Các tỉnh phía nam đang trong thời điểm giao mùa, thời tiết từ nắng nóng chuyển sang mưa, độ ẩm không khí thay đổi thất thường. Đây chính là môi trường thuận lợi cho vi-rút, vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp hoạt động mạnh, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
Bác sĩ kiểm tra sức khỏe người bệnh tại Bệnh viện quốc tế City.
Theo các bác sĩ Bệnh viện Tai Mũi Họng TP Hồ Chí Minh, những bệnh hô hấp thường gặp lúc giao mùa là: cảm cúm, viêm mũi họng, viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi và những bệnh mạn tính dễ tái phát như hen phế quản, giãn phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn (COPD),… sẽ có những đợt cấp rồi trở nặng khi gặp điều kiện thuận lợi. Ghi nhận trong các tháng đầu năm 2018, số lượt người đến khám các bệnh về hô hấp tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh đã tăng khá nhiều. Trong đó, bệnh hen phế quản và COPD chiếm khoảng 80%, những bệnh khác như cảm cúm, ho… chiếm khoảng 20%. Người già và trẻ nhỏ là những đối tượng chủ yếu mắc bệnh, trong đó người già chiếm khoảng 70% tổng số lượt khám.
Bác sĩ chuyên khoa II Dương Nguyễn Hồng Trang, giảng viên Bộ môn Nội - Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch nhấn mạnh: Nếu ai đã từng bị hay gặp những cơn thở rít, thở nhanh, ngực bị co ép và ho xảy ra vào ban đêm hay sáng sớm thì nên nghĩ đến bệnh hen phế quản. Hen phế quản còn gọi là hen suyễn hay bệnh suyễn (Asthma) là một bệnh lý viêm mạn tính của phế quản (thuộc hệ hô hấp) trong đó có sự tham gia của nhiều tế bào viêm mạn. Bệnh có biểu hiện triệu chứng là do phản ứng co thắt phế quản gây tắc nghẽn đường hô hấp có hồi phục khi được kích thích bởi sự tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng, không khí lạnh, tập thể thao, hay các kích thích về cảm xúc. Khi bị những triệu chứng của bệnh hen mà chỉ đến nhà thuốc khai bệnh rồi mua thuốc uống thì có thể giảm được triệu chứng nhưng sẽ rất nguy hại. Lý do là chữa hen cần phải dùng đến thuốc kiểm soát căn nguyên của bệnh chứ không chỉ chữa triệu chứng. Nếu không dùng thuốc kiểm soát, lâu ngày bệnh sẽ phát triển đến mức phế quản bị tắc nghẽn cố định. Khi đó sẽ rất khó chữa, thậm chí có thể gây chết người đối với những trường hợp co thắt phế quản cấp tính nặng.
Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khuyến cáo: Cúm ác tính là một trong những bệnh hô hấp nguy hiểm nhất. Cảm cúm phần lớn là tự hết chứ chưa có thuốc đặc trị, nhưng cúm ác tính có thể dẫn đến chết người mà không có dấu hiệu báo trước. Bên cạnh đó, bệnh viêm phổi cũng rất nặng nề đối với trẻ nhỏ vì nếu không được điều trị kịp thời, trẻ có thể bị chết. Còn người lớn mắc viêm phổi phần lớn phải điều trị nội trú. Ngoài ra, hen suyễn và COPD cũng là những bệnh nguy hiểm, gây chết người nếu vào đợt cấp mà không nhập viện kịp thời.
Thí dụ như trường hợp bệnh nhi N.T.A (ba tuổi, ngụ ở Đồng Nai) do sẵn cơ địa dị ứng cho nên hay bị sổ mũi, viêm họng,… Bé A. bị sốt nhẹ, ho húng hắng, thở khò khè, gia đình chủ quan trước những triệu chứng vì cho rằng đây chỉ là cảm cúm thông thường, đã mua thuốc theo đơn cũ cho bé uống. Hết đơn thuốc, bé không đỡ mà còn nặng hơn với những triệu chứng khó thở, bỏ ăn và tình trạng ngày càng xấu đi. Gia đình gấp rút đưa bé vào khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh thì bác sĩ kết luận bé bị viêm phổi cấp do vi-rút. Vì không có thuốc đặc trị, nên bé được điều trị nâng đỡ, uống thêm vi-ta-min C, và sử dụng các loại thuốc hỗ trợ khác. Rất may, bé đã qua khỏi và được xuất viện.
Theo các bác sĩ, đối với trẻ dưới sáu tuổi, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, sức đề kháng yếu, rất dễ bị nhiễm bệnh trong thời điểm giao mùa. Trẻ khi mắc bệnh thường diễn biến nặng và khó lường. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời sẽ xảy ra các biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp cấp, viêm phổi, áp xe phổi, tràn khí, tràn dịch màng phổi và có thể dẫn đến chết người. Vì vậy, cha mẹ nên theo dõi trẻ sát sao khi có những dấu hiệu khác thường, đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để điều trị đúng và kịp thời. Trẻ em cần tiêm chủng đầy đủ, nhất là mũi phòng bệnh thường gặp lúc giao mùa.
Đối với người cao tuổi, nguyên nhân mắc bệnh thường gặp nhất là sự thay đổi thời tiết làm tái phát các bệnh mạn tính của hệ hô hấp, các yếu tố ô nhiễm môi trường, các bệnh lý nhiễm khuẩn vùng răng miệng, nhất là các bệnh lý tuổi tác như đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch, suy gan, suy thận làm hệ miễn dịch suy yếu, khiến dễ mắc bệnh hô hấp. Bệnh gặp ở người cao tuổi thường nặng hơn người trẻ, nhất là đối với trường hợp không có triệu chứng lâm sàng điển hình. Điều đó cũng lý giải vì sao người cao tuổi thường đi khám muộn, khi bệnh đã nặng.
Ngoài ra, phụ nữ mang thai cũng là đối tượng cần quan tâm vì sức đề kháng trong giai đoạn mang thai yếu hơn bình thường. Hơn nữa, khi mắc cảm cúm, họ thường ngại dùng thuốc vì sợ ảnh hưởng đến thai nhi, khiến bệnh kéo dài và cơ thể mệt mỏi. Vì vậy, việc phòng bệnh là ưu tiên hàng đầu với phụ nữ mang thai, bằng cách hạn chế tiếp xúc với người đang mắc bệnh hô hấp. Những phụ nữ có bệnh hô hấp mạn tính cũng cần theo dõi và kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe trong giai đoạn mang thai.
Nhiều y sĩ, bác sĩ cũng chia sẻ một số cách phòng tránh các loại bệnh giao mùa như sau: Giữ cho cơ thể khỏe mạnh bằng cách tăng cường vận động; ăn đầy đủ chất và các nhóm dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng; tiêm phòng vắc-xin cúm đầy đủ; giữ gìn vệ sinh cá nhân, nhà ở thông thoáng, ít bụi bẩn; che mũi, miệng khi ho hoặc hắt hơi, nếu dùng tay che miệng thì nên rửa sạch với xà-phòng, tránh khạc nhổ bừa bãi. Bên cạnh đó, hạn chế thức ăn lạnh, giữ ấm cơ thể khi trời lạnh; sử dụng đều đặn và đầy đủ đơn thuốc của bác sĩ đối với những bệnh mạn tính để tránh trường hợp bệnh tái phát nặng hơn.
Theo MINH HẠNH/nhandan.com.vn