệm thiếu triệt để, thiếu quyết liệt, có thể coi là tác nhân chính khiến phòng, chống cháy nổ luôn là vấn đề rất nhức nhối. “Rõ ràng, các quy định đều đã rất đầy đủ, chỉ có điều chủ đầu tư cố tình không thực hiện, cơ quan quản lý tắc trách và chính quyền thiếu kiểm tra, giám sát, không coi trọng an toàn phòng, chống cháy nổ và dường như làm theo phong trào là chính. Để đến khi hậu quả xảy ra mới lại đi truy trách nhiệm liên quan”, ông Chủng nói.

Ông Chủng cũng nhấn mạnh rằng: “Luật quy định chủ đầu tư có trách nhiệm tuân thủ những quy định về công tác an toàn PCCC và thực hiện đúng các danh mục an toàn PCCC. Nếu không chấp hành thì các cơ quan chức năng có quyền đình chỉ, không cho thi công, cố ý cố tình để xảy ra hậu quả nghiêm trọng thì cần kiên quyết xử lý, thậm chí khởi tố hình sự. Có như thế mới răn đe được các chủ đầu tư có ý định chây ỳ, bất chấp an toàn của người dân để giảm chi phí xây dựng kiếm lãi cao”.