“Việt Nam là quốc gia có nền ẩm thực phong phú, độc đáo và có ý kiến cho rằng, cùng với Trung Hoa và Pháp, ẩm thực Việt Nam là một trong ba nền ẩm thực được ưa chuộng trên thế giới”, ông Vương Xuân Tình, Phó Chủ tịch Hội Dân tộc học và Nhân học Việt Nam dẫn lại ý kiến trên của GS Sử học Trần Quốc Vượng tại Hội thảo Bảo tồn và phát triển ẩm thực truyền thống Việt Nam diễn ra sáng nay 31.3 tại Hà Nội do Hiệp hội Du lịch Việt Nam phối hợp với Hội Di sản văn hoá Việt Nam tổ chức.
Hai thập kỉ qua là thời kì phát các nghiên cứu về ẩm thực và thực hành ẩm thực gắn với du lịch ở nước ta: có nhiều luận án tiến sĩ, luận án thạc sĩ về ẩm thực; nhiều hội thảo, xuất bản phẩm về ẩm thực; nhiều trang web giới thiệu về món ắn, đồ uống đặc sắc của vùng miền; nhiều tour du lịch gắn với ẩm thực được xây dựng, một số nghề nghiệp về ẩm thực được thành lập.
Những hoạt động nêu trên ngày càng nâng cao nhận thức và phản ánh di sản ẩm thực quý giá ở Việt Nam. Bản sắc ẩm thực Việt Nam gắn với vùng miền, tộc người và tôn giáo, dưới tác động của điều kiện tự nhiên, lịch sử và giao lưu văn hóa. Bản sắc đó phản ánh đậm nét trong các đặc sản ẩm thực, tức trong món ăn, đồ uống, cách thức và những câu chuyện liên quan đến ăn uống. Đây chính là cư sở vững chắc để phát triển du lịch ẩm thực.
Có thể nói, du lịch ẩm thực Việt Nam kém phát triển so với nhiều nước trên thế giới, kể từ chiến lược đến hành động và hiệu quả. Để đẩy mạnh du lịch ẩm thực, nếu chỉ có sự năng động của doanh nghiệp tư nhân, của hệ thống nhà hàng và hiệp hội là chưa đủ, mà cần cả quản trị của Nhà nước và chính quyền địa phương cùng nhiều lĩnh vực khác.
Để phát triển du lịch ẩm thực ở Việt Nam thời gian tới, ông Vương Xuân Tình gợi ý cần điều chỉnh, bổ sung Chiến lược, Quy hoạch phát triển du lịch đến năm 2020, tầm nhìn 2030, đồng thời chuẩn bị xây dựng Chiến lược mới. Theo đó, đưa du lịch ẩm thực trở thành một loại hình du lịch ở nước ta.
Phát triển du lịch ẩm thực liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, bởi vậy, ngoài Bộ VHTTDL, cần có sự tham gia trực tiếp của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công thương và chính quyền các cấp.
Ngoài ba trung tâm ẩm thực lớn là Hà Nội, Huế, TP.HCM cần chú trọng giá trị của ẩm thực vùng kết hợp với ẩm thực tộc người và tôn giáo để xây dựng kế hoạch phát triển du lịch ẩm thực cho thích hợp.
Để khai thác và phát triển về du lịch ẩm thực, không chỉ khuôn bó trong vấn đề món ăn, thức uống, nhà hàng, hội chợ mà cần lưu ý cả nguồn gốc ẩm thực, việc sản xuất ẩm thực; các khía cạnh về lịch sử, nghi lễ, ứng xử liên quan đến ẩm thực.
Cần tập trung nâng cao thương hiệu ẩm thực Việt Nam qua việc xác định, đầu tư cho những món ăn, đồ uống có giá trị, nổi tiếng, có giá trị; xây dựng thương hiệu cho đặc sản của các vùng và tộc người.
Ẩm thực Việt Nam luôn gắn bó với sự phát triển của dân tộc, do vậy Ẩm thực Việt Nam rất phong phú và độc đáo. Nét độc đáo của Ẩm thực Việt Nam là sự tinh tế, thanh đạm và hài hòa của các loại gia vị. Các món ăn của người Việt được xây dựng trên nền tảng thực phẩm giản dị, bình dân nhưng rất phong phú. Trong đó, truyền thuyết bánh chưng, bánh dày đã khẳng định nguyên lý của Ẩm thực Việt Nam là cân bằng âm dương và ngũ hành tương sinh, nhờ vậy mà món ăn Việt Nam trông đơn giản nhưng vẫn đạt đến độ tinh tế và vẻ đẹp hài hòa. Và đó cũng là lý do để Ẩm thực Việt Nam tồn tại lâu dài, phát triển manh mẽ và lan tỏa rộng rãi trên thế giới.
Theo báo cáo của dự án xây dựng Khu bảo tồn ẩm thực truyền thống và tôn vinh tổ nghề đầu bếp Việt: Ẩm thực Việt Nam rất hấp dẫn khách du lịch, cả khách quốc tế và khách nội địa. Nhiều món ăn truyền thống Việt Nam như phở, bún chả, nem,… đã được thừa nhận là những món ngon, độc đáo hàng đầu thế giới, chỉ đến Việt Nam thưởng thức mới ngon và không thể không thưởng thức khi đến Việt Nam.
Sự kiện Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton đến ăn phở ở quán phở 2000, TP.HCM hoặc Tổng thống Obama đã đến ăn bún chả ở quán Hương Liên, 24 Lê Văn Hưu, Hà Nội đã làm cho thương hiệu ẩm thực Việt Nam ngày càng nổi tiếng hơn trên thế giới. Giáo sư Philip Kotler, chuyên gia thương hiệu hàng đầu thế giới đã gợi ý: Hãy đưa Việt Nam trở thành “bếp ăn của thế giới” để thu hút mạnh mẽ khách du lịch đến Việt Nam.
Theo Hội Lữ hành ẩm thực thế giới, hiện có khoảng 25% du khách quan tâm đến ẩm thực du lịch. Còn báo cáo toàn cầu lần thứ hai về du lịch ẩm thực lại cho rằng, có 87% số tổ chức được điều tra xác định du lịch ẩm thực là yếu tố chiến lược đối với điểm đến; 82% cho rằng du lịch ẩm thực là động lực quan trọng cho phát triển du lịch, du lịch ẩm thực là chất xúc tác cho kinh tế địa phương và nhìn chung ẩm thực là nguyên nhân thứ 3 chỉ sau yếu tố văn hoá, điều kiện tự nhiên ảnh hưởng quyết định đến điểm đến của du khách.
Các đại biểu cũng cho rằng cần nâng cao nhận thức xã hội về du lịch ẩm thực, trong đó chú trọng nghiên cứu, đào tạo và truyền thông. Cần có nhiều công trình nghiên cứu cơ bản về giá trị ẩm thực Việt Nam; xây dựng bộ môn du lịch ẩm thực ở một số trường đại học, cao đẳng và viện, trung tâm nghiên cứu liên quan; xuất bản sách hướng dẫn về du lịch ẩm thực; tổ chức kênh phát thanh, truyền hình về ẩm thực du lịch Việt Nam.
Theo baovanhoa.com.vn